Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przedstawia do szerokich konsultacji społecznych projekt nowej odsłony programu priorytetowego Czyste Powietrze. Uwagi można zgłaszać od 9 do 27 grudnia 2024 r. Reforma programu jest konieczna, by wyeliminować nadużycia i nadal działać na rzecz czystego powietrza oraz niższych rachunków za ogrzewanie. 

Konsultacje w sprawie Czystego Powietrza

To drugi etap konsultacji programu Czyste Powietrze. W pierwszym etapie wzięło udział ponad 200 przedstawicieli organizacji pozarządowych, samorządów, administracji, banków oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Cały czas są i będą wypłacane dotacje z programu oraz trwa obsługa wszystkich złożonych wniosków. 12 grudnia ruszy nabór wniosków na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach, które uległy zalaniu na terenach województw dotkniętych powodzią. Program w nowej odsłonie wróci 31 marca 2025 r. z jasnymi zasadami i nowym źródłem finansowania.

NFOŚiGW podkreśla, że niezmiennym celem programu jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Zmienią się zasady przyznawania dotacji, tak aby najwyższa pomoc efektywnie trafiała do najuboższych gospodarstw domowych.  

– Chcemy poprawić i doszczelnić program Czyste Powietrze, żeby lepiej chronić Polki i Polaków i żeby program działał efektywniej – powiedział Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. – Ministerstwo Klimatu i Środowiska zobowiązało Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do tego, aby przeanalizował program Czyste Powietrze, sprawdził wyniki przeprowadzonych kontroli i uruchomił szerokie konsultacje społeczne nowego projektu. Narodowy Fundusz będzie uruchamiał trzy komponenty programu: 12 grudnia komponent dla powodzian, 31 marca dla tych, którzy nie zdążyli złożyć wniosków oraz możliwość składania nowych wniosków. 

– Przekazujemy projekt zmian w programie Czyste Powietrze do szerokich konsultacji, w których każdy może zgłosić swoje uwagi do 27 grudnia – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, prezeska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. – Jest on już po pierwszym etapie konsultacji m.in. z samorządami, organizacjami pozarządowymi i wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska. Sercem reformy programu Czyste Powietrze jest polska rodzina, której dzięki programowi dajemy wsparcie w modernizacji i ociepleniu domów oraz wymianie źródeł ciepła, a tym samym obniżeniu rachunków za ogrzewanie oraz poprawę stanu zdrowia poprzez ograniczenie smogu. Dlatego jest to głęboka reforma. Stawiamy teraz na podniesienie standardu energetycznego budynków, czego dotychczas w programie nie było.

Zobacz też: Czyste Powietrze dla osób z terenów dotkniętych powodzią

Jakie reformy zostaną wprowadzone?

Kluczowe reformy programu obejmują: 

• nowy, czytelny układ programu – podział przedsięwzięć w zależności od zapotrzebowania budynku na energię użytkową,
• ujednolicone poziomy dofinansowania w poszczególnych grupach dochodowych dla łatwiejszych rozliczeń projektów,
• wzrost wymagań odnośnie do klasy efektywności energetycznej dotowanych urządzeń,
• odejście od audytów energetycznych na rzecz świadectw charakterystyki energetycznej i oceny energetycznej z wizytą eksperta w każdym domu,
• obowiązek wypłaty zaliczki na konto celowe beneficjenta a nie wykonawcy, zaliczka może wynieść do 20 proc. kosztów przedsięwzięcia, 
• limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów – kończymy z drzwiami za 20 tys. zł, będą limity także na usługi, by wykonawca słono nie liczył np. za montaż nowego pieca za pellet,
• dotacje dla rzeczywiście najuboższych – wymóg posiadania co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku nieruchomości (wyjątek np. spadek), której zapotrzebowanie na energię użytkową, w przypadku najwyższego poziomu dofinansowania wynosi powyżej 150 kWh/m2/rok.  
• uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji – obowiązkowo będzie to minimum 120 kWh/m2/rok.

Ponadto, zaktualizowano progi dochodowe w poszczególnych grupach dofinansowania oraz limit dotacji.

NFOŚiGW pracuje obecnie nad:

• założeniami listy rzetelnych i uczciwych wykonawców, 
• usprawnieniem i przyspieszeniem procedury rozpatrywania wniosków przez uproszczenie zasad dofinansowania i standaryzację typów przedsięwzięć, 
• ogólnopolskim systemem operatorów.

– Operatorzy w programie Czyste Powietrze będą wsparciem dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania – mówi zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW Robert Gajda. – Ich działanie będzie polegało na pomocy w określeniu zakresu inwestycji, złożeniu wniosku o dofinansowanie, monitorowaniu realizacji inwestycji zgodnie z zasadami programu oraz prawidłowym rozliczeniu dotacji. Zakładamy, że w pierwszej kolejności funkcję operatorów będą pełnić zainteresowane gminy.

W nowym programie nie będzie dotacji do pieców gazowych, natomiast osoby, które nie zdążyły dotychczas złożyć wniosku, będą miały taką możliwość w ramach specjalnego rozwiązania.

Jak wziąć udział w konsultacjach?

Uwagi lub sugestie należy przesyłać na adres: [email protected] (w tytule wiadomości należy napisać: Konsultacje społeczne „Czyste Powietrze”) na wskazanym formularzu.

Link: Program Priorytetowy Czyste Powietrze – konsultacje społeczne

Termin konsultacji: 9-27.12.2024 r.

Czytaj też: Reforma programu Czyste Powietrze – co się zmieni?

Źródło: NFOŚiGW

Fot.: Canva (Devonyu/Getty Images, AndreyPopov/Getty Images)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.