Polska, podobnie jak Czechy, Malta i Cypr, znajduje się w gronie krajów europejskich o najniższych zasobach wodnych przypadających na jedną osobę, co czyni nas krajem objętym stresem wodnym według wymogów ONZ. W odpowiedzi na czyhające na nas wyzwania Polska przeznaczy ponad 7 miliardów złotych z programu Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS) na inwestycje związane z rozwojem małej i dużej retencji w polskich miastach.

7 miliardów złotych dla miast

Polska przeznaczy 7 miliardów złotych na wsparcie miast w procesie adaptacji do zmian klimatu. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poinformowało o tym wczoraj, 24 lipca 2024 roku, podczas konferencji prasowej. 

– Polska znajduje się w gronie czterech krajów europejskich obok Czech, Malty i Cypru, w których na jedną osobę przypada mniej niż 1 700 m3 wody rocznie. Według wymogów ONZ znajdujemy się w puli krajów objętych stresem wodnym i widać to każdego letniego dnia – alarmuje ministra Paulina Hennig-Kloska. – Jakość wód, wały przeciwpowodziowe, zbiorniki retencyjne i zatrzymywanie wód w aglomeracjach, monitoring jakości wód, to wszystko wymaga natychmiastowych inwestycji.

Polska zagrożona stresem wodnym

Klimat zmienia się na naszych oczach. Zaledwie wczoraj informowaliśmy o przekroczeniu najwyżej w historii średniej globalnej temperatury. Co rusz musimy mierzyć się z kolejnymi wyzwaniami, jakie niesie ze sobą zmieniający się klimat. Susze, powodzie, gwałtowne zjawiska atmosferyczne – to tylko niektóre z wyzwań, na które powinniśmy się przygotowywać. 

Problem ten zauważa także ministerstwo, które zapowiedziało przeznaczenie 7 miliardów złotych na inwestycje dla: samorządów, przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, jednostek publicznych (m.in. Wód Polskich, GIOŚ, WIOŚ, urzędów morskich) oraz parków narodowych. Środki będą pochodzić w głównej mierze z programu Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS). Na co zostaną przeznaczone?

• Czytaj także: Historyczny moment dla przyrody. NRL przegłosowane, Polska przeciw. Co się zmieni?

Na jakie działania przeznaczone będą fundusze?

44 miasta, które uczestniczyły w projekcie „Opracowanie MPA w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców” oraz Warszawa, otrzymają fundusze na:

• budowę sieci kanalizacji deszczowej oraz infrastruktury towarzyszącej, zielono-niebieskiej infrastruktury przyczyniającej się do odprowadzania, zatrzymania i wykorzystania wód opadowych;
• zazielenianie zbiorników wodnych lub ich renaturyzacja w lokalnych zlewniach miejskich;
• budowę zbiorników wód opadowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą;
• likwidację zasklepień lub uszczelnień gruntu.

Z kolei średnie miasta, czyli liczące powyżej 20 tys. mieszkańców, a także stolice powiatów (15-20 tys. mieszkańców) mogą liczyć na wsparcie finansowe w zakresie:

• wspierania małej retencji;
• renaturyzacji cieków wodnych;
• budowy i modernizacji urządzeń wodnych oraz infrastruktury towarzyszącej, służących zmniejszeniu skutków powodzi i suszy;
• opracowanie dokumentów strategicznych w zakresie gospodarowania wodami, zarządzania ryzykiem powodziowym oraz ochrony zasobów wodnych.

Dodatkowe Wsparcie dla miast Polski Wschodniej

Dodatkowe fundusze zostaną przeznaczone dla miast leżących we wschodniej Polsce tracących funkcje społeczno-gospodarcze lub dla miast subregionalnych z najwyższą kumulacją gmin zmarginalizowanych (między 20-100 tys. mieszkańców), a także dla miejscowości o statusie uzdrowiska. 

Środki, które otrzymają, zostaną przeznaczone między innymi na: tworzenie zielonej infrastruktury, zarządzanie wodami opadowymi i roztopowymi oraz opracowanie miejskich planów adaptacji do zmian klimatu.

• Czytaj więcej: Mniej betonozy, więcej zieleni: polskie miasta walczą ze zmianami klimatu i przygotowują plany adaptacji

Jak zapobiegać suszom i powodziom?

Jednym ze sposobów zapobieganiu suszom oraz powodziom jest zadbanie o retencję. Oznacza to w praktyce zatrzymanie i zgromadzenie wody opadowej w miejscu, w którym spadła. 

Działanie to, skutkujące powolnym odpływem gruntowym, wywiera pozytywny wpływ na środowisko i powoduje powstanie dodatniego bilansu wodnego. Wysuszona gleba nie jest w stanie przyjmować i magazynować intensywnych opadów deszczu. Gwałtowny spływ wody może prowadzić do wezbrań wody w ciekach wodnych, a w dalszych konsekwencjach – powodzi i podtopień.

W Polsce zatrzymywanych jest jedynie 6,5% wód odpływowych, reszta spływa do Bałtyku – czytamy na rządowym portalu gov.pl. Dla porównania – średni poziom retencji w Europie wynosi 20%. Na tym tle, Polska pozostaje w tyle.

Czytaj więcej:

Przyszłość ziemi w naszych rękach – Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą 2024

Źródła: konferencja prasowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska, gov.pl

Fot.: konferencja prasowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.