Parlament Europejski przegłosował wniosek, który może opóźnić kluczowy unijny mechanizm ograniczający wylesianie – European Deforestation Regulation (EUDR). Greenpeace alarmuje: jeśli UE się cofnie, straci narzędzie do kontroli pochodzenia drewna, soi czy oleju palmowego. Opóźnienie o rok oznacza, że do 30 grudnia 2025 produkty z wycinki lasów tropikalnych mogą dalej bez większych barier trafiać na europejski rynek, w tym surowce do produkcji biomasy.

Czym są unijne przepisy przeciw wylesianiu

EUDR, czyli Rozporządzenie UE o przeciwdziałaniu wylesianiu, to jedno z najważniejszych narzędzi polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Jego główny cel to powstrzymanie importu produktów powiązanych z wycinką lasów, zwłaszcza w krajach Globalnego Południa.

Regulacja obejmuje m.in. drewno, papier, kauczuk, olej palmowy, kakao i kawę – czyli surowce, które trafiają do Europy zarówno jako paliwo (np. biomasa drzewna), jak i składniki produktów codziennego użytku. Kluczowym elementem jest tzw. benchmarking – przypisanie krajom statusu niskiego, standardowego lub wysokiego ryzyka pod względem nielegalnego wylesiania.

Nowe przepisy dla pelletu. Rząd reaguje na problem zanieczyszczeń z biomasy

Dlaczego branża OZE patrzy na nowe regulacje

Choć EUDR kojarzy się głównie z żywnością i tropikalnymi lasami, ma ogromne znaczenie także dla zielonej energetyki. W Polsce rośnie wykorzystanie biomasy drzewnej, pelletów i produktów ubocznych przemysłu leśnego. Według GUS w 2023 roku biomasa odpowiadała za około 13% produkcji energii odnawialnej w Polsce.

Opóźnienie wdrożenia przepisów zwiększa ryzyko, że do Europy nadal będzie trafiać surowiec z nielegalnych źródeł – w tym drewno z niecertyfikowanych plantacji w Azji Południowo-Wschodniej, Afryce czy Ameryce Południowej. To groźba nie tylko dla klimatu i bioróżnorodności, ale i konkurencyjności polskich producentów biomasy, którzy spełniają wysokie standardy.

Kto chce przesunięcia terminu

Wniosek przegłosowany przez europosłów dotyczy likwidacji benchmarkingu i przesunięcia wejścia w życie EUDR o rok – na 30 grudnia 2025 r. Zwolennicy argumentują, że państwa członkowskie nie są gotowe, a firmy nie mają w pełni działających systemów śledzenia łańcucha dostaw.

Greenpeace odpowiada wprost: „Czas na przygotowania był, a biznes i politycy więcej narzekają niż działają”. Organizacja ostrzega, że porzucenie mechanizmu klasyfikacji krajów ryzyka i odwlekanie przepisów uderzy w fundamenty Zielonego Ładu i zaufanie konsumentów.

Jakie mogą być skutki dla rynku biomasy

Brak benchmarkingu oznacza, że wszyscy importerzy, niezależnie skąd pochodzi towar, będą traktowani tak samo. To może uderzyć w kraje niskiego ryzyka, gdzie przemysł leśny spełnia wysokie normy. Zyskają natomiast producenci z regionów o wysokim stopniu nielegalnego wylesiania.

Dla Polski i UE to ryzyko tzw. carbon leakage – przenoszenia emisji poza Unię i importu biomasy o nieznanym lub nielegalnym śladzie węglowym. To podważa sens polityki klimatycznej i może zaszkodzić reputacji sektora OZE, który stawia na certyfikowane paliwa i przejrzyste łańcuchy dostaw.

Jak może zareagować Polska

Greenpeace i inne organizacje apelują, by utrzymać obecny harmonogram: 30 grudnia 2025 jako nieprzekraczalny termin wejścia w życie nowych zasad. Polska, jako kraj, który eksportuje drewno warte miliardy złotych i sam importuje biomasę, powinna wzmocnić procedury kontroli i nadzoru nad certyfikatami.

Tylko w ten sposób unikniemy zalewu rynku tanim, niecertyfikowanym drewnem, które może zniszczyć konkurencyjność rzetelnych producentów biomasy w Polsce.

Zobacz też: Europa ma już ponad 1600 biometanowni. Polska wciąż bez działającego obiektu?

Źródła: Greenpeace, Eurostat, GUS

Fot.: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.