Lavender Baeospora to niezwykle rzadki gatunek grzyba, który zamieszkuje tylko 400 miejsc na całym globie. Niedawno litewska fundacja znalazła jego nowe, nieopisane siedlisko. Co znaczy to odkrycie? Jaka jest rola grzybni w ekosystemie? O świecie grzybów opowiedziała nam litewska mykolożka dr Reda Iršėnaitė współpracująca z pozarządową organizacją the Ancient Wood Foundation.

Dlaczego Lavender Baeospora jest wyjątkowym grzybem?

Lavender Baeospora (Baeospora myriadophylla) zajmuje obecnie ledwo 400 siedlisk na całej ziemi. W ciągu ostatnich 50 lat miejsca, w których występuje zmniejszyły się o około 25%. Pozostałym siedliskom zagrażają deforestacja i zmiany klimatu. 

Ostatnio Lavender Baeospora widziano na Litwie ponad pół wieku temu, dlatego gatunek nie znajduje się nawet na krajowej liście zagrożonych gatunków. Ten mały, niepozorny grzyb chował się wśród mchu i rozkładającego się drewna. Po zidentyfikowaniu gatunku fundacja podjęła się ochrony obszaru, na którym zachowało się jedyne siedlisko tego grzyba. 

Co sprawia, że to odkrycie jest tak istotne? 

Baeospora myriadophylla ma szczególne wymagania co do podłoża i siedliska: rośnie na grubych szczątkach drzewnych w starych lasach. Siedliska te zanikają w całym jego zasięgu, ponieważ naturalne lasy są wycinane i przekształcane w takie podlegające intensywnemu zarządzaniu przez ludzi. Ten gatunek grzyba jest obecny na półkuli północnej, ale nadal rzadki. Odkrycie tego gatunku na Litwie pokazuje, że posiadamy cenne siedliska, odpowiednie dla tak wymagającego gatunku. Te siedliska mogą być także przydatne dla wielu innych rzadkich gatunków. Wcześniej gatunek był rejestrowany głównie w Europie północnej i zachodniej.

Grzyb jest mały, ale wyjątkowy i bardzo ważny dla ekosystemu leśnego, którego rozwój zajmuje milion lat. Zachowane rozkładające się pnie osiki są skarbem bioróżnorodności. 

Jaka jest rola grzybni w ekosystemie? 

Grzybnia jest bardzo ważnym elementem bioróżnorodności gleby. Jako reducent rozkłada szczątki roślin i zwierząt, prowadząc do obiegu składników odżywczych i ich większej dostępności w glebie. Żyjąc w symbiozie z korzeniami roślin, grzybnia może również sprzyjać wiązaniom azotu i dostępności fosforu, a także zapewniać bardziej stabilne zapasy węgla. 

• Czy wiedziałeś, że grzyby komunikują się tak samo, jak ludzie? Przeczytaj więcej. 

Jak zmiany klimatyczne, zanieczyszczenia i wylesianie wpływają na siedliska grzybów? 

Wszystkie te czynniki mają negatywny wpływ na wiele grzybów, zwłaszcza tych wymagających konkretnego siedliska lub podłoża. W przypadku takich gatunków powyższe czynniki zmniejszają dostępne siedliska i utrudniają rozprzestrzenianie się oraz translokację, zwłaszcza przy intensywnej fragmentacji siedlisk. Grzyby symbiotyczne [takie, które żyją w symbiozie z korzeniami roślin – przyp. red.] są wrażliwe na zanieczyszczenia azotem. Natomiast jeśli chodzi o wpływ zmian klimatycznych to nie jest on jeszcze w pełni przeanalizowany, ale stwierdzono, że mają one znaczenie dla czasu owocowania grzybów. 

• 5 odmian grzybów, o których nie miałeś pojęcia.

Dlaczego ochrona lasów różnorodnych, prastarych i pierwotnych jest niezbędna w czasach kryzysu ekologiczno-klimatycznego?

Stare lasy są istotnymi ekosystemami dla życia na Ziemi. Starodrzewy wychwytują duże ilości dwutlenku węgla z atmosfery, produkują tlen, tworzą mikroklimat i zapewniają niezastąpione siedliska dla wielu zagrożonych gatunków, w przeciwieństwie do młodych lasów i lasów monokulturowych. 

Zachowane obszary starodrzewu stanowią schronienie dla rzadkich gatunków stenotopowych [wyspecjalizowanych, o niskiej tolerancji ekologicznej, wymagających konkretnych warunków do rozwoju – przyp. red.], z których mogą rozprzestrzenić się do sąsiednich, odtwarzających się lasów porębowych. Utrzymanie większej różnorodności pozwala organizmom lepiej przystosować się do zmieniających się warunków klimatycznych. 

Fot. główne: mat. prasowy 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.