W ostatnich miesiącach przedstawiciele większych i mniejszych firm coraz więcej uwagi poświęcają nadchodzącej rewolucji w raportowaniu niefinansowym spółek. W kolejnych latach bowiem kolejne typy biznesów będą stopniowo obejmowane obowiązkiem raportowania ESG. Co dokładnie oznacza ten skrót i jakie znaczenie będzie miał dla przedsiębiorców?

ESG – co to znaczy i dlaczego jest potrzebne? 

ESG to skrót określający czynniki, które warunkują ratingi i oceny pozafinansowe danego przedsiębiorstwa czy organizacji. Skrót pochodzi z języka angielskiego i oznacza Środowisko (Environment), Społeczną Odpowiedzialność (Social Responsibility) oraz Ład Korporacyjny (tzw. Corporate Governance). 

Środowisko w ESG oznacza, że firma wywiązuje się z zasad odpowiedzialności i troski o środowisko naturalne, realizuje politykę i strategię środowiskową. Społeczna Odpowiedzialność dotyczy zaangażowania firmy w kwestie socjalne – prawa pracownicze, utrzymanie godziwych warunków pracy oraz relacji z klientami i partnerami. Ład Korporacyjny oznacza z kolei zobowiązanie do efektywnego zarządzania przedsiębiorstwem, respektowanie praw udziałowców i akcjonariuszy. 

Unia Europejska, która zamierza wprowadzić obowiązek raportowania ESG w najbliższych latach, argumentuje, że wprowadzenie konieczności ilościowego przedstawiania działań firm w opisanych powyżej aspektach pomoże zaangażować świat biznesu w europejskie działania mające na celu ochronę środowiska, praw pracowniczych oraz sprawiedliwości w biznesie. 

Porównanie obecnych i przyszłych wymagań. Ramy prawne 

Raportowanie czynników niefinansowych nie jest nowością. Od 2014 roku w UE funkcjonuje dyrektywa 2014/95 w sprawie ujawniania danych niefinansowych i informacji na temat różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy. W polskim prawie jej przepisy obowiązują ze względu na uwzględnienie ich w nowelizacji Ustawy o rachunkowości. Art. 49b tejże ustawy statuuje wymogi dotyczące zawierania opisów polityk spółek w odniesieniu do zagadnień społecznych, spraw pracowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz antykorupcji. 

Wymienione czynniki nie zostały jednak konkretniej zdefiniowane. Poza tym, wymagania dostarczania odpowiednich opisów dotyczą tylko niewielkiej części dużych spółek, tzn. zakładów ubezpieczeń, banków, dużych spółek giełdowych będących jednostkami zainteresowania publicznego (zatrudniających powyżej 500 pracowników i spełniających jeden z dwóch warunków finansowych: 85 mln zł sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub 170 mln zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy). Jest to więc mniejszość podmiotów na polskim rynku. To ma się zmienić. 

Od 2024 r. w polskim prawie dyrektywę 2014/95/UE zastąpi dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD), która weszła w życie 5 stycznia br. Wprowadzi ona zdecydowanie bardziej konkretne wymagania w zakresie raportowania finansowego, wskazując, co dokładnie firma będzie musiała wykazać. 

Poza tym, obowiązek raportowania ESG obejmie wszystkie przedsiębiorstwa. Oczywiście, będą one obejmowane tym wymaganiem stopniowo. W 2025 raportować będą musiały tylko największe jednostki tzn. takie, których średnioroczne zatrudnienie przekracza 500 pracowników, a suma bilansowa przekracza 20 mln euro rocznie lub przychody netto ze sprzedaży przekraczają 40 mln euro rocznie. W 2026 roku raportować będą musiały już mniejsze firmy (o zatrudnieniu średniorocznym przekraczającym 250 pracowników), a w kolejnych latach obowiązkiem tym będą objęte wszystkie przedsiębiorstwa, które są notowane na giełdzie i zatrudniają powyżej 10 pracowników. 

Raportowanie ESG to temat, którego nie możemy odkładać na później. Relacja z Gali Innowatorów ESG

Ujednolicenie standardów raportowania palącą potrzebą 

Kolejną kwestią, która ma zostać załatwiona nową unijną legislacją, jest ujednolicenie standardów raportowania. Obecnie raporty ESG przyjmują różne formy (raporty społeczne, raporty środowiskowe, raporty społecznej odpowiedzialności, raporty rozwoju zrównoważonego czy raporty zintegrowane) i sporządzano je według różnych wytycznych i regulacji. Najczęściej są to tzw. standardy GRI, ale często wykorzystuje się również zasady sprawozdawczości zgodnej z wytycznymi ONZ, projektu Carbon Disclosure Project,), wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, zasady EMAS i inne. 

Unijna rewolucja ESG ma za zadanie ustandaryzować zasady raportowania niefinansowego, co pozwoli na większą efektywność tego typu działań i utrudni ominięcie wymogów regulacyjnych. W kolejnych miesiącach przedsiębiorcy powinni śledzić proces implementowania wymogów ESG do prawa polskiego, aby przygotować się na nadchodzące zmiany. 

Źródła: dyrektywa CSRD (pełny tekst), kpmg.pl, R. Maruszkin, CSRD – kolejny krok UE w kierunku realizacji idei ESG, LEX/el. 2023

zdjęcie główne: pixabay.com 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.