Rząd pracuje nad przepisami, które mogą wprowadzić obowiązek zgłaszania mocy zainstalowanych magazynów energii – szczególnie tych wykorzystywanych przez prosumentów. Wiedza o ilości i mocy takich urządzeń jest kluczowa do lepszego projektowania bezpieczeństwa energetycznego Polski.

Definicja magazynów energii

Magazynowanie energii w polskim prawodawstwie oznacza:

• odroczenie jej zużycia w systemie elektroenergetycznym lub 
• przetworzenie do innej energii, przechowywanie tej energii, a następnie ponowne przetworzenie na energię elektryczną

W sektorze magazynów energii kluczowe znaczenie ma moc zainstalowana. Ustawodawca przewiduje w zapisach Prawa energetycznego, że:

• jednostki o mocy powyżej 50 kW wymagają wpisu do rejestru operatorów systemów dystrybucyjnych,
• jednostki o mocy powyżej 10 MW konieczne jest uzyskanie koncesji, 
• jednostki o mocy do 50kW zwolnione są z obowiązku rejestracji. 

850 mln zł z KPO na energetykę lokalną. Samorządy zyskają wsparcie na OZE i magazyny energii 

Stan magazynów energii w  Polsce

Obecny stan prawny sprawił, że w raporcie URE z 2024 roku (maj) dotyczącym magazynów wykazano, że w rejestrach operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych istnieje tylko 12 instalacji magazynów energii elektrycznej, które wymagały wpisu do rejestru – wszystkie to elektrownie szczytowo-pompowe. Od 2021 roku są one uważane za magazyny energii, bo energia elektryczna jest tam zamieniana na energię kinetyczną, z której ponownie można uzyskać prąd.

Według danych na koniec 2024 r (zawartych w sprawozdaniu rocznym Prezesa URE) było ich już 15, a kolejnych 30 o mocy do 150 kW oraz 2 magazyny o mocy do 8 MW, uznano na podstawie decyzji za w pełni zintegrowany element sieci. Tego samego roku prezes URE 5 wniosków o uznanie za magazyn zintegrowany z siecią odrzucił, a jedno postępowanie umorzył na wniosek strony.

W grudniu 2024 roku, podczas aukcji głównej na rok dostaw 2029, zawarto 76 kontraktów mocowych na magazyny energii z technologią elektrochemiczną. Przyszłe raporty będą systematycznie wykazywać wzrost mocy, ale konieczne są zmiany w prawie, by oszacować moc prosumenckich magazynów energii do 50 kW, których jest najwięcej.

Planowane zmiany w prawie

Raporty URE nie uwzględniają obecności w systemie prosumenckich magazynów energii ani ich łącznej mocy. Ich liczba rośnie jednak najszybciej choćby ze względu na program Mój Prąd 6.0, który wymaga zintegrowania swojej instalacji PV z magazynem energii aby uzyskać dofinansowanie. 

Dane Agencji Rynku Energii (ARE) z początku 2024 roku wskazują, że w Polsce działało 10 197 takich magazynów, pod koniec tego samego roku było to już 46 976. Jest to aż 360% wzrost w ciągu jednego roku kalendarzowego. Warto zaznaczyć jednak, że dane te pochodzą od operatorów systemów i mogą być niedoszacowane, ze względu na brak obowiązku zgłaszania takich instalacji.

Komunikaty płynące z Ministerstwa Klimatu i Środowiska mówią, że przygotowane są zmiany przepisów w tym aspekcie – właściciele małych magazynów będą musieli również wykazać jaką mocą dysponują. Z punktu widzenia budowania bezpieczeństwa energetycznego Polski taka informacja wydaje się być bardzo ważna.  

Jako Ministerstwo Klimatu i Środowiska chcielibyśmy wiedzieć, jak popularne stają się magazyny energii, wykorzystywane przez prosumentów. Ta informacja jest nam potrzebna nie tylko, by prawidłowo planować możliwość dalszego zwiększania liczby prosumentów, ale zobrazuje dostępny potencjał magazynowania energii w gospodarstwach domowych. Ten element jest kluczowy z punktu widzenia dalszego zwiększania bezpieczeństwa energetycznego Polski. Stosowne rozwiązania w tej sprawie są aktualnie przedmiotem prac parlamentarnych – podkreśla Łukasz Tomaszewski, dyrektor Departamentu Odnawialnych Źródeł Energii, w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Rozproszona infrastruktura

Rozwój wielkoskalowych magazynów energii w Polsce nadal pozostaje na niskim poziomie. Chcąc lepiej wykorzystywać infrastrukturę OZE konieczne są dalsze inwestycje w magazyny, by zielona energia ze słońca była dostępna w nocy, a energia z wiatru, kiedy jest bezwietrznie. 

Pocieszające jest to, że wiele gospodarstw domowych ma magazyn energii na własny użytek, który pozwala na lepszą optymalizację zużycia energii z instalacji PV, czy zakupu energii z sieci po lepszych stawkach np. nocnych, by następnie wykorzystać ją w dzień. Na ile ten trend rzeczywiście cieszy, pokażą dopiero dane po wdrożeniu nowych przepisów. 

Zobacz też: Stabilność systemu bez paliw kopalnych. Woda jako kluczowy magazyn energii w dobie OZE

Źródła: URE, MKiŚ, ARE, 

Fot. Canva (izzetugutmen, Alexander Isreb)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.