W związku z rekordowymi temperaturami, rząd Japonii poprosił mieszkańców o oszczędzanie energii. Dlaczego upały wpływają na przerwy w dostawie energii? Czy Polsce również grozi blackout? Sytuację skomentował przedstawiciel Polskich Sieci Elektroenergetycznych. 

Rząd Japonii apeluje o oszczędzanie energii z powodu upałów

Pora deszczowa w Japonii skończyła się najwcześniej w historii – była aż o 22 dni krótsza niż zwykle. Japonia od kilku dni mierzy się przedwczesnymi falami upałów, który doprowadził do kolejnego rekordu. W mieście Isesaki termometry pokazały 40,2°C, co jest dotychczas najwyższą temperaturą zanotowaną w czerwcu. 

• Przerażają cię fale upałów w czerwcu? To może być najchłodniejsze lato twojego życia. 

Temperatury w Tokio przekroczyły już 35°C, a ekstremalna pogoda ma się utrzymywać co najmniej do końca tego tygodnia. W obawie przed poważnym brakiem dostępu do energii, władze poprosiły mieszkańców regionu Tokio o oszczędzanie energii elektrycznej. 

Prosimy społeczeństwo o zmniejszenie zużycia energii we wczesnych godzinach wieczornych, kiedy wskaźnik rezerw spada – powiedział Yoshihiko Isozaki, zastępca głównego sekretarza gabinetu Japonii. 

W okresie upałów Tokyo Electric Power poinformowało, że nadwyżka mocy wytwórczej energii elektrycznej może spaść nawet o 3,7%. Podkreślili też, że zapotrzebowanie na prąd znacznie wzrosło przez konieczność ciągłego klimatyzowania pomieszczeń. W związku z tym rząd zaapelował do mieszkańców o wyłączenie niepotrzebnych świateł na trzy godziny. 

Dlaczego upały wpływają na przerwy w dostawie energii? 

Kluczowym czynnikiem, który ma wpływ na brak energii w okresie upałów jest przewyższające prognozy zapotrzebowanie na prąd. 

Znaczący wpływ na większe zapotrzebowanie latem ma funkcjonowanie klimatyzacji, zarówno tej wykorzystywanej w domach i biurach, jak i dużych instalacji przemysłowych – twierdzi Maciej Wapiński, Specjalista Koordynator Polskich Spółek Energetycznych. 

Według danych z 2018 roku, kiedy Polskę uderzyły podobne fale upałów, zużycie energii elektrycznej do klimatyzowania i chłodzenia odpowiada w naszym kraju odpowiadało za ok. 10% szczytowego poboru mocy w upalne dni. Jeżeli krajowe elektrownie nie są w stanie zapewnić wystarczającej ilość energii, muszą odkupić ją od innych państw, co może dodatkowo potęgować rosnące ceny rachunków za prąd. 

Innym zagrożeniem dla elektrowni jest związana z utrzymującymi się upałami susza, która wpływa na niedobór wody potrzebnej w procesie chłodzenia obiektu. Niemniej jednak, jak podkreśla autor bloga Świat Wody dr Sebastian Szklarek, jest to mniej istotny czynnik w porównaniu do wzrastających temperatur: 

Wysokie temperatury są większym zagrożeniem funkcjonowania elektrowni niż niedobory wody spowodowane suszą. W poprzednich latach susza występowała często wraz w falami upałów, przez co wielu błędnie traktowało to jako jedną wspólną przyczynę. Niedobór wody zagraża obecnie tylko kilku % zainstalowanej mocy elektrycznej – czytamy na stronie Świat Wody. 

(…) Niedobór wody jest zagrożeniem dla trzech elektrowni, a nie pięciu jak podają niektóre media. A łączna moc zagrożona niedoborami to około 10,5%. Ponadto przy rozważaniach o blackout`cie zapomina się, że sieci energetyczne są międzynarodowe, więc przy problemach z jedną elektrownią można częściowo wesprzeć się sąsiadami. Dodatkowo elektrownia Kozienice w 2017 roku, po problemach w trakcie suszy w 2015 r., wybudowała tymczasowy prób piętrzący, który zabezpiecza przed niedoborem wody. Inna sprawa, że próg miał być tymczasowy, a istnieje dłużej niż zamierzano stanowiąc barierę dla migracji ryb. 

Fotowoltaika ratunkiem w upalne dni

Zabezpieczeniem przed przerwą w dostawie energii elektrycznej w związku z rosnącymi temperaturami i utrzymującymi się upałami jest energia słoneczna. Panele fotowoltaiczne dostarczają bowiem najwięcej prądu dokładnie wtedy, gdy włączamy klimatyzację – w środku upalnego dnia.

