Opublikowano Europejską Mapę Biometanu na rok 2025. Mapa nie uwzględnia żadnego obiektu w Polsce, choć ministra klimatu i środowiska, Paulina Henning-Kloska 13 lutego 2025 uroczyście otworzyła biometanownie w Brodach. Europejskie statystyki jej nie uwzględniają. Dlaczego? 

Nowa mapa europejskiego biometanu 

Wspólna praca Gas Infrastructure Europe (GIE) i Europejskiego Stowarzyszenia Biogazu (EBA) zaprezentowało lokalizacje 1678 zakładów działających w 25 krajach europejskich. Każdego roku do sieci przyłączane są kolejne obiekty. W 2024 roku dodano 122 nowych zakładów, a w samym pierwszym kwartale 2025 roku rozpoczęło pracę 46 kolejnych. 

Statystyki powinny mówić jednak o 47 biometanowniach. Jeden obiekt został w obecności mediów otworzony 13 lutego 2025 przez Paulinę Henning-Kloska stojącej na czele Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Pierwsza polska biometanownia jest zlokalizowana w miejscowości Brody (gm. Lwówek, woj. Wielkopolskie) na terenie Rolniczego Gospodarstwa Doświadczalnego, który należy do Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. 

W momencie otwarcia obiekt nie był jeszcze gotowy, dlatego w mediach pojawił się przekaz, że praca biometanowni rozpocznie się już za cztery tygodnie. Kwartał później wciąż są problemy niepozwalające wykorzystać zainwestowanych funduszy zgodnie z potencjałem, o których przygotowujemy osobny materiał.

Pierwsza biometanownia w Polsce. Przełom w produkcji zielonego paliwa

Czym różni się biometanownia od biogazowni?

Według danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska obecnie w Polsce funkcjonuje 430 biogazowni, których łączna zainstalowana moc wynosi obecnie 309,7 MW. Około połowę z nich stanowią instalacje i mikroinstalacje rolnicze, a druga część instalacji związana jest ze składowiskami odpadów i oczyszczalniami ścieków. W tego typu infrastrukturze biogaz napędza generatory produkujące ciepło i prąd.

Biometanownia ma inny cel niż produkcja energii i ciepła. Jest wyposażona w instalacje, które pozwalają na oczyszczenie biogazu do postaci biometanu, czyli związku chemicznego zawierającego ponad 95% metanu. W tej formie spełnia on standardy gazu wysokometanowego, który do swojego powstania potrzebuje około 1 m³ biogazu (o zawartości 50-60% metanu), by wyprodukować 0,6 m³ biometanu. 

Wyprodukowany biometan jest sprężany (bioCNG) lub skraplany (bioLNG), a następnie wprowadzany do sieci gazowej. Ze względu na swoje właściwości stanowi alternatywę dla gazu ziemnego i przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Energia elektryczna wytwarzana w procesie oczyszczania biogazu jest zużywana na potrzeby własne instalacji.

Potencjał biometanu 

Biometan to ważny element odnawialnych źródeł energii, który jest w stanie uzupełniać technologie pozyskiwania energii ze słońca i wiatru. Jego produkcja jest stabilna i niezależna od warunków pogodowych, czy pory roku. Większa część uwalnianego metanu powstaje dzięki przemysłowi rolniczemu, a konkretnie hodowli bydła. 

Dane EBA wskazują, że obecnie w Europie produkuje się rocznie ponad 3,5 mld m³ biometanu. Liderami produkcji są Niemcy, Wielka Brytania, Dania, Francja, Holandia i Włochy. Aż 86% zakładów produkujących biometan w Europie jest podłączonych do sieci, dzięki czemu wspierają dążenia do zielonej transformacji energetycznej.

W opublikowanym ostatnio raporcie think tanku Ember eksperci wskazują, że zapotrzebowanie na gaz w Unii Europejskiej ma spaść o 7% do 2030 roku. Wszystko za sprawą wzrostu wykorzystania energii odnawialnej i elektryfikacji źródeł ciepła (indukcyjne kuchenki, pompy ciepła). Mimo to zapotrzebowanie państw UE wynosiło 326 mld m³ w 2023 roku. 

Korzyści z biometanu

W obliczu takich statystyk biometan może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, dzięki uniezależnieniu się od rosyjskiego gazu, jak również może zapewnić potrzebną decentralizacji produkcji energii. Oprócz korzyści polityczno-gospodarczych dzięki biometanowni zyskuje się także:

• kolejne odnawialne źródło energii w miksie energetycznym, które dodatkowo przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych i ograniczenia spalanie kopalin w produkcji ciepła.
• Obieg zamknięty w hodowli bydła, który przekształcając odpady organiczne redukuje ilość odpadów z produkcji rolniczej.
• Lepszą jakość powietrza i wód gruntowych w okolicy wielkich przedsiębiorstw rolniczych, które zyskają półprodukt z czegoś, co bez infrastruktury przetwórstwa jest jedynie odpadem.  

Pomimo niewykorzystania w Polsce możliwości, jakie daje produkcja biometanu, trzeba mieć nadzieję, że już wkrótce zaczną powstawać kolejne biometanownie, które uwolnią ten segment rynku. Polska powinna zrobić wszystko, żeby nie zmarnować szansy i razem z innymi krajami stawać się coraz większą część europejskiego potencjału biometanowego. 

Do tego konieczne będzie zaangażowanie ustawodawcy, który odblokuje przeszkody stojące przed pierwszą biogazownią w Brodach, co pozwoli w raporcie za rok zlikwidować białą plamę w miejscu Polski na biometanowej mapie Europy.

Europejską Mapę Biometanu na rok 2025 można pobrać ze strony Gas Infrastructure Europe pod tym linkiem. 

Zobacz też: Raport Ember: zużycie gazu w UE spadnie o 7% do 2030 roku. Polska idzie pod prąd?

Źródła: Gov, MKiŚ, GIE, EBA, Gmina Brody, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Linkedin: Jurand Bień, Rzeczpospolita, Wysokie Napięcie, 

Fot. Canva (Ralf Geithe)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.