Instalacja fotowoltaiczna z magazynem energii

Poznaj orientacyjne koszty

Odkryto największe w Europie złoże metali ziem rzadkich. Chińczycy stracą rynek OZE?

Odkryto największe w Europie złoże metali ziem rzadkich. Chińczycy stracą rynek OZE?

Odkryto największe w Europie złoże metali ziem rzadkich. Chińczycy stracą rynek OZE?

W Szwecji dokonano wielkiego odkrycia, które może dać zastrzyk do rozwoju sektora odnawialnych źródeł w Europie. Co wiemy o największych złożach metali ziem rzadkich, które odkryto w Kirunie?

Reklama

Nowe złoża metali ziem rzadkich

12 stycznia szwedzkie przedsiębiorstwo wydobywcze Luossavaara-Kiirunavaara Aktiebolag, czyli w skrócie LKAB, poinformowało o znalezieniu nieopodal Kiruny największego w Europie złoża metali ziem rzadkich. Dlaczego ma to znaczenie dla europejskiej i światowej branży OZE?

Pierwiastki ziem rzadkich są wykorzystywane w pojazdach elektrycznych, turbinach wiatrowych, energooszczędnym oświetleniu fluorescencyjnym i innych elementach potrzebnych do transformacji energetycznej. Co ważne, popyt na te metale będzie tylko rósł. 

Jak wskazuje Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii mierzyć się będzie z dużymi wyzwaniami. 

Rozwój OZE ma na celu także zmniejszenie zużycia paliw kopalnych. Sprawia jednak, że wzrasta popyt na niektóre surowce, m.in. metale ziem rzadkich (REE), jak neodym do magnesów dla turbin wiatrowych i EV czy nikiel, kobalt, mangan i lit do produkcji bateriiczytamy w opracowaniu PISM pod tytułem “Rozwój odnawialnych źródeł energii – implikacje dla bezpieczeństwa i polityki zagranicznej Polski”.

Przypomnijmy, że Międzynarodowa Agencja Energii prognozuje, że do 2027 roku łączna moc zainstalowana w OZE na świecie wyprzedzi węgiel. Już za parę lat źródła odnawialne mogą wyprzedzić paliwa konwencjonalne i stać się podstawa światowej energetyki. To wszystko dynamicznie zwiększy zapotrzebowanie na dostawę surowców niezbędnych do produkcji instalacji służących wytwarzaniu “zielonej energii” – paneli fotowoltaicznych i turbin wiatrowych.

Sceptycy OZE wskazują na zasoby metali ziem rzadkich jako barierę do dalszego rozwoju tej gałęzi energetyki, mówiąc że sektor ten zabrnął w “ekologiczną ślepą uliczkę”. Najnowsze odkrycie w Szwecji może wpłynąć na dynamikę rozwoju OZE w Europie i ograniczyć problem dostępności surowców koniecznych do tworzenia turbin i paneli. 

Co dokładnie wiemy o nowych złożach odkrytych na północ od Kiruny?

Przełomowe odkrycie w Szwecji

Obiecujące wyniki trwających poszukiwań LKAB w Kirunie i Gällivare zostały zaprezentowane wiosną ubiegłego roku. Złoże Per Geijer znajduje się w pobliżu istniejących wykopalisk w Kirunie. Okazało się, że na miejscu znaleziono 100 milionów ton zasobów mineralnych o wysokiej zawartości żelaza. Badania wykazały także, że złoża Per Geijer zawiera do siedmiu razy więcej fosforu niż złoża rudy wydobywane obecnie przez LKAB w Kirunie. Fosfor jest jednym z trzech składników odżywczych w nawozach mineralnych niezbędnych do produkcji żywności i znajduje się na unijnej liście minerałów krytycznych. 

LKAB informuje, że inne zasoby mineralne w Per Geijer wystarczą do zaspokojenia dużej części przyszłego zapotrzebowania UE na produkcję magnesów trwałych potrzebnych do silników elektrycznych m.in. w pojazdach elektrycznych i turbinach wiatrowych.

To dobra wiadomość nie tylko dla LKAB, regionu i Szwedów, ale także dla Europy i klimatu. Jest to największe znane złoże pierwiastków ziem rzadkich w naszej części świata i może stać się ważnym budulcem do produkcji surowców krytycznych, które są absolutnie niezbędne do umożliwienia zielonej transformacji. Mamy problem z zaopatrzeniem. Bez kopalni nie byłoby pojazdów elektrycznych — mówi Jan Moström, prezes i dyrektor generalny grupy LKAB.

Odkrycie ma także ważny wymiar polityczny. Pierwiastki ziem rzadkich znajdują się na liście surowców krytycznych, z których żaden nie jest wydobywany w Europie. Chiny dominują zarówno w wydobyciu, jak i przetwórstwie, podczas gdy Europa jest w dużej mierze uzależniona od pierwiastków ziem rzadkich do produkcji magnesów trwałych niezbędnych do pojazdów elektrycznych i turbin wiatrowych, które są niezbędne do ekologicznej transformacji.

Problem dla Chin?

Peterson Institute for International Economics wskazuje, że Chiny mają znaczną kontrolę zarówno nad rezerwami, jak i produkcją kluczowych pierwiastków ziem rzadkich (np. neodymu i dysprozu), podobnie jak nad resztą łańcucha dostaw. Trzy kraje z największymi rezerwami metali ziem rzadkich (Chiny, Wietnam i Rosja) posiadają 70 procent światowych rezerw, przy czym Chiny posiadają nieco ponad połowę tych rezerw.

W związku ze znalezieniem zasobów w Szwecji, Unia Europejska uzyskała większą niezależność od Chińskiej Republiki Ludowej. Ze strategicznego punktu widzenia kluczową kwestią w globalnych łańcuchach wartości jest pozycja Chin, nie bez znaczenia jest jednak także rola Federacji Rosyjskiej. Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę głównym problemem stały się dostawy i ceny nawozów mineralnych, co może skutkować wysokimi cenami żywności na świecie i niedoborami żywności w biednych krajach. Fosfor znajduje się na unijnej liście surowców krytycznych. Wszystkie te surowce mają kluczowe znaczenie dla europejskiego przemysłu i gospodarki, jesteśmy od nich uzależnieni od importu i istnieje duże ryzyko zakłóceń w dostawach związanych np. z geopolitycznymi czynnikami ryzyka.

Właśnie dlatego odkrycie w Kirunie jest dobrą wiadomością dla europejskiej i światowej gospodarki. Jednak pod względem dostępu do surowców to nie koniec batalii. Ważne dla sektora europejskiej i światowej elektromobilności będą szczególnie dostawy litu.

Aby zaspokoić popyt, do połowy stulecia świat będzie potrzebował ponad dwudziestokrotnie większej ilości litu niż wydobyto w zeszłym roku. Analiza Benchmark Mineral Intelligence wskazuje, że za wzrost wydobycia odpowiadać będą głównie potrzeby związane z produkcją baterii do aut elektrycznych. 

źródło: lkab.com, pism.pl, Peterson Institute for International Economics, zdj. główne: lkab.com

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.