Jadąc samochodem napotykamy je często wzdłuż dróg lub w lesie. Poprzez udoskonalanie sprzętu AGD i RTV wyrzucamy stare i niepotrzebne, zastępując je nowymi. Obecnie na świecie produkowanych jest 40 mln ton rocznie elektrośmieci. Za wyrzucanie elektroodpadów grozi kara grzywny do 5 000 zł. Czym są elektrośmieci, jak wygląda proces ich utylizacji i co robić, aby ich mniej produkować? – o tym w poniższym artykule.

Reklama

Jak podaje Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, w 2015 roku zebrano niecałe 200 mln kg zużytego sprzętu. Sprzęt, który wprowadzany na rynek, jedynie w 40% zostaje zebrany. Od 2021 roku powinno się zbierać 65% sprzętu, a z tego 90% poddawać recyklingowi. W Polsce średnio generujemy 527 mln kg elektrośmieci rocznie – głównie sprzętu AGD.

Czym są elektrośmieci?

To wszystkie zużyte urządzenia na prąd, akumulatory lub baterie, czyli np. laptopy, komórki, żelazka, telewizory, radia, lodówki, kuchenki, pralki czy żarówki. Nie możemy ich wyrzucać do kosza na śmieci, ponieważ zawierają one w sobie szkodliwe składniki zarówno dla ludzi, jak i dla środowiska. Te składniki to metale ciężkie, m.in. kadm, ołów, freon. Wyrzucając lodówkę na zewnątrz pod wpływem wilgoci zacznie rdzewieć, a wymienione wcześniej szkodliwe metale ciężkie przedostaną się do gleby i powietrza, a te z kolei do roślin i do organizmów zwierząt. My, spożywając skażoną żywność, narażamy się na niebezpieczeństwo chorób, takich jak: uszkodzenie nerek, mózgu, bezpłodność czy choroby nowotworowe.

Co się dzieje z elektrośmieciami?

Elektrośmieci oddaje się do specjalnego punktu. Tam odpowiednie osoby selekcjonują urządzenia w zależności od ich stanu. Dzielą na te, które da się ponownie użyć, oraz te bezużyteczne. Potem następuje selekcja części urządzeń. W komputerach, drukarkach czy skanerach występuje spora część metali szlachetnych, takich jak złoto, czy srebro. Kolejnym krokiem jest neutralizacja szkodliwych substancji, a pozostałe elementy trafiają na wysypisko.

Co robić, aby generować mniej elektrośmieci?

Odpowiedź jest prosta – musimy ten sprzęt szanować. Jeśli chodzi o baterie od laptopów, aby przedłużyć ich żywotność, należy podłączyć laptop do zasilania, wyjmując wcześniej baterie. Obecnie w większości urządzeń jest funkcja standy – inaczej tryb uśpienia, która pozwala urządzeniu pobierać minimalną ilość prądu. Musimy jednak pamiętać o tym, że urządzenie w trakcie uśpienia także pobiera prąd, dlatego najlepiej je po prostu wyłączyć. W wielu domach coraz częściej używa się energooszczędnych żarówek typu LED.

Najprostszym sposobem na mniejszą ilość elektrośmieści jest naprawa zepsutych urządzeń, a nie zakup nowych. Rosnąca ilość urządzeń związana jest ze wzrostem technologii. Widać to w przypadku telewizorów. Zapewne każdy z nas pamięta pierwsze telewizory kineskopowe lub jeszcze starsze czarno-białe. Potem weszły na rynek płaskie LCD o jakości HD, które następnie zostały wyparte przez telewizory o jakości Full-HD, a obecnie 4k lub 8k. Podobnie rzecz ma się z telefonami. Wcześniej służyły tylko do dzwonienia i pisania SMS-ów, a teraz mają wbudowaną nawigację, czy dobrej jakości aparaty. Poprzez nowe możliwości, jakie daje nam rynek, pozbywamy się starego sprzętu. Co niektórzy niestety nie wiedzą, co z nim zrobić i wyrzucają go przy drogach lub do lasów. A wystarczy stary sprzęt AGD, RTV oddać do sklepu lub specjalnego punktu. W mniejszych miejscowościach odbywają się regularne jego zbiórki – takie odbiory sprzed domu są darmowe i nic nie kosztują.

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.