Na dzisiejszej konferencji prasowej NFOŚiGW przedstawiło zmiany, jakie zostaną wprowadzone w programie Czyste Powietrze. 

Dlaczego Czyste Powietrze przejdzie reformę?

Wprowadzone reformy mają na celu przede wszystkim usprawnienie procesu rozpatrywania wniosków oraz ochronę Polek i Polaków przed oszustwami. Program ma zostać zmieniony również po to, aby działał sprawniej. 

W ramach programu Czyste Powietrze NFOŚiGW uruchomi 3 komponenty: dla powodzian, dla osób, które nie zdążyły złożyć wniosku oraz dla nowych beneficjentów. Dla powodzian zostanie uruchomiony 12 grudnia, zaś 31 marca 2025 roku – dla pozostałych 2 komponentów. 

Reforma Czystego Powietrza ma na celu także:

• uszczelnić program w taki sposób, aby dotacje trafiały do najuboższych i najbardziej potrzebujących, a nie do osób zamożnych,
• uprościć i przyspieszyć obsługę wniosków i wypłat,
• ocieplić polskie domy,
• obniżyć rachunki za ogrzewanie,
• ograniczyć liczbę kopciuchów,
• poprawić jakość powietrza.

Zobacz też: Reforma programu “Czyste Powietrze” przedstawiona przez NFOŚiGW

Jakie zmiany wejdą w życie?

Reformy, które mają wejść w życie:

• obowiązek wypłaty zaliczki na konto celowe beneficjenta, a nie wykonawcy – koniec wyłudzania zaliczek przez wykonawców, ponieważ pieniądze przyznane beneficjentowi mogą trafić wyłącznie na konto firmy,
• zostaną wprowadzone maksymalne ceny usług i towarów, aby uniknąć zawyżania stawek przez wnioskodawców,
• dotacje dla rzeczywiście najuboższych – koniec wyłudzania 100% dotacji przez osoby, które w rzeczywistości nie są ubogie i przepisywania domu „na wnuczka” – beneficjent będzie musiał wykazać własność lub współwłasność budynku/lokalu przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie,
• domy dobrze ocieplone – koniec z wymianą dwóch okien w budynku, gdy potrzebna kompleksowa modernizacja – będzie wymagane uzyskanie określonego standardu energetycznego,
• więcej kontroli na miejscu, w trosce o beneficjenta – koniec z fałszowaniem dokumentów przez nieuczciwych pełnomocników i z realizacją projektów niezgodnie z umową,
• w systemie pojawią się operatorzy wewnętrzni, którymi będą gminy wspierające gospodarstwa domowe w przeprowadzeniu inwestycji od jej planowania po rozliczenie, jak również zewnętrzni. Mają oni czuwać nad całym procesem. Również będą poddawani kontrolom,
• prefinansowanie zostanie zmniejszone z 50% do 20%,
• zostaną uaktualnione progi dochodowe,
• system rozpatrywania wniosków zostanie ustandaryzowany, uproszczony i przyspieszony – operator ma przejąć pieczę nad wypełnianiem wniosków, co ma usprawnić rozpatrywanie ich,
• nie będzie audytów energetycznych – zamiast nich pojawią się świadectwa charakterystyki energetycznej oraz ocena energetyczna z wizytą eksperta na miejscu. Chodzi o uniknięcie sytuacji, kiedy można było zamówić audyt z Internetu za opłatą 300 zł,
• uzyskanie standardu energetycznego na poziomie przynajmniej 120 kWh/m2,
• zostanie wprowadzone OC wykonawcy,
• powstanie lista ZUM wykonawców, aby ułatwić wybór firmy, która dokona termomodernizacji domu.

Co więcej, nie będzie dotacji do pieców gazowych, ale osoby, które zakupiły piec, a nie złożyły wniosku, będa miały okazję uzyskać dotację w ramach tzw. “okresu przejściowego”. 

Jeżeli chodzi o operatorów, ma zostać zastosowana zachęta finansowa, aby więcej gmin przyłączyło się do programu. Wynagrodzenie operatora ma wynosić minimum 1700 złotych. W roli operatorów zewnętrznych nie będą występować wykonawcy ani fundacje z krótkim stażem – chodzi o powierzenie czuwania nad całym procesem podmiotom, które funkcjonują dłuższy czas na rynku i, którym można zaufać. Liczba operatorów ma zależeć od ilości beneficjentów w danym województwie.  

Aktualnie trwają także prace nad długofalowym planem finansowania programu. Przygotowywany jest wniosek do Europejskiego Banku Inwestycyjnego na kwotę 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego, która umożliwi finansowanie programu po wykorzystaniu środków FEnIKS.

Po wznowieniu programu, które ma nastąpić 31 marca 2025 roku, okres kwalifikowalności kosztów będzie obowiązywał od 28.05.2024 r. Ma to umożliwić składanie wniosków osobom, które nie zrobiły tego przed 28.11.2024 r., a zrealizowały inwestycję. Dodatkowo, osoby, które rozpoczną prace nad inwestycjami w najbliższym czasie będą objęte tym okresem kwalifikowalności. Z kolei, jak już zostało wspomniane, 12 grudnia startuje nabór wniosków dla terenów dotkniętych powodzią.

Obecnie program zostanie poddany ponownym konsultacjom społecznym, które potrwają do 27 grudnia b.r. 

Czytaj też: Czyste Powietrze dla osób z terenów dotkniętych powodzią

Źródło: NFOŚiGW

Fot.: ŚwiatOZE

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.