Ministerstwo Energii przedstawiło projekt ustawy o bonie ciepłowniczym – nowym mechanizmie wsparcia dla gospodarstw domowych o niższych dochodach. Program nie obowiązuje jeszcze, ale jego przyjęcie planowane jest w III kwartale 2025 roku. Bon obejmie rachunki za ciepło systemowe od drugiej połowy 2025 roku do końca 2026 roku, a rozliczenia będą możliwe jeszcze do 2031 roku.

Dlaczego bon ciepłowniczy?

Projekt ustawy został wpisany do Wykazu prac legislacyjnych 19 sierpnia 2025 roku. Resort energii wskazuje, że wcześniejsze mechanizmy – takie jak zamrożenie cen prądu czy dopłaty do węgla – były rozwiązaniami powszechnymi. Chroniły szerokie grupy odbiorców, ale równocześnie bardzo obciążały budżet państwa i nie zawsze trafiały do osób najbardziej potrzebujących.

Bon ciepłowniczy ma być innym narzędziem: celowanym, adresowanym tylko do gospodarstw wrażliwych dochodowo. Ministerstwo uzasadnia, że odejście od ogólnych tarcz pozwoli na bardziej sprawiedliwą pomoc i zmniejszy koszt dla finansów publicznych. Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w III kwartale 2025 roku, a wejść w życie po przejściu całej ścieżki legislacyjnej. To oznacza, że pierwsze wypłaty mogą objąć już sezon grzewczy 2025/2026.

Miliony budynków do termomodernizacji. Do 2050 roku wszystkie nieruchomości będą zasilane OZE?

Jakie są zasady?

Bon będzie przysługiwał gospodarstwom spełniającym kryterium dochodowe:

• jednoosobowym z dochodem do 3272,69 zł miesięcznie,
• wieloosobowym z dochodem do 2454,52 zł na osobę.

Warunkiem jest korzystanie z ciepła systemowego i ponoszenie kosztów powyżej 170 zł za gigadżul. Projekt ustawy zakłada zasadę „złotówka za złotówkę”: jeśli ktoś przekroczy próg dochodowy o niewielką kwotę, bon nie przepada, lecz jest pomniejszany. Najniższa możliwa wypłata wyniesie 20 zł. Wysokość świadczenia zostanie powiązana z faktycznymi cenami ciepła po 1 lipca 2025 roku, aby odzwierciedlać realne obciążenia odbiorców.

Jak długo potrwa wsparcie?

Program ma obejmować drugą połowę 2025 roku i cały 2026 rok. Jednocześnie w projekcie zapisano, że rozliczenia i odwołania będą możliwe aż do końca 2031 roku. To rozwiązanie ma zagwarantować pełną przejrzystość i dać czas na skorygowanie ewentualnych błędów przy przyznawaniu świadczeń.

Polska perspektywa – co dalej?

Bon ciepłowniczy odpowiada na bieżące potrzeby gospodarstw o niskich dochodach, ale nie rozwiązuje przyczyn wysokich rachunków. Polska należy do krajów UE o najbardziej emisyjnym i kosztownym systemie ciepłowniczym, ponad 70 proc. ciepła w sieciach wytwarzane jest z węgla, a efektywność energetyczna wielu budynków jest bardzo niska.

Dlatego, jak wskazuje samo ministerstwo, działania osłonowe powinny iść w parze z modernizacją systemu ciepłowniczego i poprawą efektywności energetycznej budynków. Inwestycje w termomodernizację, pompy ciepła, geotermię czy wykorzystanie ciepła odpadowego to kierunki, które mogą przynieść trwałą ulgę dla odbiorców. Bez tego nawet najlepiej zaprojektowane bony pozostaną tylko doraźnym środkiem ratunkowym.

Między pomocą a zmianą systemową

Bon ciepłowniczy jest krokiem w stronę bardziej celowanej polityki społecznej w energetyce i odejścia od kosztownych tarcz powszechnych. Pytanie jednak brzmi: czy takie krótkoterminowe rozwiązanie wystarczy, by obniżyć ryzyko ubóstwa energetycznego? A może to właśnie moment, by obok pomocy socjalnej przyspieszyć inwestycje w termomodernizację i odnawialne źródła ciepła, tak aby w przyszłości podobne programy wsparcia nie były już konieczne?

Zobacz też: NFOŚiGW wspiera infrastrukturę systemów ciepłowniczych

Źródło: Ministerstwo Energii, Wykaz prac legislacyjnych RM (UD286)

Fot.: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.