Unijna agencja statystyczna Eurostat przedstawiła wyniki analizy dotyczącej wykorzystania odnawialnych źródeł energii w 2021 roku w Unii Europejskiej oraz w poszczególnych państwach członkowskich. Pomimo zanotowanego wzrostu zużycia energii z czystych źródeł, Polska nadal wypada słabiej niż wielu swoich sąsiadów. Co to dla nas oznacza w perspektywie kolejnych lat?

Obowiązek spełnienia wymagań unijnych 

W związku z wprowadzeniem polityk unijnych mających na celu wspieranie zielonej energetyki, państwa członkowskie zostały zobowiązane do spełnienia m.in. wymagań związanych z udziałem energii wyprodukowanej ze źródeł odnawialnych w ogólnym miksie energetycznym. Z tego powodu badania Eurostatu są ważnym wskaźnikiem rozwoju poszczególnych krajów w tej dziedzinie. Ich obserwacja daje też pogląd na to, w jakim momencie transformacji energetycznej jesteśmy obecnie oraz jak bardzo konieczna będzie dynamizacja wzrostu wykorzystania OZE w przyszłości. 

Europejscy liderzy 

Badania Eurostatu, opublikowane w styczniu br. i opisujące dane z lat 2004-2021 jasno wskazują europejskich liderów w zakresie udziału energii z OZE w ogólnym miksie energetycznym. Na dwóch pierwszych miejscach znajdują się Islandia i Norwegia, które odnotowują kolejno 99,6% i 113,6%  udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii elektrycznej brutto. Jeśli chodzi o kraje unijne, to przodują państwa takie jak Austria, z udziałem na poziomie 76,2%, Szwecja (odpowiednio 75,7%) oraz nieco za nimi, Dania (62,6%). Oprócz wspomnianych państw ponad połowę energii z OZE w miksie miały w 2021 roku jeszcze Portugalia, Chorwacja i Łotwa, co dalej razem sześć państw. Warto także zauważyć, że większość krajów członkowskich zaliczyła spadek o kilka punktów procentowych między 2020 a 2021 rokiem. Wynika to z wielu nakładających się na siebie czynników, które kształtują obecną sytuację energetyczną w Europie, takich jak wojna na Ukrainie, zwiększony popyt na energię po pandemii COVID czy związany z tymi kwestiami zwrot w kierunku tymczasowego, awaryjnego wsparcia źródeł konwencjonalnych. 

Jak sytuacja ta wpłynęła na obecność OZE w miksie energetycznym Polski i jak wypadamy na tle Europy?

Polki i Polacy uważają, że powinniśmy bardziej postawić na odnawialne źródła energii. Wyniki badania

Polska w końcu stawki – co to oznacza

Badania Eurostatu dotyczące 2021 roku pokazują, że Polska jest szóstym państwem europejskim od końca jeśli chodzi o osiągnięcia w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Według Eurostatu, w 2021 roku zużywana w Polsce energia pochodziła jedynie w 17,1% ze źródeł odnawialnych. Dla porównania, najniżej w stawce uplasowały się Malta (9,7%), Węgry (13,7%)  Polska zaliczyła jednak wzrost o 0,9 punktu procentowego w stosunku do roku poprzedniego.

Co z tego wynika?

Co prawda Polska wypełniła zobowiązanie w zakresie tzw. indywidualnego celu OZE, który zakładał, że w 2020 roku poziom udziału energii z odnawialnych źródeł w polskim zużyciu  brutto będzie wynosił 15% (dotyczyło to sektorów elektroenergetyki, ciepłownictwa i transportu). Cel ten został osiągnięty, co pozwoliło na szerokie oszczędności. Obecny wzrost znaczenia polskiego OZE przedstawiony w badaniu jest, zdaniem analityków z Eurostatu w dużej mierze związany z rewizją procesu dotyczącego przekazywania szczegółowych danych na temat zużycia energii w gospodarstwach domowych. Można więc powiedzieć, że zanotowany wzrost wynika de facto ze zmiany sposobu zliczania danych, a nie z nowych, radykalnych inwestycji w rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce. Biorąc pod uwagę ścisłe wymagania stawiane przez UE w planowanych reformach Fit for 55, widać więc konieczność przyspieszenia zielonej transformacji właśnie w zakresie budowy nowych OZE oraz ich przyłączania do sieci. 

• Czytaj także: Upały i rekord fotowoltaiki w Polsce. Moc ze słońca (29,7% w miksie) ustąpiła tylko węglowi

Najszybciej rosnące sektory OZE w Europie 

Z badania Eurostatu wynika, że ogólny udział energii odnawialnej w miksach państw członkowskich w 2021 roku wynosił 21,8%. Najbardziej dynamiczny rozwój można było dotychczas zauważyć w przypadku energii słonecznej i wiatrowej. Duży był także udział energii wodnej ze względu na jej dużą produkcję w krajach skandynawskich. Energia wiatrowa i wodna stanowiła ponad dwie trzecie całkowitej energii elektrycznej wytworzonej ze źródeł odnawialnych (odpowiednio 37,5% i 32,1%). Pozostała jedna trzecia wytworzonej energii elektrycznej pochodziła z energii słonecznej (15,1%), biopaliw stałych (7,4%) i innych źródeł odnawialnych (7,9%). Energia słoneczna jest najszybciej rosnącym źródłem: w 2008 roku stanowiła 1 %. Wzrost wytwarzania energii z tego źródła jest więc ogromny – z zaledwie 7,4 TWh w 2008 roku do 163,8 TWh w 2021 roku.

• Czytaj także: W 2022 roku UE zainstalowała 15 gigawatów nowych mocy wiatrowych. Wiatr zmian czy przeminęło z wiatrem?

Źródło: ec.europa.eu/eurostat

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.