2048x270 webinar Z 1
Reklama

Instalacja fotowoltaiczna z magazynem energii

Poznaj orientacyjne koszty

Kofeina w rzekach: jak kawa zanieczyszcza wodę i wpływa na ekosystemy?

Kofeina w rzekach: jak kawa zanieczyszcza wodę i wpływa na ekosystemy?

Chociaż większość z nas traktuje kawę jak codzienny napój, jej pozostałości coraz częściej są przedmiotem analiz ekologów. Z badań wynika, że kofeinę z resztek napoju wykrywa się dziś w rzekach na wszystkich kontynentach. Coraz więcej specjalistów ostrzega, że nawet niewielkie ilości kofeiny mogą zakwaszać wodę, obniżać stężenie tlenu i zaburzać funkcjonowanie ekosystemów.

925x200 5
Reklama

Kofeina w globalnych wodach

Chociaż kofeina kojarzy się głównie z poranną kawą, coraz częściej jest przedmiotem dyskusji nie tylko środowiska medycznego, ale i specjalistów z zakresu ochrony środowiska. Woda po kawie, resztki naparu i fusy trafiające do kanalizacji stają się coraz bardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem komunalnym. Najnowsze badania pokazują, że ślady kofeiny wykrywa się już nie tylko w miejskich ściekach, ale również w rzekach na wszystkich kontynentach.

Zagadnienie ponownie pojawiło się w debacie publicznej po incydencie w Wielkiej Brytanii, gdzie kobieta została ukarana za wylanie resztek kawy do kanalizacji. Choć mandat anulowano, sprawa zwróciła uwagę na problem, który dotyczy nie tylko dużych miast, ale także miejsc oddalonych od głównych źródeł zanieczyszczeń. Globalne analizy wykazały bowiem obecność kofeiny w ponad połowie badanych rzek, a jej śladowe ilości znaleziono nawet na Antarktydzie.

Jak kawa wpływa na ekosystemy wodne

Kofeina i związki powstające podczas parzenia kawy okazują się substancjami, które nie pozostają obojętne dla jakości wód. Badania ekologiczne wskazują, że nawet niewielkie ilości tej mieszaniny mogą zakwaszać środowisko wodne i przyczyniać się do spadku poziomu tlenu – kluczowego dla organizmów żyjących w rzekach i jeziorach. W efekcie tworzą się warunki sprzyjające intensywnym zakwitem glonów i stopniowemu rozchwianiu całych ekosystemów. Już dwie dekady temu szwajcarscy naukowcy wykazywali, że kofeina może być wiarygodnym wskaźnikiem obecności ścieków komunalnych, bo utrzymuje się w wodzie pomimo wysokiej skuteczności oczyszczalni. Najnowsze analizy tylko potwierdzają tamte obserwacje: im większe stężenie kofeiny w systemie kanalizacyjnym, tym trudniej ją całkowicie usunąć, a część trafia z powrotem do środowiska. Problem nasila się podczas ulewnych deszczy, gdy przeciążona kanalizacja odprowadza nieoczyszczone ścieki do cieków wodnych. 

Konsekwencje dla organizmów są poważne – od zaburzeń wzrostu mikroglonów, przez uszkodzenia procesów metabolicznych roślin wodnych, aż po śmiertelność larw owadów. Naukowcy zwracają też uwagę, że kofeina może wpływać na układ nerwowy ryb, zmieniając ich percepcję bodźców i reakcje behawioralne – co może przypominać fizjologiczne mechanizmy podobne do uzależnienia.

Co zrobić z fusami po kawie?

W świetle nowych badań dowodzących szkodliwość wylewania resztek kawy do ścieków i kanalizacji, powinniśmy przemyśleć swoje nawyki i zmienić je, by nie ingerować w równowagę środowiska. Oto kilka przykładów tego, co można zrobić z resztkami napojów kofeinowych:

  • Kompostownik lub bioodpady – fusy są dobrym materiałem organicznym, poprawiają strukturę kompostu i szybko się rozkładają.
  • Nawóz naturalny – niewielka ilość rozcieńczonej wody po kawie może służyć jako nawóz do roślin ozdobnych.
  • Odstraszanie szkodników – wysuszone i rozsypane w ogrodzie fusy działają jak naturalna bariera zapachowa dla ślimaków i mrówek.
  • Pochłaniacz zapachów – wysuszone fusy można wsypać do małego pojemnika i umieścić w lodówce jako ekologiczny neutralizator zapachów.
  • Naturalne kosmetyki – fusy to popularna baza do domowych peelingów do ciała.
  • Zwykły kosz na śmieci – jeśli żadne z powyższych rozwiązań nie jest możliwe, wyrzucenie fusów do odpadów zmieszanych lub bioodpadów jest zdecydowanie bezpieczniejsze niż spłukiwanie ich w toalecie czy wlewanie do zlewu.

Zobacz też: Czym jest kawa bez kawy? Nowy trend w odpowiedzi na kryzys klimatyczny

Źródła: MDPI, Doi.org, coffestyle.pl

Fot: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.