Czy jesteśmy przygotowani na coraz częstsze i gwałtowniejsze skoki temperatury? Najnowsze badania pokazują, że tzw. „klimatyczny bicz” to zjawisko, które może silnie wpłynąć na nasze zdrowie, rolnictwo i systemy energetyczne. Jakie konsekwencje niesie to dla zdrowia, rolnictwa i infrastruktury? Czy Polska jest na to przygotowana?

Czym jest „klimatyczny bicz”?

Termin „klimatyczny bicz” opisuje gwałtowne, krótkoterminowe zmiany temperatury – np. przejście z ekstremalnego upału do silnego ochłodzenia w ciągu jednego lub kilku dni.. Badanie opublikowane 29 kwietnia 2025 roku w czasopiśmie Nature Communications analizuje to zjawisko na podstawie danych z lat 1961–2023. Wyniki są niepokojące: ponad 60% powierzchni lądowej Ziemi doświadczyło wzrostu częstotliwości, intensywności i szybkości takich zmian temperatury.

Przykłady z ostatnich lat

Zjawisko to już dziś powoduje realne straty i zagrożenia. Oto kilka znanych przypadków z ostatnich lat:

• Góry Skaliste, USA (wrzesień 2020): Temperatura spadła o ponad 20°C w ciągu jednego dnia, przechodząc od fali upałów do intensywnych opadów śniegu.
• Europa (kwiecień 2021): Po okresie ciepłej pogody nastąpiło nagłe ochłodzenie, powodując znaczne straty w uprawach z powodu przymrozków.
• Ameryka Północna (marzec 2012): „Fałszywa wiosna” z temperaturami 10°C powyżej normy została przerwana przez nagłe ochłodzenie do 5°C poniżej normy w mniej niż tydzień, niszcząc wczesne kwitnienie roślin

“Utracona zima”. Ta pora roku jest krótsza aż o 20 dni! 

Konsekwencje dla Polski

Choć badanie nie koncentruje się bezpośrednio na Polsce, nasz kraj, leżący w strefie umiarkowanej, również może doświadczać skutków „klimatycznego bicza”. Nagłe zmiany temperatury mogą wpływać na:

• Rolnictwo: Przymrozki po okresach ciepła mogą niszczyć uprawy, a nagłe upały mogą prowadzić do suszy.
• Zdrowie publiczne: Gwałtowne zmiany temperatury zwiększają ryzyko chorób układu krążenia i oddechowego.
• Infrastrukturę energetyczną: Wzrost zapotrzebowania na ogrzewanie i chłodzenie w krótkim czasie może obciążać systemy energetyczne.

Te zmiany mogą mieć coraz poważniejsze skutki gospodarcze i społeczne.

Co możemy zrobić?

Aby przeciwdziałać skutkom „klimatycznego bicza”, konieczne są:

• Redukować emisje gazów cieplarnianych – by ograniczyć tempo globalnego ocieplenia i ekstremalnych zjawisk pogodowych,
• Modernizować infrastrukturę – zwłaszcza energetyczną i wodną, aby zwiększyć odporność systemów,
• Zwiększać świadomość społeczną – informując o skutkach i środkach ochrony przed nagłymi zmianami temperatury.

„Klimatyczny bicz” to jedno z najbardziej niepokojących zjawisk związanych ze zmianami klimatu. Jego skutki mogą być natychmiastowe i rozległe – od zagrożenia życia po szkody gospodarcze. Działania adaptacyjne i redukcja emisji to obecnie konieczność, a nie wybór.

Zobacz też: USA i Rosja dzieli tylko 4 km. Co naprawdę oznacza ta bliskość dla klimatu Arktyki?

Źródło: Nature Communication, Financial Times, The Guardian

Fot.: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.