W obliczu rosnących cen kawy, problemów klimatycznych i globalnego popytu, branża spożywcza szuka nowych rozwiązań. Na rynku pojawiają się alternatywy dla tradycyjnej kawy – bez ziaren, ale z kofeiną. Czy to chwilowa moda, czy zapowiedź trwałej zmiany w naszych kubkach?

Co właściwie kryje się za kawą bez ziaren?

W ostatnich latach coraz więcej startupów oferuje produkty, które smakują jak kawa, wyglądają jak kawa i często zawierają kofeinę – ale nie mają nic wspólnego z tradycyjnymi ziarnami kawowca. W ich skład wchodzą m.in. prażona ciecierzyca, pestki daktyli, jęczmień, a nawet grzyby, kurkuma czy sól himalajska. Choć może się wydawać nietypowe, w rzeczywistości jest to efekt poważnych zmian w globalnym systemie żywnościowym.

Zmiany klimatu wpływają na plony kawy, zwłaszcza arabiki – najbardziej cenionej odmiany. Coraz częstsze susze, zmiany temperatur i choroby roślin ograniczają możliwości upraw w tradycyjnych regionach. Według raportu World Coffee Research, do 2050 roku połowa terenów nadających się dziś do uprawy kawy może przestać być odpowiednia. Jednocześnie popyt globalny rośnie – szczególnie w krajach rozwijających się i wśród młodszych konsumentów.

Kawa będzie drożeć. Winne? Susze

Czym są nowe napoje alternatywne?

Nowe produkty kawopodobne trafiają nie tylko na półki sklepowe, ale i do kawiarni czy biur. W USA i Europie coraz częściej oferowane są w formie cold brew, ekspresowych kapsułek czy napojów RTD („ready to drink”). Co ciekawe, mimo że nie zawierają ziaren kawy, wiele z nich zawiera kofeinę – pozyskiwaną np. z zielonej herbaty lub guarany.

W degustacjach organizowanych przez media branżowe, część konsumentów miała trudności z rozróżnieniem alternatyw od tradycyjnej kawy, szczególnie jeśli chodzi o smak i aromat. Największe różnice odczuwalne były głównie w konsystencji i „cielistości” napoju. Producenci przekonują jednak, że ich produkty to nie zamienniki dla „prawdziwej” kawy, lecz nowa kategoria – bardziej zrównoważona, lokalna i odporna na zmiany klimatyczne.

Co na to przemysł spożywczy?

Rosnące ceny kawy powodują, że alternatywy stają się interesujące nie tylko dla indywidualnych konsumentów, ale także dla dużych firm. Startupy takie jak Atomo Coffee czy Minus Coffee podpisują umowy z sieciami gastronomicznymi i korporacjami, które szukają oszczędności i przewidywalności w dostawach.

Z punktu widzenia biznesu, „kawa bez ziaren” jest łatwiejsza w skalowaniu – czyli składniki do jej produkcji (np. jęczmień, ciecierzyca) są łatwo dostępne i nie wymagają upraw w strefie równikowej, mniej zależna od klimatu i potencjalnie bardziej przewidywalna pod względem ceny. Możliwość lokalnej produkcji (np. z jęczmienia czy ciecierzycy dostępnych w Europie czy USA) zmniejsza również ślad węglowy.

Moda czy trwały trend? 

W Polsce rynek kawy nadal rośnie, ale konsumenci coraz częściej interesują się zdrowiem, klimatem i alternatywami – co pokazują choćby sukcesy marek oferujących kawy z adaptogenami czy napary z grzybów. Choć „kawa bez ziaren” nie trafiła jeszcze do masowej sprzedaży, niszowe sklepy i platformy internetowe zaczynają ją oferować. W kontekście zmieniających się gustów i rosnącej świadomości ekologicznej, także polscy producenci mogą wkrótce zacząć eksperymentować z lokalnymi „kawami alternatywnymi”.

Czy naprawdę potrzebujemy kawy bez kawy?

Na razie „kawa bez ziaren” pozostaje ciekawostką – ale może być odpowiedzią na bardzo realne problemy. Zmiany klimatyczne, rosnące ceny, niestabilność łańcuchów dostaw – wszystko to sprawia, że przemysł szuka nowych rozwiązań. Pytanie brzmi, czy konsumenci zaakceptują alternatywę, która smakuje „prawie jak”, ale nigdy nie będzie „tą prawdziwą”. A może redefinicja kawy to nie koniec, lecz początek nowej kawowej kultury?

Zobacz też: Fusy z kawy w systemach magazynowania energii. Polski projekt dostał 2,5 mln złotych

Źródło: World Coffee Research, Bloomberg, Global Coffee Platform, FoodNavigator,  Noizz.pl

Fot.: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.