Wysokie koszty ogrzewania sprawiają, że coraz więcej gospodarstw domowych szuka sposobów na ograniczenie strat ciepła i obniżenie zimowych rachunków. Dane rynkowe wskazują, że w sezonie 2025/2026 koszty ogrzewania w budynkach nieocieplonych mogą być nawet o 40-50% wyższe niż w tych po podstawowej modernizacji. Możemy jednak realnie przygotować nasz dom na nadchodzącą zimę, dzięki czemu podczas sezonu grzewczego zyskamy nie tylko ciepło, ale i oszczędności w portfelu.

Problemy polskiego ciepłownictwa

Rosnące koszty ogrzewania pozostają jednym z największych obciążeń dla polskich gospodarstw domowych, mimo że ceny energii elektrycznej zostały czasowo ustabilizowane. Analizy rynku ciepła pokazują, że w 2025 roku różnice w kosztach ogrzewania między poszczególnymi źródłami są bardzo duże – najtańsze okazują się pompy ciepła, a najdroższe – systemy oparte na oleju, węglu i starych, niskosprawnych kotłach. Jednoczesne dane dotyczące zużycia energii na ogrzewanie wskazują, że polskie domu stopniowo stają się bardziej efektywne, a realne oszczędności wynikają przede wszystkim z ograniczania strat ciepła i właściwej eksploatacji instalacji grzewczych. 

Dlatego właśnie niezależnie od typu budynku czy systemu ogrzewania, odpowiednie przygotowanie domu do zimy może znacząco obniżyć rachunki i poprawić komfort domowników.

Krótkoterminowe korzyści i długoterminowe konsekwencje. Dlaczego opłata OZE jest potrzebna?

Uszczelnij okna i drzwi, by zatrzymać ciepło

Nieszczelne okna i drzwi mogą odpowiadać nawet za 25-30% strat ciepła w domu. Warto zatem jeszcze przed rozpoczęciem sezonu grzewczego zamontować uszczelki samoprzylepne, silikonowe lub gumowe, a w przypadku większych przerw – zastosować piankę montażową lub listwy przeciwwiatrowe. W przypadku starszych okien pomóc mogą także specjalne folie termoizolacyjne, które tworzą dodatkową warstwę zatrzymującą ciepło.

Zadbaj o izolację podłóg, ścian i stropu

Izolacje punktowe mogą przynieść duże oszczędności nawet wtedy, gdy nie planujesz pełnego remontu. Maty termoizolacyjne na poddaszu, dodatkowa warstwa wełny mineralnej lub styropianu na stropie nieużytkowym czy nawet izolacyjne płyty podłogowe – odczuwalnie poprawiają komfort mieszkańców, a to właśnie przez dach i strop ucieka najwięcej ciepła.

Zamontuj termiczne ekrany za grzejnikami

Ekrany odbijające ciepło, wykonane z folii aluminiowej lub specjalnych paneli izolacyjnych to tani, a bardzo skuteczny sposób na to, by ogrzać pomieszczenie zamiast ściany znajdującej się za grzejnikiem. Ich montaż nie jest trudny, a efekt przychodzi natychmiastowo – ciepło kierowane jest do wnętrza pomieszczenia, straty na skutek uciekania ciepła przez ścianę znacząco maleją.

Regularnie odpowietrzaj grzejniki

Zapowietrzone grzejniki działają znacznie słabiej – zużywają więcej energii, a dają mniej ciepła. Warto zatem odpowietrzyć instalację na początku sezonu i powtarzać tę czynność co kilka tygodni, zwłaszcza w budynkach wielorodzinnych. Odpowietrznik kosztuje kilka złotych, a poprawa wydajności może być naprawdę wyraźna.

