W ubiegłym roku po raz pierwszy w historii, z Polski wyeksportowano więcej śmieci niż zaimportowano z zagranicy. O tym co jest powodem takiego stanu rzeczy i do których krajów trafiają odpady z Polski rozmawiamy z Maciejem Karczyńskim z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Czy fakt, że z Polski wywieziono więcej odpadów niż przywieziono z zagranicy oznacza przełom i można oczekiwać, że ten trend się utrzyma?

Wzrost wywozu odpadów z Polski obserwujemy już od 2020 roku. Biorąc pod uwagę liczbę wniosków o wydanie zezwolenia na wywóz odpadów z Polski, możemy przypuszczać, że ten trend będzie się utrzymywał.

Jaki rodzaj odpadów został uwzględniony w przedstawionych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska statystykach?

W statystykach GIOŚ uwzględniane są odpady, których transgraniczne przemieszczanie wymaga pisemnej zgody właściwych urzędów, tj. podlega tzw. procedurze uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody, opisanej w przepisach Parlamentu Europejskiego w sprawie przemieszczania odpadów.

A zatem, uwzględnione są: wszystkie odpady niebezpieczne, wszystkie odpady przeznaczone do zagospodarowania w procesach unieszkodliwiania (takich jak np. składowanie lub spalanie bez odzysku energii), różnego rodzaju mieszaniny odpadów, niektóre inne rodzaje odpadów, które nie wykazują właściwości niebezpiecznych i są przeznaczone do odzysku, ale nie są wymienione na tzw. „zielonej” liście odpadów.

A których odpadów nie uwzględniono?

W statystykach nie są ujęte odpady, których przemieszczanie, zgodnie z rozporządzeniem, odbywa się bez pisemnej zgody właściwych urzędów, Mowa o  odpadach, które spełniają następujące warunki: są wymienione na „zielonej” liście odpadów, tj. w zał. III do rozporządzenia nr 1013/2006, są przeznaczone do zagospodarowania w procesie odzysku, nie mają właściwości niebezpiecznych.

Po raz pierwszy w historii Polska więcej śmieci eksportowała niż importowała z zagranicy

Jakie odpady występują na „zielonej” liście?

Złom żelaza i stali, złom miedzi, makulaturę, stłuczkę szklaną, odpady tekstylne, niezanieczyszczone tworzywa sztuczne, zużyte opony. Są to materiały, które mają dodatnią wartość rynkową i stanowią cenny surowiec w procesie produkcyjnym.

Gdzie konkretnie wywożone są śmieci z Polski?

„Śmieci” to potoczne określenie zmieszanych odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych. Aktualnie nie mamy do czynienia z transgranicznym przemieszczaniem tego rodzaju odpadów, natomiast z Polski są wywożone odpady palne (paliwo alternatywne) powstałe z ich przetwarzania. Odbiorcami są elektrownie w Niemczech i Szwecji. Dużo wywozimy też na Litwę, do Francji i Wielkiej Brytanii.

Skąd w takim razie przywożone są śmieci do Polski?

Tu również na czele znajdują się Niemcy. Tuż za nimi Dania, Słowenia, Austria i Holandia.

Co wpłynęło na mniejsze przywożenie śmieci do Polski i większe wywożenie ich z naszego kraju?

Przywóz odpadów do Polski utrzymuje się na zbliżonym poziomie od 2017 roku. Wzrost wywozu ich z Polski obserwuje się, natomiast od 2020 roku. Może to wynikać ze zmian wprowadzonych w przepisach z zakresu gospodarki odpadami w 2018 roku, kiedy to mieliśmy do czynienia z falą pożarów zakładów zbierających i przetwarzających odpady.

Jednocześnie w Polsce wytwarza się rocznie ok. 120 mln ton odpadów. Masa odpadów wywożonych z Polski, która w 2022 roku wyniosła ok. 350 tys. ton, stanowi zaledwie ok. 0,3% masy odpadów wytwarzanych rocznie w kraju. Masa odpadów przywożonych z zagranicy wyniosła 332 tys. ton. Ogólna roczna masa odpadów przywożona do Polski z zagranicy na podstawie wszystkich decyzji GIOŚ jest porównywalna do rocznych mocy przerobowych jednej dużej instalacji.

Prezes SoftBlue: AirDron pomaga skutecznie walczyć ze smogiem [WYWIAD]

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.