10 października 2025 roku Wałecki Klaster Czystej Energii został oficjalnie wpisany do Rejestru Klastrów Energii prowadzonego przez Prezesa URE. To jedenasty taki podmiot w Polsce, łączący samorządy i przedsiębiorców w celu wspólnego wytwarzania, dystrybucji i zarządzania energią z odnawialnych źródeł.

Czym są klastry energii?

Klastry energii to dobrowolne porozumienia różnych podmiotów: od samorządów, firm, instytucji publicznych do mieszkańców, które współpracują na rzecz lokalnego bilansowania zużycia i produkcji energii. Ich celem jest tworzenie samowystarczalnych systemów energetycznych opartych przede wszystkim na odnawialnych źródłach energii. Rozwiązanie jest wspierane przez unijne prawodawstwo, ponieważ wspólnota do 2050 roku chce osiągnąć neutralność klimatyczną jako pierwszy obszar na Ziemi.

Europejskie miasta zmagają się z różnymi wyzwaniami, które wymagają różnych reakcji. Miasta, które zawczasu podejmują działania, na pewno zobaczą najlepsze rezultaty własnych inwestycji na rzecz adaptacji. Póki co zaledwie kilka miast europejskich przygotowało strategie umożliwiające przystosowanie się do ,,nowych” warunków powstałych na skutek zmian klimatu, a realizacja projektów na razie ogranicza się do niewielkich projektów – mówi Ronan Uhel, szef programu systemów naturalnych i podatności na zagrożenia w EEA

Nowa definicja klastra energii, obowiązująca od 1 stycznia 2024 roku, została wprowadzona w wyniku nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii z 2023 r. Ustawodawca określił, że klaster może działać na terenie jednego powiatu lub maksymalnie pięciu sąsiadujących gmin, a jego uczestnikami muszą być m.in. przedstawiciele samorządu terytorialnego. Uzyskanie wpisu do prowadzonego przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) Rejestru Klastrów Energii jest dobrowolne, ale przynosi realne korzyści. Zarejestrowane klastry mogą korzystać z systemów wsparcia, takich jak zwolnienie z opłaty OZE czy kogeneracyjnej. Ułatwia to rozwój lokalnych inwestycji w fotowoltaikę, biogazownie, magazyny energii czy inteligentne sieci dystrybucyjne.

Mała grecka wyspa wzorem samowystarczalności energetycznej z OZE

Współpraca pięciu gmin – Wałecki Klaster Czystej Energii 

Wałecki Klaster Czystej Energii jest już oficjalnie wpisany do rejestru od 10 października 2025 roku, stając się jedenastym podmiotem tego typu w Polsce. Działa na obszarze pięciu gmin powiatu wałeckiego: Wałcz (miasto), Wałcz (gmina wiejska) oraz gminy: Człopa, Mirosławiec i Tuczno. Klaster tworzy szeroka koalicja lokalnych partnerów: samorządów, przedsiębiorstw komunalnych i prywatnych firm. Operatorem systemu dystrybucyjnego klastra jest Enea Operator Sp. z o.o., który ma zapewnić profesjonalne zarządzanie infrastrukturą energetyczną i bezpieczeństwo dostaw. 

Celem klastra jest nie tylko zwiększenie lokalnej produkcji energii odnawialnej, ale także poprawa efektywności energetycznej, redukcja emisji i wsparcie transformacji energetycznej regionu. Dzięki współpracy sektora publicznego i prywatnego Wałecki Klaster Czystej Energii ma szansę stać się przykładem skutecznego zarządzania lokalnymi zasobami energetycznymi obejmującymi zarówno biogaz, jak i energię słoneczną.

Znaczenie klastrów dla przyszłości energetyki

Rosnące zainteresowanie samorządów energią odnawialną, a także nowe programy wsparcia finansowego i technologicznego, sprawiają, że w opinii wielu ekspertów liczba klastrów energii będzie stale rosnąć. W perspektywie kilku lat klastry mogą stać się fundamentem tzw. energetyki obywatelskiej, w której społeczności lokalne nie tylko konsumują, ale również produkują i sprzedają energię.

Rozwój klastrów energii to element szerszej strategii transformacji energetycznej Polski. Lokalne inicjatywy, takie jak ta w powiecie wałeckim, mogą w przyszłości odegrać kluczową rolę w tworzeniu zdecentralizowanego, bezpiecznego i niskoemisyjnego systemu energetycznego. Wspólne działania samorządów, przedsiębiorstw i mieszkańców mogą nie tylko obniżyć rachunki za prąd i ciepło, ale również przyczynić się do rozwoju nowoczesnej gospodarki niskoemisyjnej oraz poprawy jakości powietrza. 

Zobacz też: OZE w Polsce zyskuje mandat społeczny. Co napędza poparcie dla czystej energii?

Źródła: URE, Powiat Walecki, KAPE, EEA, Kongres Energetyki Rozproszonej,

Fot. Canva (AIS60)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.