Warto dodać, że rozwój fotowoltaiki skutecznie pokrywa wzrost zapotrzebowania w godzinach południowych, przekładając się także na niższe ceny energii na rynku hurtowym – mówi Maciej Wapiński z PSE. 

Duża ilość słońca w ostatnim czasie jest jednym z czynników, które sprawiły, że OZE pobiło rekord produkcji energii w kraju: 

Rekordowy udział OZE w polskiej energetyce. Niskoemisyjne źródła energii pokryły aż 67% zapotrzebowania

Czy Polsce grozi blackout? 

Trwające upały sprawiają, że rośnie zapotrzebowanie na prąd. Od 26.06, czyli dnia, w którym temperatury zaczęły wzrastać powyżej 30°C, zapotrzebowanie na energię elektryczną znacznie wzrosło. 

Upały wywołały sytuację, kiedy w szczytowych momentach zapotrzebowania na moc, które 30.06 przekroczyło 24 000 MW, elektrownie produkowały mniej energii niż było potrzeba. 

Czy w związku z tym Polsce grozi blackout? 

Przez awarię systemową typu blackout rozumie się zanik napięcia w sieci elektroenergetycznej na znacznym obszarze kraju. Zjawisko takie występuje najczęściej w wyniku nałożenia się kilku zdarzeń losowych obejmujących np. awarię sieciową, w powiązaniu z awaryjnym wyłączeniem dużej elektrowni, wskutek czego dochodzi do przekroczenia krytycznych wartości podstawowych parametrów technicznych pracy systemu elektroenergetycznego. Powyższe zaś może spowodować lawinowe, automatyczne odłączanie się od sieci elektrowni i utratę napięcia na całym obszarze objętym zakłóceniem – wyjaśnia Maciej Wapiński. 

Zjawisko to może wystąpić w różnych warunkach pracy systemu elektroenergetycznego, nawet w przypadku posiadania odpowiednio dużych rezerw mocy, pozwalających w każdym momencie czasowym na pokrywanie zapotrzebowania odbiorców, jak również niezależnie od pory roku.

Mimo tego, spółka zachęca odbiorców do oszczędzania energii elektrycznej. 

Zawsze zachęcamy do oszczędzania energii elektrycznej, zwłaszcza w tzw. szczycie, czyli w godzinach, w których zapotrzebowanie jest największe. Latem najtrudniejszymi okresami z tego punktu widzenia są poranki oraz godziny szczytu wieczornego. Znajduje to odzwierciedlenie w wysokości cen energii elektrycznej na hurtowym rynku energii – w tych właśnie godzinach są one wyższe w porównaniu do pozostałych godzin doby.

Racjonalne korzystanie przez odbiorców z energii elektrycznej w godzinach porannych oraz wieczornych będzie miało pozytywny wpływ na bilans systemu, poprawiając bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej. Ograniczanie zużycia w okresach szczytów zapotrzebowania pozwoli także na zmniejszenie emisji CO2. W sytuacji bardzo napiętego bilansu pracują bowiem wszystkie dostępne moce wytwórcze, w tym także te najmniej efektywne, generujące najwięcej CO2 i produkujące najdroższą energię. Mechanizmy rynkowe powodują, że to właśnie one będą wyznaczały cenę rozliczeniową energii elektrycznej w danej godzinie. Dlatego też odpowiednie dostosowanie swojego zapotrzebowania jest najlepszym sposobem na racjonalizację kosztów energii elektrycznej oraz zmniejszenie skutków środowiskowych. To samo dotyczy szeroko pojętej efektywności energetycznej.

PSE zapewnia: Krajowy System Energetyczny pracuje bez zakłóceń

Polskie Sieci Elektroenergetyczne zapewniają, że do przerw w dostawach energii dojść nie powinno. Zapotrzebowanie energetyczne jest zabezpieczone przez umowy handlowe zawarte pomiędzy Polską a innymi krajami UE. Mimo wszystko, PSE podkreślają, że w ostatnich dniach nie podejmowały działań interwencyjnych, w tym nie dokonywały interwencyjnego zakupy energii. 

Obecnie Krajowy System Elektroenergetyczny pracuje bez zakłóceń i według aktualnych analiz latem nie powinno dojść do zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w skali kraju z powodów bilansowych ani konieczności wprowadzania ograniczeń w poborze mocy i energii elektrycznej.

Jesienią i zimą bilans krajowego systemu elektroenergetycznego będzie jednak napięty i mogą pojawić się trudności, z okresami dla których może zaistnieć potrzeba wspierania się importem energii elektrycznej do Polski.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne cały czas monitorują pracę Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i sytuację na rynku. W razie pojawienia się ryzyka braku możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną, PSE będą wykorzystywać narzędzia dostępne dla operatora systemu przesyłowego – dodaje Maciej Wapiński.

Źródła: The Guardian, money.pl, Świat Wody

Fot. główne: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.