Psycholodzy zwracają uwagę na rosnącą ilość przypadków pogorszenia stanu zdrowia psychicznego w związku ze zmianami klimatu. Co na to wpływa i gdzie szukać rozwiązania? 

Aż 64% Polek i Polaków martwią skutki zmian klimatycznych 

Wraz z podnoszącą się świadomością na temat ekologii, rośnie nie tylko zaangażowanie społeczeństwa, ale też ilość napływających informacji, które mogą okazać się przytłaczające. Według raportu “Climate Sentiment Index” ponad połowa Polaków i Polek mierzy się z niepokojem, który wynika z obawy o przyszłość w dobie kryzysu klimatyczno-ekologicznego.  

Jak podkreślają psychologowie, rosnący lęk, nurtujące poczucie winy czy bezsilność to naturalne reakcje, ale mogą mieć poważne skutki. 

Co to jest depresja klimatyczna?

Depresja klimatyczna to potoczne określenie na cierpienie psychiczne, związane z uświadomieniem sobie rozmiaru zagrożeń i strat, które niesie za sobą zmiana klimatu. Zwykle to połączenie różnych nieprzyjemnych odczuć – takich jak: przygnębienie, niepokój, lęk, martwienie się, żal, poczucie beznadziei i bezradności, czasami też poczucie winy, rozpacz lub apatia. W literaturze naukowej stosowany jest raczej termin dystres związany ze zmianą klimatu (climate change distress) – wyjaśnia dr Marzena Cypryańska-Nezlek, psycholożka społeczna z Uniwersytetu SWPS.

Chociaż pojęcie “depresja klimatyczna” jest najczęściej używanym w kontekście zdrowia psychicznego w dobie kryzysu klimatyczno-ekologicznego, warto pamiętać, że to poważne i złożone zaburzenie, którego nie należy bagatelizować. 

W kręgach ośrodków badawczych, które zajmują się wpływem zmian klimatu na stan zdrowia psychicznego, takich jak American Psychological Association czy Climate Psychology Alliance, bardzo często wspomina się również o reakcjach lękowych lub nerwicowych.

Co sprawia, że stan kryzys ekologiczno-klimatyczny odbija się na ludzkim zdrowiu?

Dlaczego zmiany klimatu mają wpływ na samopoczucie? 

Psycholodzy podkreślają, że istotną przyczyną wpływającymi na stany lękowe czy depresyjne w związku z postępującymi zmianami klimatycznymi jest obserwacja bierności ze strony decydentów. To może prowadzić do pogłębienia poczucia bezradności i przytłoczenia skalą potrzebnych działań. 

Drugim częstym powodem jest sposób mówienia o katastrofie klimatycznej, który nierzadko przybiera bardzo pesymistyczne tony, zrzuca odpowiedzialność na jednostkę i nie wskazuje odpowiednich środków zaradczych. 

Jak media piszą o zmianach klimatu? Wnioski z raportu “Jak to powiedzieć…?”

To, czego potrzebujemy teraz najbardziej, to skutecznych i natychmiastowych działań na rzecz powstrzymania katastrofy klimatycznej. A to, z czym mamy największy problem, to nie brak skutecznych środków zaradczych, tylko brak systemowej woli, aby te środki wprowadzić natychmiast, globalnie, skutecznie i poszanowaniem sprawiedliwości społecznej – dodaje dr Cypryańska-Nezlek.

Jak poradzić sobie z przytłoczeniem zmianami klimatu?

Trudno wskazać objawy, które jednoznacznie wskazują na powiązanie skutków zmian klimatycznych ze zdrowiem psychicznym. Niemniej jednak każde poczucie bezradności, niepokoju, rezygnacji, frustracji, winy, stresu, apatii w konfrontacji z myślą o zmianach klimatu i ich skutkach jest znakiem, którego nie powinno się bagatelizować. W takim wypadku, w pierwszej kolejności dobrze udać się do specjalisty – psychologa lub psychoterapeuty. 

Psychologowie zauważają, że w kontakcie z dystresem lub lękami wywołanymi zmianami klimatu, wiele osób podejmuje się aktywnych działań na rzecz środowiska. 

Odczuwanie smutku i przygnębienia w związku z kryzysem klimatycznym, choć nie są to emocje łatwe, świadczy o naszej empatii i wrażliwości, o tym, że mamy wiedzę na temat tego, co dzieje się dookoła i samodzielnie umiemy ją też dostrzec. Ważne tylko, żeby te emocje i uczucia przekuć w mądre działanie – bo ono może uratować i nas, i świat w kryzysie – mówi Kamila Kielar, podróżniczka i autorka podcastu “Drzazgi świata”.

Źródło: mat. prasowy

Fot. Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.