GMO (Genetically Modified Organism), czyli organizmy modyfikowane genetycznie to – najprościej mówiąc – rośliny bądź zwierzęta, które dzięki inżynierii genetycznej uzyskują nowe cechy. Żadne z dotychczasowych badań nie wykluczyło ani nie potwierdziło szkodliwości GMO, dlatego w wielu krajach produkty modyfikowane są dopuszczone do obrotu. Co powinniśmy wiedzieć, zanim sami po nie sięgniemy?

Powstanie pierwszego GMO miało miejsce w 1973 roku. Zgodnie z ustawą o organizmach genetycznie zmodyfikowanych z 22 czerwca 2001 roku „organizm genetycznie zmodyfikowany (GMO) to organizm inny niż organizm człowieka, w którym materiał genetyczny został zmieniony w sposób niezachodzący w warunkach naturalnych wskutek krzyżowania lub naturalnej rekombinacji”. 

Modyfikacje w głównej mierze dotyczą roślin i powstającej na ich bazie żywności – mogą odbywać się poprzez zmianę aktywności genów obecnych w danych organizmie, wprowadzenie do niego dodatkowej kopii jego własnego DNA lub dodanie genu innego gatunku. Dzięki takim modyfikacjom powstają np. ziemniaki odporne na stonkę czy buraki odporne na mrozy.

GMO – dlaczego staje się coraz bardziej powszechne?

Efektem genetycznej modyfikacji jest np. wspomniany wyżej wzrost odporności roślin na działanie szkodników, grzybów, bakterii czy zmian klimatycznych. GMO wyróżniają wręcz gigantyczne jak na dany gatunek rozmiary, lepszy smak, wygląd i zapach oraz długi czas zachowania świeżości. Również same koszty wytworzenia żywności GMO są niższe od tradycyjnych metod uprawowych. Oznacza to możliwość zwiększenia produkcji, zwłaszcza w krajach Trzeciego Świata czy na terenach o trudnych warunkach hodowlanych i może pomóc zwalczyć problem głodu. Przykładem jest tzw. złoty ryż zawierający gen odpowiedzialny za produkcję witaminy A, który uratował przed ślepotą ubogich rolników z Azji.

GMO – jakie zagrożenia niesie?

Amerykańska Akademia Medycyny Środowiskowej (AAEM) wzywa lekarzy do odradzania swoim pacjentom spożywania produktów GMO. W oświadczeniu powołuje się na badania przeprowadzone na zwierzętach, które wskazują na pogorszenie się stanu zdrowia zwierząt karmionych GMO. Zmiany w ich organizmach dotyczyły zaburzenia układu immunologicznego, uszkodzenia przewodu pokarmowego, przyspieszenia procesów starzenia oraz bezpłodności.

GMO – jaki ma wpływ na środowisko? 

Uprawy GMO nie pozostają bez wpływu na środowisko naturalne. Zanieczyszczenia z upraw żywności modyfikowanej samoczynnie rozprzestrzeniają się w środowisku, a skuteczne zapobieganie takim procesom na chwilę obecną nie jest możliwe. Chodzi tutaj m.in. o przepylenia i przeniesienia cech roślin transgenicznych na inne uprawy i rośliny, np. przez owady. Skażenia takie powodują straty dla rolników prowadzących uprawy ekologiczne, które znajdują się w sąsiedztwie upraw GMO. Ponadto uprawy GMO i stosowane na nich w dużych ilościach herbicydy mogą szkodzić ptakom, owadom, płazom, wpływać na ekosystemy wodne i organizmy glebowe. Zmniejszają też bioróżnorodność i zanieczyszczają wodę.

GMO – a środki ochrony roślin

Rośliny modyfikowane genetycznie są odporne na działanie środków ochrony roślin – herbicydów. Jednak gdy w uprawie GMO zachodzi potrzeba ich użycia, ilości niezbędnych pestycydów znacząco wzrastają. Jeszcze większy problem stanowią tzw. superchwasty, które pojawiają się na polach upraw GMO i są odporne na działanie stosowanych preparatów. Walka z nimi zmusza rolników do użycia jeszcze bardziej toksycznych środków ochrony roślin na swoich polach. 

Źródła: doz.pl, europarl.europa.eu, farmio.com

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.