Gdy dziesięć osób mówi Ci na imprezie, że jesteś pijany, to pora iść do domu. Gdy siedmiu niezależnych ekspertów mówi jednym głosem: „ten projekt ustawy nadaje się do utylizacji”, to trzeba go zmienić. Poznaj wnioski nt. ustawy o rozszerzonej odpowiedzialności producentów (ROP) z Europejskiego Kongresu Gospodarczego 2021 w Katowicach.
Spis treści
Brak właściwego, całościowego podejścia do problemu
Rozszerzona odpowiedzialność producentów i system depozytowo-kaucyjny – jak zmienią gospodarkę odpadami? Co zamiast plastiku? Unijne dyrektywy mają nas zniechęcić do stosowania plastiku, jaki będzie efekt? Wnioski z przeszłości – czy rewolucja odpadowa z 2013 roku się nie udała i czy potrzebna nam kolejna? Oto główne tematy spotkania ekspertów w Katowicach.
Rozszerzona odpowiedzialność producentów zakłada zaangażowanie wytwórców artykułów w edukację na temat środowiska, sprzątanie i zagospodarowanie odpadów. Projekt ustawy w sierpniu ukazał się na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Konsultacje zostały przedłużone do września.
Obraz, który wyłania się z projektu ustawy, jest taki: w tej formie projekt nakłada kolejne bariery fiskalne, a właściwie nie rozwiązuje żadnych problemów środowiskowych.
Projekt ustawy jest do ponownego napisania, to nie może być kolejna danina, kolejne podatki bez korzyści społecznej – mówiła Ewa Łuniewska wiceprezes zarządu ING Banku Śląskiego SA.
Na panelu „W kierunku gospodarki cyrkularnej?” nie pojawił się ani jeden przedstawiciel rządu, z którym można by skonfrontować krytyczne wnioski ekspertów. A było ich wiele, zaczynając od branży producentów żywności:
Jeśli chodzi o ustawę o ROP, to uważamy, że projekt powinien zostać zutylizowany, bo do niczego się nie nadaje i nie rozwiązuje żadnych problemów, ani na poziomie gminy, ani przedsiębiorcy, a to co jest najgorsze, to to, że nie buduje żadnego powiązania pomiędzy opłatami przedsiębiorcy a efektywnością systemu – powiedział Andrzej Gantner, wiceprezes zarządu, dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności Związku Pracodawców w trakcie EEC 2021 w Katowicach.
Krytycznie wypowiedziała się także branża logistyczna.
„Legalizacja patologii”
Jednym z problemów projektu ustawy ROP jest brak kontroli gospodarowania odpadami ze strony urzędów.
Instytut wystawia dokumenty, nikt ich nie podważa, nie ma tam weryfikacji, czy te odpady zostały w ogóle zebrane. Urząd nie jest w stanie niczego zweryfikować na podstawie tego projektu ustawy. To de facto legalizacja patologii – powiedział Andrzej Grzymała, dyrektor zarządzający, wiceprezes zarządu Reverse Logistic Group w Polsce
Realny strumień odpadów i to, co jest raportowane, to są dwie różne rzeczywistości – dodał Leszek Wieciech, President of the Board, Head of Anti-Corruption Programme, United Nations Global Compact Network Poland.
W tym samym duchu wypowiadał się przedstawiciel biznesu gospodarowania odpadami.
Należy skrócić procedury administracyjne
Przede wszystkim należy skrócić procedury administracyjne. Samo wybudowanie instalacji trwa rok, może 2 lata. Tymczasem otrzymanie pozwolenia to od 3 lat do…sky is the limit! – powiedział Artur Pielech prezes zarządu FBSerwis S.A.
Niezadowolone z projektu ustawy są także gminy.
Kolejne nowelizacje ustawy ROP to chaos
Damian Kołakowski, Zastępca Dyrektora w Departamencie Infrastruktury i Środowiska Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia także zgodził się, że projekt ustawy o ROP nadaje się w zasadzie tylko do utylizacji.
Zaznaczył również, że kolejne nowelizacje ustaw to chaos dla gmin, dlatego warto przygotować projekt od nowa, tym razem z naciskiem na ekoprojektowanie.
Po wysłuchaniu debaty na usta cisnęło się pytanie: czy jest chociaż jedna dobra rzecz w projekcie ustawy? Istnieją jednak konkretne, często gotowe rozwiązania, które można i trzeba wprowadzić w życie – jak najszybciej.
![Co stanie się z twoimi odpadami? „Projekt ustawy PISu do utylizacji”. Eksperci ostro o ROP [REKOMENDACJE] 6 glos](https://swiatoze.pl/wp-content/uploads/2021/09/glos-768x1024.jpg)
Jak powinna wyglądać ustawa o ROP?
Poniżej prezentujemy zebrane wnioski ekspertów:
- Jak zgodnie wskazywali wszyscy eksperci: system powinien być ekonomicznie uzasadniony, opłacalny.
- Gminy, recyklerzy i wprowadzający ustawę powinni są sobą rozmawiać. Konsultacje w ministerstwie zostały rozdzielone – każda grupa interesariuszy chodziła skonsultować się osobno.
- Trzeba wrócić do koncepcji producenckiej odpowiedzialności za odpady i finansowanie zbiórki. Odpowiedzialność za funkcjonowanie systemu, za jego powszechność i dostępność, powinien wziąć jego operator.
- System powinien zbierać nie tylko butelki pet, lecz także metalowe puszki.
- Nie można niszczyć dobrowolnych systemów, które już istnieją, np. możliwości oddawania butelek szklanych.
- System depozytowy powinien być wprowadzony szybko – w niektórych państwach funkcjonują one już od lat 80.
- Ustawa powinna zachęcać producentów do wykorzystywania surowców wtórnych.
- Wsparciem dla wprowadzenia zapisów ustawy powinien być inteligentny system informatyczny, zbierający i segregujący dane.
- Trzeba wprowadzić odpowiednie systemy kontroli zagospodarowania odpadami, które pozwoliłyby urzędom na weryfikację stanu faktycznego: ilości odpadów, ich wykorzystywania etc.
- ROP musi uwzględniać nie tylko butelki PET, lecz także inne plastiki, które często pali się z powodu niemożności ich racjonalnego zagospodarowania.
Źródła: Europejski Kongres Gospodarczy 2021
Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.