Czy fotowoltaika na budynkach wielorodzinnych upowszechni się dzięki nowej formie finansowania? Grant OZE, na który rząd przeznaczył ok. 100 mln zł, ma pomóc w inwestycji, ale branża wytyka braki w legislacji.

Fotowoltaika na budynkach wielorodzinnych

Dotychczasowe przepisy nie sprawiły, żeby fotowoltaika na budynkach wielorodzinnych stała się normą. Tymczasem potencjał tego segmentu OZE w Polsce jest ogromny. Sprawę z tego chyba zaczyna zdawać sobie rząd, który w opublikowanej 29 września ustawie o zmianie niektórych ustaw wspierających poprawę warunków mieszkaniowych zawarł nową możliwość finansowania.

Na nowy grant OZE do 2026 roku przeznaczono ok. 100 mln zł. Środki pozwolą na szybszy zwrot kosztów z inwestycji w OZE m.in. dla spółdzielni mieszkaniowych.

– Wysokość grantu na poziomie 50% wartości inwestycji to atrakcyjna zachęta. Przy stale rosnących cenach energii, obecny średni okres zwrotu z inwestycji w instalację PV dla budynków wielorodzinnych oscyluje w okolicy 5-6 lat, a dzięki dotacji spółdzielnie będą mogły skrócić go o połowę. – powiedział Sebastian Lorenz, Dyrektor Współpracy z Sektorem Publicznym w Columbus Energy S.A.

O grant OZE, czyli 50% poniesionych kosztów, może ubiegać się właściciel lub zarządca budynku wielorodzinnego, dla którego zrealizowano zakup, budowę lub montaż instalacji OZE i niezbędnej infrastruktury.

Kto może otrzymać grant OZE?

Nowa forma dofinansowania będzie także możliwa do uzyskania przy modernizacji istniejącej instalacji. Dotychczasowa moc będzie musiała zostać zwiększona o co najmniej 25%. W przypadku, jeśli w budynku wielorodzinnym znajdą się także lokale użytkowe, wysokość dofinansowania zostanie pomniejszona o ich powierzchnię.

Ustawa nie określa minimalnej oraz maksymalnej mocy instalacji OZE potrzebnej do otrzymania dofinansowania. Koniecznym wymogiem jest produkcja energii na rzecz budynku wielorodzinnego.

Skorzystanie ze środków pochodzących z grantu będzie wymagało pewnego wysiłku zarówno ze strony dostawcy, jak i inwestora. Chociaż finansowanie na poziomie połowy poniesionych kosztów może wydawać się korzystne, należy wziąć pod uwagę, że środki zostaną wypłacone dopiero po zrealizowaniu inwestycji.  W praktyce oznacza to konieczność posiadania całości środków lub źródła finansowania.

– Ograniczona pula w budżecie grantowym wymusza od zarządcy budynku odpowiedniej aktywności i zaradności. Także wybór dostawcy związany będzie z wypełnieniem określonych wymagań, m.in. dotyczących zapewnienia odpowiedniej gwarancji na urządzenia oraz całą instalację OZE. Wnioski grantowe należy składać za pośrednictwem Banku BGK, tym samym można oczekiwać, że gdy tylko się pojawią na stronach operatora to rozwieją wątpliwości które wynikają z ogólnych zapisów samej ustawy – komentuje Sebastian Lorenz z Columbus Energy. 

O finansowanie na etapie budowy będą mogły ubiegać się Towarzystwa Budownictwa Społecznego i Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe. Czy nowe możliwości finansowania wpłyną pokryją zapotrzebowanie rynku? Grant OZE to krok w dobrą stronę, chociaż najprawdopodobniej okaże się kroplą w morzu potrzeb.

Fotowoltaika na budynkach wielorodzinnych to wielki potencjał

Pod koniec września 2022 roku moc zainstalowana fotowoltaiki w Polsce wyniosła ponad 11 GW. W największej mierze za tę liczbę odpowiada fotowoltaika prosumencka i farmy fotowoltaiczne. Chociaż w ostatnich latach doszło do skokowego przyrostu mocy z OZE, potencjał budynków wielorodzinnych jest wciąż praktycznie niewykorzystany. 

– Biorąc pod uwagę taki budżet oraz średnie rynkowe ceny instalacji fotowoltaicznych, grant OZE wprowadza potencjał powstania około 40 MWp nowych mocy. Na pierwszy rzut oka wydaje się to całkiem sporo, ale gdy weźmiemy pod uwagę ponad 0,5 mln wszystkich domów wielorodzinnych w kraju, okazuje się, że budżet wystarczy na wsparcie dla ok. 3-4 tysięcy budynków, czyli zaledwie 6-8% całego zasobu – powiedział Sebastian Lorenz, Dyrektor Współpracy z Sektorem Publicznym w Columbus Energy S.A.

Przestrzeni na rozbudowę mocy OZE pozostaje zatem sporo, a problemem pozostaje także wdrożenie w życie niektórych legislacji. Do czasu upowszechnienia nowych możliwości korzystania z energii z OZE – prosumenta zbiorowego i prosumenta wirtualnego – spółdzielnie mieszkaniowe będą mogły jednak jedynie korzystać z zielonej energii w częściach wspólnych, takich jak wejścia i klatki schodowe. 

– Niestety, widoczne problemy związane z wdrożeniem prosumenta zbiorowego w naszym prawodawstwie, powodują, że program ograniczony zostanie tylko do optymalizacji kosztów energii dla części wspólnych nieruchomości – oświetlenia, wind itp., ale też do zasilania ogrzewania części wspólnych w budynkach, które wykorzystują pompy ciepła – podsumowuje Sebastian Lorenz z Columbus Energy.

Do wprowadzenia prosumenta zbiorowego przygotowuje się m.in. jedna z największych spółdzielni mieszkaniowych we Wrocławiu. Jak w praktyce wygląda proces inwestycyjny w spółdzielniach?

Fotowoltaika w spółdzielniach mieszkaniowych

Fotowoltaika na budynkach wielorodzinnych spółdzielni mieszkaniowej Wrocław-Południe pojawiła się już w 2016. Prezes zarządu spółdzielni Marek Dera podkreśla w wywiadzie dla Portalu Świat OZE, że w całym procesie inwestycyjnym niezbędne było pozyskanie finansowania. 

Spółdzielnia we Wrocławiu, aby uniezależnić się od wzrostu cen energii i zamontować moduły na blokach, musiała wziąć pożyczkę. W spłacie takich zobowiązań finansowych pomoże teraz także nowy grant OZE dla budynków wielorodzinnych. Inwestycja w fotowoltaikę na budynkach spółdzielni zwraca się już na poziomie 20%, zatem przy zwrocie połowy kosztów okres zwrotu z inwestycji skróci się wyraźnie. 

Więcej o procesie inwestycyjnym i roli partycypacji mieszkańców w udanej transformacji 35 bloków mówi w wywiadzie z Prezes Spółdzielni Wrocław-Południe Marek Dera:

Spółdzielnia mieszkaniowa postawiła na fotowoltaikę i płaci 75% mniej za energię. Teraz czas na pompy ciepła [WYWIAD]

źródło: Columbus Energy, rynekelektryczny.pl, zdj. główne: Spółdzielnia Mieszkaniowa Wrocław-Południe, Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.