Aż 200 pożarów wybuchło w dziewięciu skontrolowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli (NIK) parkach narodowych w zaledwie trzy i pół roku. Opublikowany niedawno raport NIK rzuca cień na ochronę przeciwpożarową polskich skarbów natury.

NIK kontroluje 21 jednostek

Ochrona przeciwpożarowa w parkach narodowych w Polsce pozostawia wiele do życzenia – takie zdanie rozpoczyna opis opublikowanego 7 sierpnia bieżącego roku raportu Najwyższej Izby Kontroli. NIK wziął pod lupę, w jaki sposób chronione są narodowe skarby natury. Jak można wywnioskować – wyniki analizy nie są satysfakcjonujące.

Audytowi poddano w sumie 21 jednostek, w tym: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, 10 parków narodowych (Biebrzański, Kampinoski, Wielkopolski, Białowieski, Wigierski, Bory Tucholskie, Słowiński, Poleski, Bieszczadzki i Woliński), siedem komend powiatowych i trzy komendy miejskie Państwowej Straży Pożarnej (PSP). 

Celem przeprowadzanej kontroli było sprawdzenie i ocena stosowanych zasad organizacji ochrony przeciwpożarowej ekosystemów chronionych, planowania i realizacji zadań związanych z ochroną przeciwpożarową oraz prawidłowości wykorzystania środków finansowych na realizację zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Blisko 200 pożarów w niecałe 4 lata

Sprawa jest poważna, bowiem w Polsce znajdują się 23 parki narodowe, których łączna powierzchnia wynosi aż 315 128,15 ha. Natomiast blisko 62% niej (dokładnie 61,95%) stanowią grunty leśne. Dla porównania – to niemal tyle, ile wynosi obszar Warszawy pomnożony razy cztery.

W raporcie NIK znalazły się niepokojące statystyki: w latach 2018-2021 (I półrocze) odnotowano łącznie 187 pożarów o całkowitej powierzchni 6049,58 ha. Wystąpiły one w dziewięciu skontrolowanych przez izbę parkach, czyli wszystkich poza Wolińskim Parkiem Narodowym. 19,5%, tj. 1178,44 ha powierzchni, na której miały miejsce pożary, stanowiły lasy.

• Czytaj również: Ministerstwo składa zawiadomienie do prokuratury! Trzy tony śniętych ryb w jeden weekend

Nieprawidłowości w 30% parków

NIK stwierdził istotne nieprawidłowości dotyczące ustalenia kategorii zagrożenia pożarowego lasów niezgodnie z obowiązującymi przepisami w 3 na 10 skontrolowanych parków.

Ponadto dowiódł nieprowadzenie obserwacji naziemnej (ze stałych punktów) lasów zaliczonych do II kategorii zagrożenia pożarowego aż w 30% wziętych pod lupę parków narodowych. 

Minister nie wywiązał się z obowiązków?

Istotne oskarżenia padły również w kierunku ministra właściwego do spraw środowiska.

– Spośród 23 parków narodowych, Minister nie wyegzekwował przekazania do zatwierdzenia rocznych zadań rzeczowych przez 9 parków w 2018 roku, 10 w 2019 roku, 11 w 2020 roku i 8 w 2021 roku. W związku z tym nie wywiązał się w pełni z obowiązku zatwierdzenia rocznych zadań rzeczowych określonego w ustawie o ochronie przyrody – czytamy w raporcie NIK. – Nie monitorował również realizacji rocznych zadań rzeczowych przez parki narodowe, w tym zadań w zakresie ochrony przeciwpożarowej ekosystemów. Ponadto Minister nie sporządzał rocznych sprawozdań zbiorczych z działalności parków narodowych na podstawie sprawozdań z działalności poszczególnych parków narodowych, przedkładanych przez dyrektorów tych parków, do czego był zobowiązany.

• Zobacz też: Myśliwi “strzelili focha” i nie będą rozmawiać z ministerstwem o reformie łowiectwa

Potrzebujemy zmian!

Najwyższa Izba Kontroli apeluje do obecnego kierownictwa Ministerstwa Klimatu i Środowiska o podjęcie działań w celu:

• ustalenia metodyki określania kategorii zagrożenia pożarowego lądowych ekosystemów nieleśnych w parkach narodowych oraz zasad ochrony przeciwpożarowej ekosystemów tego typu;
• ustalenia zasad określania kategorii zagrożenia pożarowego dla całego obszaru tych parków narodowych, w granicach których znajdują się ekosystemy: leśne i lądowe nieleśne – po ustaleniu kategorii zagrożenia pożarowego dla tych ekosystemów;
• ustalenia terminów przekazywania rocznych zadań rzeczowych w celu zatwierdzenia tych zadań;
• zobowiązania dyrektorów parków narodowych do sporządzania i przekazywania ministrowi właściwemu ds. środowiska – w określonym terminie – sprawozdań z realizacji rocznych zadań rzeczowych;
• sporządzania zbiorczych sprawozdań z działalności parków narodowych z uwzględnieniem informacji ze sprawozdań z realizacji rocznych zadań rzeczowych.

Poznaj zasady, które będą panowały w nowym polskim parku narodowym

Źródła: Najwyższa Izba Kontroli

Fot.: Najwyższa Izba Kontroli; canva.com (gettyimagespro)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.