Wykonaj przegląd całego źródła ciepła

Niezależnie od systemu grzewczego w twoim domu – profesjonalny przegląd techniczny przed sezonem grzewczym jest absolutną koniecznością. Nawet niewielkie usterki lub zabrudzenia potrafią zwiększyć zużycie energii o kilkanaście, a czasem nawet kilkadziesiąt procent. Oto na co warto zwrócić uwagę:

• Pompy ciepła: kontrola ciśnień i szczelności układu chłodniczego, sprawdzenie pracy sprężarki, czystości wymiennika, drożności odpływu skroplin, aktualizacja oprogramowania sterownika.
• Kotły gazowe: czyszczenie palnika, wymiennika, elektrody zapłonowej i jonizacyjnej, analiza spalin, kontrola ciśnienia w instalacji i naczyniu przeponowym, test szczelności instalacji gazowej.
• Kotły na pellet: czyszczenie komory spalania, kanałów powietrznych i przewodów dymowych, regulacja podawania paliwa, sprawdzanie jakości pelletu, kontrola wentylatora i zapalarki.
• Kotły na ekogroszek: usunięcie nagaru z paleniska, czyszczenie retorty i wentylatora, sprawdzenie poprawności ustawień podawania paliwa oraz stanu ślimaka i motoreduktora, inspekcja komina.
• Kotły olejowe: kontrola dysz olejowych, filtrów, komory spalania, ustawień palnika i właściwego rozpylania, analiza spalin, ocena stanu zbiornika oleju i szczelności przewodów.
• Ogrzewanie elektryczne: sprawdzenie stanu przewodów i połączeń, test termostatów i czujników, kontrola równomierności nagrzewania mat lub paneli, przegląd zabezpieczeń i rozdzielni.

Zadbaj o komin i wentylację

Niedrożny lub zabrudzony komin obniża sprawność pieca i może prowadzić do strat energii, jak i niebezpiecznych sytuacji. Podobnie wentylacja – jeśli działa nieprawidłowo, w domu pojawia się wilgoć, która obniża temperaturę odczuwalną i zmusza instalację grzewczą do większej pracy. Czyszczenie przewodów oraz montaż nawiewników poprawia cyrkulację i utrzymuje stabilne warunki cieplne.

Zgromadź opał z wyprzedzeniem

Kupowanie węgla, pelletu czy drewna w trakcie sezonu grzewczego zwykle oznacza wyższe ceny. Co więcej, wilgotny opał ma znacznie niższą wartość energetyczną, więc spala się go znacznie więcej – tu ważne jest prawidłowe przechowywanie. Dobrze składowane i wysuszone paliwo podnosi efektywność ogrzewania nawet o 20-30% w sprzyjających warunkach eksploatacyjnych.

Ustaw temperaturę rozsądnie

Każdy 1°C mniej to nawet 6% oszczędności na ogrzewaniu. Warto stworzyć w domu „strefy ciepła” – pełne ogrzewanie w miejscach, gdzie przebywasz, a w mniej używanych pomieszczeniach utrzymanie niższej temperatury. Pomogą w tym termostaty elektroniczne, a także takie montowane bezpośrednio na grzejnikach.

Zadbaj o codzienne nawyki, które zmniejszają rachunki

Czasem największe znaczenie mają drobne, ale regularne czynności, takie jak: zasłanianie rolet nocą i odsłanianie za dnia, nie ustawianie mebli tuż pod grzejnikami, zamykanie drzwi między pomieszczeniami oraz ograniczenie długotrwałego wietrzenia do krótkich, ale intensywnych sesji. Każdy z tych detali może obniżyć koszty ogrzewania, a razem dają zauważalny efekt.

Termomodernizacja to podstawa

Jednak w dłuższej perspektywie wszystkie te środki są tylko doraźną pomocą, a fundamentem realnych oszczędności i trwałego komfortu jest termomodernizacja budynków. Z danych wynika, że w Polsce aż ok. 70% domów jednorodzinnych nie spełnia obecnych standardów energetycznych, co generuje duże straty ciepła i wysokie rachunki. Eksperci wskazują, że kompleksowe ocieplenie – wymiana okien i drzwi, poprawa izolacji stropów, ścian i podłóg oraz modernizacja systemu grzewczego może obniżyć zużycie ciepła nawet o 30-40%, co w praktyce oznacza oszczędności rzędu nawet kilku tysięcy złotych rocznie. 

Termomodernizacja jest zatem inwestycją, która zwróci się nie tylko w postaci niższych rachunków, ale także poprawi komfort mieszkańców oraz zmniejszy negatywny wpływ ogrzewania na środowisko.

Zobacz też: Węgiel błękitny od PGG. Nowe paliwo ograniczy smog czy opóźni termomodernizację?

Źródła: stat.gov, Rynek Instalacyjny, Ekspert Budowlany, architektura.info, Polski Alarm Smogowy, Enerdata, Forsal, URE

Fot: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.