W 2020 roku każdy mieszkaniec Unii Europejskiej wygenerował średnio 34,6 kg odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych. Eurostat szacuje, że jedynie 13 kg z nich zostało poddanych recyklingowi. Poprawa gospodarowania odpadami w Polsce to jeden z celów nowego programu FEnIKS.

Recykling odpadów w Unii Europejskiej

Najwięcej zużywanych przez siebie opakowań sztucznych – ponad połowę – poddano recyklingowi w Holandii, Litwie, Słowacji, Hiszpanii, Bułgarii i Cyprze. Unijna średnia wyniosła tym samym 38%.

Mniej niż jedna trzecia odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych została poddana recyklingowi na Malcie, we Francji, Danii, na Węgrzech, w Irlandii, Rumunii i Austrii. W grupie tych państw znalazła się także niestety Polska.

W latach 2010–2020 ilość odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych wytwarzanych w UE na mieszkańca wzrosła o 23%. To wzrost o średnio 6,5 kg. W tym samym okresie o 32% zwiększyła się także ilość odpadów poddawanych recyklingowi. Oznacza to, że do ponownego przetworzenia trafiło o 3,2 kg odpadów więcej.

Czy te statystyki mówią o poprawie standardów gospodarki zamkniętej w ramach UE?

Czy jesteśmy na dobrej ścieżce?

Większa ilość odpadów, która trafiła do recyklingu, nie jest jednoznacznie pozytywnym wskaźnikiem.

– Pomimo tej poprawy ilość opakowań z tworzyw sztucznych, które nie zostały poddane recyklingowi, wzrosła od 2010 roku o 3,4 kg na mieszkańca ze względu na większy wzrost bezwzględnej ilości wytwarzanych odpadów – alarmuje Eurostat.

W 2020 roku w życie weszły jednak bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące zgłaszania recyklingu. Stąd też wynika spadek liczby przetwarzanych odpadów o 3 punkty procentowe – z 41% w 2019 roku do szacowanego poziomu 38% średniej unijnej w 2020 roku.

Tworzywa sztuczne są – według Eurostatu – drugim pod względem ilości surowcem, z którego produkowane są opakowania w UE. Plastik nie jest jednak jedynym materiałem, z którego powstają zalegające na wysypiskach śmieci.

Papier, szkło i drewno

W 2020 roku ilość odpadów opakowaniowych z wszystkich materiałów przypadających na każdego mieszkańca UE oszacowano na 177,2 kg. Najmniej generował przeciętny mieszkaniec Chorwacji – 66 kg. Najwięcej śmieci produkują Niemcy – średnio to aż 225,8 kg na jednego obywatela.

Które odpady są najpopularniejsze? Największy udział w rodzaju opakowań miały w 2020 roku papier i tektura (41,2%). Drugie miejsce zajęły tworzywa sztuczne – 19,5%. Dalsze pozycje w rankingu zajmują szkło – 19,1%, drewno – 15,1% i metal – 5%

Za poprawę gospodarowania odpadami w Polsce ma być odpowiedzialny nowy unijny program FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021-2027). Komisja Europejska zatwierdziła go na początku października.

FEnIKS – największy program krajowy w całej UE

Łączna kwota przeznaczona w programie FEnIKS na inwestycje i przedsięwzięcia to prawie 29,3 mld euro. 24,1 mld euro z tej kwoty przypada z funduszy UE – 12,9 mld euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz 11,2 mld euro z Funduszu Spójności. Wspierane będą projekty m.in. dotyczące ponownego użycia, naprawy, wymiany rzeczy używanych.

– Konieczne będzie dalsze organizowanie zintegrowanego systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (…).  Tworzone będą instalacje do odzysku (w tym recyklingu), jako procesów zagospodarowania najbardziej oczekiwanych w hierarchii sposobów postępowania z odpadami – czytamy w programie.

Zobacz też: W Polsce powstała nowoczesna fabryka ekologicznych opakowań w 100% przeznaczonych do recyklingu

Jednym z problemów, które rozwiązać ma Polska, jest kwestia niedostatecznego zagospodarowania, w tym odzysku generowanych odpadów. GUS szacuje, że w 2021 roku w Polsce zebranych zostało 13,7 mln ton odpadów komunalnych. To wzrost o 4,2% w porównaniu z rokiem 2020.

Na przeciętnego Polaka przypadało średnio 358 kg zebranych odpadów komunalnych, co oznacza wzrost o 16 kg w porównaniu z rokiem poprzednim. Z gospodarstw domowych odebrano 11,7 mln ton odpadów, co stanowiło 85,8% wszystkich wytworzonych odpadów komunalnych.

Z zebranych odpadów komunalnych w 2021 roku do odzysku skierowanych zostało 60%, a do recyklingu 26,9%.

Rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym w Polsce napędzać będą także projekty związane m.in. z recyklingiem baterii. W tych inwestycjach przodują w Polsce Koreańczycy, którzy w tym roku zakończyli budowę takiego obiektu na Dolnym Śląsku.

Koreańczycy zbudowali w Polsce zakład recyklingu baterii. Rocznie przetworzy 7 tysięcy ton odpadów

źródło: Eurostat, Serwis Samorządowy PAP, zdj. główne: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.