KlimaSeniorinnen to grupa szwajcarskich seniorek-aktywistek, zaangażowana w ochronę klimatu i praw człowieka. Stać je na więcej niż może się wydawać. W tym roku skierowały pozew przeciwko rządowi Szwajcarii do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC). To pierwsza sprawa ws. kryzysu klimatycznego, która trafiła do Wielkiej Izby Trybunału. 

Dlaczego seniorki pozwały swój rząd? 

Chociaż tego tematu nie porusza się często, osoby starsze to grupa szczególnie wrażliwa na skutki zmian klimatu. W obronie interesu swoich rówieśników, ale nie tylko, postanowiły stanąć aktywistki ze Szwajcarii, które w 2016 roku postanowiły założyć stowarzyszenie KlimaSeniorinnen. Aktualnie grupa ma około 2000 członkiń, a średnia ich wieku wynosi 73 lata. 

Jeśli wydaje ci się, że seniorzy nie mogą zrobić więcej dla klimatu niż młodzi aktywiści to jesteś w dużym błędzie. Od początku działalności KlimaSeniorinnen biorą czynny udział w obronie podstawowych praw człowieka, w tym prawa do życia i zdrowia, którym niezaprzeczalnie zagraża kryzys klimatyczny. 

Główną, ale nie jedyną sprawą, którą zajmują się aktywistki ze Szwajcarii to wezwanie swojego kraju do wzięcia odpowiedzialności i wyznaczenia celów klimatycznych zgodnych z międzynarodowym prawem i aktualną wiedzą naukową. KlimaSeniorinnen domaga się ochrony nie tylko swojej grupy, ale wszystkich obywateli. Do najważniejszych warunków seniorek należą:

• ograniczenie przynajmniej 60% krajowych emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku,
• wsparcie innych krajów na drodze do redukcji emisji gazów cieplarnianych.

To pierwsza sprawa o klimat, która trafiła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 

Batalia o zapewnienie podstawowych praw do życia i zdrowia, których domagają się kobiety z KlimaSeniorinnen toczy się już ponad 6 lat. Na początku sprawa została skierowana do Federalnego Departamentu Środowiska, Transportu, Energii i Komunikacji, jednak ten organ postanowił nie podejmować żadnych działań. W konsekwencji seniorki złożyły skargę do Federalnego Sądu Administracyjnego, ale tutaj również spotkały się ze zlekceważeniem pozwu. Następnie odwołały się do Federalnego Sądu Najwyższego, ale tutaj również nie przyjęły satysfakcjonującej dla siebie odpowiedzi. 

Mimo tego nie poddały się i zwróciły się do najwyższej, unijnej instancji sądowniczej, czyli Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wielka Izba Trybunału to sąd międzynarodowy, który orzeka w sprawie skarg złożonych na podstawie naruszenia praw i wolności zawartych w Konwencji o ochronie praw człowieka. Kilka dni temu KlimaSeniorinnen wybrały się do Strasburga na publiczne wysłuchanie. 

To pierwszy raz, kiedy sprawa dotycząca zmian klimatu trafiła przed Europejski Trybunał Praw Człowieka. Nie jest pewne, jak sprawa potoczy się dalej, ale jeśli KlimaSeniorinnen wygrają może to przynieść korzyści wszystkim, nie tylko najbardziej wrażliwym grupa. 

Przychylny wyrok byłby wzorem dla wszystkich 46 państw członkowskich Rady Europy. Oznacza to, że sądy krajowe będą mogły zastosować precedens ustanowiony przez ETPC, a jeśli tego nie zrobią, odwołania ze wszystkich tych krajów mogłyby się opierać decyzji właśnie na tej decyzji. W konsekwencji można oczekiwać, że sąd zastosuje zasady wypracowane w sprawie KlimaSeniorinnen również w innych przypadkach – czytamy w informacji prasowej. 

Przed ETPC kobiety przekonywały, że Szwajcaria naruszyła aż dwa artykuły Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, które chronią prawo do życia oraz prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Tymczasem rząd Szwajcarii twierdzi, że chociaż zmiany klimatu mogą wpływać na zdrowie, wysokie emisje nie są związane ze zdrowiem starszych kobiet. Co na to badania naukowe? 

Seniorzy najbardziej narażoną grupą na zmiany klimatu 

Żyjemy w społeczeństwa starzejących się. Dla przykładu, ponad co piąty mieszkaniec Polski ma więcej niż 60 lat, a ta grupa powiększa się z każdą dekadą. To ogromne wyzwanie dla służby zdrowia, która będzie musiała wziąć również pod uwagę, że coraz większym zagrożeniem dla zdrowia seniorów będą skutki kryzysu klimatycznego. 

Przed tym przestrzega najnowszy raport Koalicji Klimatycznej przygotowany przez organizację HEAL. Największe niebezpieczeństwo dla osób starszych w tej części świata to zwiększająca się częstotliwość, długość i intensywność fal upałów. 

Fale upałów są szczególnie niebezpieczne dla seniorów m.in. dlatego, że często mają oni choroby współistniejące i zażywają wiele leków, co obniża zdolność organizmu do termoregulacji oraz skutkuje większą podatnością na stres cieplny – wskazuje prof. dr hab. Bolesław Samoliński z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Co więcej, wiele osób starszych ma zaburzenia łaknienia, w związku z czym nie piją wystarczającej ilości płynów, co prowadzi do odwodnienia organizmu. Występowanie fal upałów przyczynia się do wzrostu umieralności wśród osób starszych, a szczególnie istotny wzrost ilości przedwczesnych zgonów występuje w trakcie pierwszego w danym sezonie okresu bardzo wysokich temperatur – dodaje. 

O tym samym przekonują KlimmaSeniorinnen, dodając, że szczególnie wrażliwa jest grupa starszych kobiet. Z badań wynika, że znacznie częściej padają one ofiarami ekstremalnych temperatur niż mężczyźni. 

Oczywiście fale upałów i wysokie temperatury nie są jedynym zagrożeniem. Ostatecznie każda sytuacja wynikająca z katastrofy klimatyczne sprowadza się do tego, że osoby starsze nie są w stanie zapewnić sobie odpowiedniego bezpieczeństwa, chociażby podjąć się ewakuacji w przypadku powodzi czy silnego wiatru.

Więcej na ten temat można przeczytać w raporcie. 

Źródła: klimaseniorinnen.ch, koalicjaklimatyczna.org

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.