OZE Kto zaprzecza zmianom klimatu i OZE? Badania psychologiczne wyjaśniają 08 września 2025 OZE Kto zaprzecza zmianom klimatu i OZE? Badania psychologiczne wyjaśniają 08 września 2025 Przeczytaj także OZE Magazyny energii w mieszkaniach są nieopłacalne. Co sprawia, że inwestycja się nie zwraca? Rosnące ceny energii elektrycznej sprawiają, że coraz więcej osób zaczyna interesować się magazynami energii jako sposobem na obniżenie rachunków za prąd. Na rynku pojawiają się firmy, które proponują sprzedaż magazynu do mieszkań lub domów pozbawionych własnych instalacji OZE. To ważne, by wiedzieć, jakie są koszty, zagrożenia i realne korzyści dla konsumentów, które mogą nie być tak atrakcyjne, jak je przedstawiają sprzedawcy. Biomasa Brykiet z łusek słonecznika i biomasa: czy to bardziej ekologiczna alternatywa dla pelletu? Znaczenie biomasy w Polsce rośnie, a w zaktualizowanym Krajowym Planie Energii i Klimatu (KPEiK) została wskazana jako kluczowy element stabilności systemu energetycznego. Jej popularność stawia jednak nowe wyzwania – rosnące ceny pelletu i kotłów oraz ryzyko nadmiernej eksploatacji lasów. Na rynku pojawiają się jednak różne ekologiczne alternatywy, które mają na celu wsparcie gospodarki o obiegu zamkniętym. Dlaczego niektórzy wciąż odrzucają dowody na zmiany klimatu i podważają sens rozwoju OZE? Psychologowie pokazują, że źródłem tych postaw nie jest brak wiedzy, lecz nadmierna pewność siebie i złudzenie szerokiego poparcia. Te mechanizmy tłumaczą zarówno klimatyczny sceptycyzm, jak i opór wobec OZE – choć badania wskazują, że zdecydowana część Polaków wspiera ich rozwój. Reklama Spis treści ToggleKiedy fakty nie wystarczająPsychologia zaprzeczaniaPolska świadomość klimatyczna i energetycznaNajczęstsze mity o OZEOpór wobec zielonej transformacjiJak rozmawiać o klimacie i OZE Kiedy fakty nie wystarczają W maju 2025 roku w Personality and Social Psychology Bulletin ukazało się badanie zespołu Gordona Pennycooka, Jabin Binnendyka i Davida Randa. Naukowcy wykazali, że osoby wierzące w teorie spiskowe mają tendencję do nadmiernej pewności siebie i znacząco przeceniają liczbę osób, które podzielają ich poglądy. W efekcie ignorują wiedzę naukową i stają się odporni na argumenty. Mechanizm ten dobrze opisuje postawy wobec klimatu i energetyki. Część osób odrzuca dowody na globalne ocieplenie, a część, mimo rosnącej roli fotowoltaiki czy wiatru, kwestionuje sens rozwoju odnawialnych źródeł energii. W obu przypadkach problemem nie jest brak danych, lecz sposób myślenia: “wiem lepiej” i “wszyscy myślą tak jak ja”. Psychologia zaprzeczania Nadmierna pewność siebie działa jak bariera poznawcza. Jeśli ktoś jest przekonany, że zna odpowiedź, nie szuka nowych informacji i nie dopuszcza możliwości zmiany zdania. To odróżnia zdrowy sceptycyzm, potrzebny w nauce, od zaprzeczania, które zamyka na dialog. Drugim elementem jest błędne poczucie większości. Osoby odrzucające fakty są przekonane, że reprezentują dominujący pogląd. W rzeczywistości jest odwrotnie, ale to złudzenie dodaje im pewności i zachęca do aktywności w debacie publicznej. Z tego powodu niewielka grupa sceptyków wobec klimatu i OZE bywa w mediach bardziej widoczna niż milcząca większość. OZE w Polsce zyskuje mandat społeczny. Co napędza poparcie dla czystej energii? Polska świadomość klimatyczna i energetyczna Z badań opinii publicznej wynika, że ponad 70% Polaków uznaje zmiany klimatu za realny problem. Odsetek osób twierdzących, że globalne ocieplenie nie istnieje, pozostaje marginalny. Podobnie jest w energetyce. Najnowszy sondaż z 2025 roku pokazuje, że 58% Polaków popiera rozwój odnawialnych źródeł energii, a aż 64% opowiada się za energetyką wiatrową. Co więcej, 59% badanych uważa, że za 20 lat większość energii w Polsce powinna pochodzić z OZE, podczas gdy tylko co piąty wskazuje na paliwa kopalne. Dane te pokazują, że zaprzeczanie OZE nie jest stanowiskiem większości, lecz mniejszości, której głos jest wzmacniany przez opisane mechanizmy psychologiczne. Najczęstsze mity o OZE Podobnie jak w przypadku klimatu, także wokół OZE funkcjonuje wiele mitów. Najczęściej powtarzane to: „wiatraki szkodzą zdrowiu”, „fotowoltaika się nie opłaca”, „energia odnawialna jest niestabilna i narzucona przez Unię Europejską”. Mimo że badania i dane rynkowe obalają te opinie, wciąż znajdują one zwolenników. Mechanizm jest ten sam: silne przekonanie o własnej racji oraz poczucie, że „wszyscy wokół myślą tak samo”. Opór wobec zielonej transformacji Psychologiczne podłoże zaprzeczania ma poważne konsekwencje dla transformacji energetycznej. Odrzucanie faktów dotyczących klimatu osłabia presję na działania ograniczające emisje, a sceptycyzm wobec OZE spowalnia rozwój technologii, które są kluczowe dla bezpieczeństwa energetycznego Polski. U podstaw tego oporu leży często strach przed zmianą i potrzeba obrony dotychczasowego porządku, gospodarki opartej na węglu czy przyzwyczajeń związanych z tradycyjnymi źródłami energii. W Polsce dodatkowo nakłada się na to wymiar polityczny: niechęć do regulacji unijnych bywa łączona z nieufnością wobec zielonej energetyki. Jak rozmawiać o klimacie i OZE Zrozumienie psychologii zaprzeczania to nie tylko temat dla badaczy, ale także praktyczne wyzwanie dla edukacji, mediów i polityki. Jeśli chcemy, by wiedza o klimacie i energetyce odnawialnej była skutecznie przyjmowana, musimy tworzyć przestrzeń do dialogu, pokazywać dobre przykłady i angażować społeczności lokalne. Tylko wtedy wiedza stanie się doświadczeniem, a zmiana, wspólnym celem, a nie narzuconym obowiązkiem. Zobacz też: Jak uczyć o OZE najmłodszych? Projekt „Mistrzowie Energii” pokazuje skuteczną drogę Źródło: PSPB 2025, Opinia24 Fot.: Canva Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.
