Przedstawiony przez Ministra Infrastruktury projekt ustawy o usprawnieniu procesu inwestycyjnego w zakresie kluczowych inwestycji infrastrukturalnych to propozycja zmian, które mogą doprowadzić do nieodwracalnych konsekwencji środowiskowych i ekonomicznych.

Szybkie procesy, mniejsza kontrola

Zdaniem prawników proponowana ustawa ma na celu obejście regulacji prawnych w zakresie uzyskiwania pozwoleń. Specustawa budzi także poważne wątpliwości, co do zgodności z prawem międzynarodowym i unijnym. 

Projekt negatywnie oceniła również Państwowa Rada Ochrony Przyrody, wskazując na brak realnego prawa do sądu osób, których nieruchomości kolidują z tzw. kluczowymi inwestycjami.

Co zakłada projekt i na czym mają polegać rzekome usprawnienia procesu inwestycyjnego według Ministerstwa Infrastruktury?

• Decyzja środowiskowa dla tych inwestycji ma być wydana w ciągu 45 dni – w przeciwnym wypadku właściwemu organowi grozi 1000 zł kary za każdy dzień zwłoki,
• strona niezadowolona z rozstrzygnięcia decyzji będzie zobowiązana do jednoznacznego określenia w odwołaniach i zażaleniach: zarzutów wobec rozstrzygnięć organu administracji publicznej, zakresu żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazania dowodów uzasadniających to żądanie, inaczej odwołanie zostanie pozostawione bez rozpoznania,
• sąd nie będzie mógł wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji dotyczącej inwestycji kluczowej,
• inwestor będzie mógł realizować inwestycje w sposób niezgodny z wydanym pozwoleniem na budowę, bez konieczności jego zmiany.

Oznacza to, że ustawa chce przyspieszenia procesu przygotowania inwestycji infrastrukturalnych kosztem braku stosowania regulacji prawnych chroniących środowisko, prawa człowieka i zapewniających społeczeństwu dostęp do wymiaru sprawiedliwości a także uwzględnienia głosu społeczeństwa w istotnych dla niego postępowaniach.

733 mld litrów wód pokopalnianych w Wiśle i Odrze? NIK o lukach w ochronie rzek

Budowlana samowolka

Inwestor będzie mógł realizować inwestycje w sposób dowolny. W projekcie wprost wskazano na możliwość odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego bez konieczności zmiany pozwolenia na budowę. Inwestor nie będzie więc związany warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę. Ustawodawca proponuje rozwiązanie, w którym uzyskiwanie wymaganych zezwoleń w procesie inwestycyjnym tworzy iluzję legalnie działającego systemu.

Ponadto propozycja Ministerstwa jest też ingerencją w kompetencje władzy sądowniczej. Sądy mają być pozbawione podstawowego środka zabezpieczającego: możliwości wstrzymania wykonania decyzji, choć zgodnie z obowiązującymi przepisami, mogą to uczynić tylko w przypadku niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. 

Negatywna opinia PROP

Negatywną opinię dotyczącą tego projektu wyraziła też Państwowa Rada Ochrony Przyrody, która w swoim stanowisku wskazała m. in. że pozbawienie sądu administracyjnego skutecznego wstrzymania wykonania decyzji warunkującej realizację przedsięwzięcia potencjalnie znacząco oddziałującego na środowisko, w sposób rażący i oczywisty narusza art. 9 Konwencji z Aarhus, art. 11 Dyrektywy EIA, oraz art. 47 w świetle art. 37 Karty Praw Podstawowych UE (…) Proponowana ustawa pozbawi realnego prawa do sądu wiele Polek i Polaków, których nieruchomości znajdą się w kolizji z „kluczowymi inwestycjami infrastrukturalnymi”, a także organizacje pozarządowe działające na rzecz środowiska.

Konsultacje projektu

Dodatkowo Ministerstwo Infrastruktury spędziło zaledwie siedem dni na konsultacjach w sprawie publicznego projektu obejmującego tak szeroki zakres regulacji i kierując pismo informujące o konsultacjach do wąskiej listy podmiotów – bezpośrednich interesariuszy, organizacje zrzeszające jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje biznesowe, samorządy zawodowe i tylko jeden podmiot reprezentujący organizacje pozarządowe.

Rząd, który deklarował przywrócenie praworządności, kolejny raz tworzy projekt, który zakłada obejście obowiązujących przepisów i proceduje go w sposób sprzeczny z zasadami państwa prawa oraz udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji. Robi więc coś dokładnie odwrotnego, niż obiecywał.

Zobacz też: Najstarsze drzewa Polski giną w wycinkach. 337-letnia jodła symbolem problemu Puszczy Karpackiej

Źródło: Fundacja Na Rzecz Wszystkich Istot

Fot: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.