Narodowy Sąd Administracyjny uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ws. wstrzymania decyzji środowiskowej dla Turowa. Co będzie dalej? Kluczowa decyzja dopiero w sierpniu. 

Turów: NSA uchylił wstrzymanie decyzji środowiskowej

We wtorek 18. lipca Narodowy Sąd Administracyjny rozpatrzył zażalenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, PGE GiEK oraz Prokuratury Krajowe w sprawie Turowa. NSA postanowił uchylić wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej dot. koncesji na wydobywanie węgla z kopalni po 2026 roku wydanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w maju br. 

A co wydarzyło się wcześniej? O Turowie usłyszała cała Europa, gdy w 2021 roku czeski rząd pozwał Polskę do Trybunały Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, zarzucając naruszenie unijnej dyrektywy oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), która wymaga konsultacji transgranicznych. Była to pierwsza taka sytuacja, kiedy państwo członkowskie pozwało inny kraj UE ws. zanieczyszczenia powietrza i negatywnego wpływu na środowisko. Jednak sprawa została przerwana przez porozumienie, które podpisały oba kraje w lutym ubiegłego roku. 

Konflikt wokół Turowa to od początku wynik arogancji polskiego rządu i PGE. Porozumienie pomiędzy Polską a Czechami dotyczące dalszej działalności kopalni Turów to gra na zwłokę w kwestii transformacji regionu turoszowskiego i ochrony klimatu. Umowa ta jest raczej zapłatą za chwilę pozornego spokoju, niż realnym rozwiązaniem problemu. Sukcesem negocjacji byłoby wzięcie odpowiedzialności za przyszłość i zdrowie mieszkańców, czyli wyznaczenie roku 2030 jako najpóźniejszej daty zamknięcia kompleksu Turów – komentowała sytuację Joanna Flisowska, szefowa działu klimat i energia w Greenpeace Polska.

Rząd chce Turowa do 2044 roku 

Organizacje pozarządowe szybko zauważyły, że porozumieniu pomiędzy Polską a Republiką Czeską brakuje kluczowych informacji. Jedną z nich była data zamknięcia kopalni Turów. W związku z tym jesienią do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wpłynęła skarga ws. decyzji środowiskowej, za którą stanęły m.in. Fundacja Frank Bold, Greenpeace czy Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA. 

W trakcie rozpatrywania sprawy ministra klimatu i środowiska Anna Moskwa przedłużyła koncesję na wydobywanie węgla w Turowie do 2044 roku, co również spotkało się z natychmiastową reakcją ekologów, którzy złożyli kolejny pozew. 

W maju br. WSA zdecydował ws. Turowa. Uznano, że kopalnia może znaczącą zaszkodzić środowisku, w związku z czym wykonanie decyzji środowiskowej wstrzymano. Niestety w przypadku przedłużenia koncesji sąd odmówił wstrzymania decyzji resortu klimatu. Niemniej jednak należy pamiętać, że obie decyzje nie są jeszcze prawomocne. 

Obrońcy Turowa 

Decyzja Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wywołała burzliwe emocje… Szczególnie wśród rządzących.

Nie będzie zgody polskiego rządu na wstrzymanie wydobycia! Nie pozwolimy na utratę tysięcy miejsc pracy mieszkańców regionu! Wydobycie będzie prowadzone tak długo, jak to będzie możliwe – napisała Anna Moskwa na Twitterze. 

Na pewno nie damy zamknąć tej kopalni, zrobimy wszystko, aby do końca tego złoża, do roku 2044 ona normalnie funkcjonowała! – dodał Mateusz Morawiecki w rozmowie z pracownikami Turowa. 

Tyle tylko, że Turów nie gwarantuje bezpieczeństwa nikomu. Ani ludziom, ani pracownikom kopalni. Transformacja energetyki wydarzyć się musi. Można to zrobić na dwa sposoby. Pierwsza opcja polega na przygotowaniu strategii, która pozwoli m.in. ograniczyć potencjalne szkody i zagwarantować nowe, stabilne miejsca pracy. Wyjście drugie to ociąganie się z decyzją i manipulacja faktami, aż do momentu, w którym nie będzie innego wyjścia, jak zamknięcie kopalni. Właśnie w scenariuszu utrata pracy przez górników i innych pracowników kopalni z dnia na dzień jest najbardziej prawdopodobna. Pod rządami Prawa i Sprawiedliwości zmierzamy właśnie w tę stronę. 

Walka o Turów jeszcze się nie kończy

Ostatnia decyzja NSA nie jest jeszcze końcem sporu o przyszłość Turowa. To dopiero środek tymczasowy. Na rozstrzygnięcie sprawy będziemy musieli poczekać do 31. sierpnia. Pozostaje jedno pytanie, które powinni sobie zadać wszyscy zatroskani losem pracowników kopalni w Turowie – co planują zrobić rządzący, jeśli WSA wstrzyma decyzję środowiskową. 

Rząd twierdzi, że nawet przy negatywnym dla PGE rozstrzygnięciu sądu spółka będzie mogła dalej wydobywać węgiel w Turowie. Jednak w naszej ocenie, jeśli sąd uchyli decyzję środowiskową, to daje podstawę do podważenia koncesji wydanej na jej podstawie. Mnogość błędów popełnionych przy wydawaniu koncesji doprowadziła do sytuacji, w której na stole nie ma już właściwie rozwiązań prawnych umożliwiających legalne wydobycie węgla w kopalni – stwierdziła Agnieszka Stupkiewicz, radczyni prawna z Frank Bold.

Źródła: greenpeace.org, oko.press

Fot. główna: Kopalnia węgla brunatnego „Turów”/Wikimedia Commons/Anna Uciechowska

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.