Kiedy zapytamy popularną wyszukiwarkę o pierwszy panel fotowoltaiczny, dowiemy się, że powstał on w 1954 roku, a technikę jego wykonania opracowali Gerald Pearson, Daryl Chapin i Calvin Fuller. Jak pokazuje dziennikarskie śledztwo, historia pierwszego ogniwa jest zupełnie inna, a jej przebieg mógłby posłużyć za podstawę filmowego scenariusza. Co się stało się z pierwszym wynalazcą panelu fotowoltaicznego?

Kto naprawdę wynalazł panel fotowoltaiczny?

Jednym z pierwszych naukowców pracujących nad energią odnawialną był kanadyjski badacz – George Cove i to właśnie on w 1905 roku – 50 lat przed trójką amerykańskich badaczy – opatentował krzemowe panele słoneczne, które łudząco przypominają te powszechnie instalowane dziś na naszych dachach.  

Dzięki przełomowemu wynalazkowi Firma Cove’a Sun Electric Generator Corporation otrzymała kwotę 5 mln dolarów (równowartość 160 mln dolarów dziś) na rozwój i komercjalizację projektu. Do 1909 roku pomysł ten zyskał szerokie zainteresowanie mediów. 

Obserwatorzy i ówcześni eksperci zauważali, że tania energia elektryczna przyczyni się do poprawy losu najuboższej części społeczeństwa, a prasa donosiła, że wynalazek może znaleźć zastosowanie również w transporcie lotniczym. Co w takim razie zatrzymało rozwój technologii fotowoltaicznej na pięć dekad? 

Jasne jak Słońce. Historia fotowoltaiki

Dwóch różnych wynalazców, to samo zdjęcie

W archiwach zachowało się zdjęcie Cove’a, który w 1909 roku pozował przy swoim wynalazku na dachu domu. Jednak sto dziesięć lat później powstały obraz został przedrukowany w oficjalnym czasopiśmie najbardziej prestiżowego amerykańskiego instytutu badawczego – ale Cove’a nigdzie nie było widać. Natomiast autorstwo wykonanych na zdjęciu paneli przypisano innemu wynalazcy – Charlesowi Fritzowi. Co prawda on również znacząco przyczynił się do rozwoju technologii fotowoltaicznych (opatentował ogniwa oparte na selenie), ale dokonał tego w 1883 roku. Prawdziwość tezy o wymazaniu Cova’a ze zdjęcia potwierdza śledztwo magazynu Low Tech Magazine. 

Co się stało z pierwszym wynalazcą panelu fotowoltaicznego?

Wynalazek Cova przyniósł mu zasłużoną sławę i uznanie w środowisku naukowców. Jednak swoim odkryciem zyskał również wielu wrogów, których firmy stanęły w obliczu bankructwa; publikacje antropologów wskazują, że wśród nich mógł znaleźć się Thomas Edison oraz gigant naftowy Standard Oil. 

Artykuł z czasopisma The New York Herald z dnia 19 października 1909 roku donosił, że Cove został porwany przez nieznanych sprawców. Warunkiem jego uwolnienia była rezygnacja z patentu na panele słoneczne i zamknięcie firmy. Cove nie przystał na warunki szantażu i został uwolniony kilka dni później. Jednak po incydencie jego firma zaczęła pikować, by na końcu ogłosić bankructwo i zniknąć z rynku. 

Historia alternatywna 

Powyższa historia nasuwa kilka kluczowych pytań: czyją ofiarą padł Cove i komu mogło zależeć na sabotowaniu i zamrożeniu projektu przełomowych paneli fotowoltaicznych? 

Warto również zadać pytanie, jak wyglądałby nasz świat dziś, gdyby pomysł kanadyjskiego badacza został wykorzystany na masową skalę w okresie rozkwitu przemysłu paliw kopalnych na początku XX wieku. Odpowiedzi powinniśmy szukać w dziedzinie historii alternatywnych, a jej napisanie z pewnością warte jest zachodu. 

Źródła: solar.lowtechmagazine.com, bellingcat.com

Fot: Popular Electricity Magazine, April 1910 / Low Tech Magazine

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.