Podczas świąt Bożego Narodzenia często odchodzimy od codziennej rutyny żywieniowej. W okresie świątecznym, gdy spędza się przy stole dużo czasu, często przygotowuje się więcej dań, tak by ich serwowanie było szybkie i wygodne, a jednocześnie nikomu nic nie zabrakło. Wymaga to jednak przemyślanego działania pod względem prawidłowego przechowywania potraw. Wiele z nich wymaga chłodzenia, a nasza lodówka może być już zapełniona. 

Kiedy lodówka nie jest dostępna

Pełna lodówka kilka razy w roku nie oznacza, że potrzebujemy większej. Jeśli na co dzień obecne urządzenie ma wystarczającą pojemność, nie ma potrzeby jego wymiany. Większa lodówka pobiera więcej energii, generując wyższe rachunki i zwiększając ślad węglowy, a przy tym może okazać się nieopłacalna. 

Dlatego przy okazji Świąt warto przypomnieć sobie, że lodówki są stosunkowo nowym sprzętem AGD w codziennym życiu. Pojawiły się w Stanach Zjednoczonych na początku XX wieku i upowszechniły się dopiero po II wojnie światowej. W Polsce zaczęły stawać się popularne dopiero w latach 70., co oznacza, że starsze pokolenia mogą dobrze pamiętać czasy, kiedy stosowano alternatywne metody spowalniające proces psucia się żywności. Warto o nich pamiętać, kiedy lodówka jest już pełna. 

Tradycyjna zima wróci do Polski? Długoterminowa prognoza pogody na sezon 2025/2026

Naturalne metody chłodzenia i izolacji termicznej

Brak lodówki nie musi oznaczać marnowania żywności czy ryzyka dla zdrowia po spożyciu. Kluczowa jest wiedza, jak należy przechowywać żywność wymagającą chłodzenia w innych warunkach. Ważne jest by wiedzieć, które produkty są najbardziej wrażliwe na temperaturę i w zależności od ich potrzeb, spowolnić proces ich psucia przy użyciu domowych metod.

Produkty należy podzielić na:

• względnie bezpieczne poza lodówką przez krótki czas (jaja, masło, sery dojrzewające),
• wymagające szczególnej ostrożności (mięso, ryby, mleko, dania gotowe),
• bezwzględnie niewskazane do przechowywania bez chłodzenia.

Do praktycznych rozwiązań niewymagających energii elektrycznej należy:

• przechowywanie jedzenia w najchłodniejszych miejscach domu (piwnica, spiżarnia, klatka schodowa, parapet lub balkon zimą),
• wykorzystanie pojemników termoizolacyjnych, które dobrze utrzymują chłód i chronią przed ciepłem z zewnątrz (torby termoizolacyjne, lodówki turystyczne, skrzynki styropianowe),
• możliwe jest także chłodzenie pasywne, czyli wykorzystanie wkładów żelowych, opakowań z lodem czy mokrych ściereczek.

Umieszczenie lodu w lodówce turystycznej by pasywnie schładzać umieszczone w nim produkty jest dobrym sposobem na osiągnięcie niskiej temperatury wewnątrz. By uniknąć ewentualnych szkód należy pamiętać, że umieszczony lód może się topić i jeśli nie będzie szczelnie zamknięty, inaczej woda może spłynąć na produkty i je uszkodzić. Niezależnie od metody, jedzenie przechowuj w zacienionym miejscu z odpowiednią cyrkulacją powietrza.

Regularnie sprawdzaj stan produktów przechowywanych bez lodówki i pamiętaj, że wilgoć przyspiesza ich psucie. Najlepiej poza lodówką przechowują się konserwy (mięsne, rybne, warzywne), mięso suszone, twarde sery i produkty liofilizowane. To właśnie te produkty warto wybrać w pierwszej kolejności do przechowywania poza lodówką. 

Zasady bezpieczeństwa żywności

Zachowanie odpowiedniej temperatury przy przechowywaniu żywności jest kluczowe dla bezpieczeństwa. Produkty znajdujące się w przedziale od 4°C do 60°C trafiają w tzw. „strefę zagrożenia”, gdzie bakterie rozwijają się najszybciej. Łatwo psujące się produkty nie powinny pozostawać poza lodówką dłużej niż 2 godziny, a w temperaturze powyżej 32°C – maksymalnie 1 godzinę. 

Święta to czas obfitości, ale również dobry moment, by przypomnieć sobie, że bezpieczeństwo żywności nie zależy wyłącznie od nowoczesnych urządzeń. Czasem wystarczy ostrożność, odpowiednie planowanie zakupów i sprawdzone domowe metody, by zachować świeżość potraw bez ryzyka. Tego typu wiedza może nam się przydać nie tylko podczas Świąt, ale także kiedy brak lodówki wynika z awarii prądu, długiej podróży lub biwaku w naturze. 

Zobacz też: Żywność eko: ochrona środowiska czy marketing? Co naprawdę kryje etykieta „bio”

Źródło: GUS, GIS, Gov, Novefood, Ciekawostki historyczne, Zdrowa Zupa

Fot. Canva 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.