Instalacja fotowoltaiczna z magazynem energii

Poznaj orientacyjne koszty

Organizacje ekologiczne przedstawiają plan walki ze smogiem. Co zawiera lista postulatów?

Organizacje ekologiczne przedstawiają plan walki ze smogiem. Co zawiera lista postulatów?

W lutym bieżącego roku siedem organizacji pozarządowych wypracowało listę postulatów do rządu. Obejmują one zarówno pilne, jak i długoterminowe propozycje działań. W środę lista została przekazana Ministerstwu Klimatu i Środowiska. Co się na niej znajduje?

Reklama

Inicjatywa Okrągłego Stołu

Członkowie siedmiu organizacji pozarządowych opracowali listę postulatów, które mają w znaczący sposób przyczynić się do poprawy jakości powietrza i tym samym ochrony zdrowia. Przedstawiciele inicjatywy przekazali ją w środę, 28 lutego, wiceministrowi klimatu i środowiska, Krzysztofowi Boleście. 

Spotkanie odbyło się w ramach Okrągłego Stołu na Rzecz Poprawy Jakości Powietrza. Wzięli w nim udział m.in. Wiceminister Klimatu i Środowiska Krzysztof Bolesta, Wiceminister Zdrowia Wojciech Konieczny, Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej Konrad Wojnarowski, przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, NIK-u, samorządów i środowisk naukowych, a także sami inicjatorzy Okrągłego Stołu, czyli:

  • Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi;
  • Fundacja Frank Bold;
  • Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych;
  • HEAL Polska;
  • Polski Alarm Smogowy;
  • Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki;
  • Rodzice dla Klimatu.

– Każdego roku z mapy Polski znika miasto wielkości Sieradza. Tyle osób przedwcześnie umiera z powodu zanieczyszczonego powietrza. Dzięki licznym badaniom naukowym wiemy, w jak szeroki sposób smog szkodzi naszemu zdrowiu – powoduje nie tylko astmę, POChP i nowotwory, ale nawet cukrzycę, demencję i problemy zdrowia psychicznego. Jednocześnie eksperci nie mają wątpliwości, jakie działania pomogą rozwiązać ten kryzys. Trzeba tylko po nie sięgnąć, a do tego kluczowa jest wola polityczna oraz szeroka współpraca między resortami oraz na różnych poziomach administracji – zaapelowała Weronika Michalak z HEAL Polska.

Co w pierwszej kolejności powinien zrobić rząd?

Propozycje działań dla rządu oscylują wokół czterech, kluczowych obszarów: wpływu jakości powietrza na zdrowie mieszkańców Polski, zmniejszania emisji z domowych instalacji grzewczych i wsparcie dla najuboższych w tym zakresie, transportu i wykluczenia transportowego oraz wdrażania i egzekwowania stanowionych przepisów.

Ponadto, wśród postulatów koalicji organizacji pozarządowych znajdują się działania możliwe do wykonania w przeciągu 3-6 miesięcy oraz takie, które wymagają długofalowego planu. Przyjrzyjmy się najpierw tym pierwszym.

Zmiany, które według organizacji mogą zostać wdrożone w ciągu najbliższych miesięcy to m.in.: poparcie dla pilnego wdrożenia ambitnych norm jakości powietrza, wzmocnienie przestrzegania uchwał antysmogowych, przeznaczenie minimum 25% środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg (RFRD) na infrastrukturę pieszą i rowerową, zapewnienie ciągłości finansowania programu Czyste Powietrze oraz kontrole jakości paliw stałych i urządzeń grzewczych.

– Walka ze smogiem to w Polsce wyzwanie cywilizacyjne. Wiedzą o tym obywatele, którzy mówią dość i coraz częściej idą do sądu, aby domagać się czystego i zdrowego powietrza. Potrzebujemy pilnych, antysmogowych działań naprawczych i to właśnie listę takich działań przekazaliśmy przedstawicielom rządu i instytucji zajmujących się ochroną środowiska powiedziała Agnieszka Warso-Buchanan, radczyni prawna z Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.

Potrzebne długoterminowe plany

To nie koniec postulatów koalicji – członkowie organizacji wskazują na potrzebę podjęcia długofalowych działań. Do nich zaliczają między innymi przyspieszenie i ułatwienie wprowadzania stref czystego transportu, które niejednokrotnie opisywaliśmy na łamach portalu swiatoze.pl. Pisaliśmy m.in. o przyjętej propozycji SCT w Warszawie, zawirowaniach przy uchwale rady miasta dotyczącej krakowskiej strefy i o apelu lekarzy w sprawie jak najszybszego jej wprowadzenia.

Więcej informacji na temat Stref Czystego Transportu, tego, czy rzeczywiście są one skuteczne i na czym polegają, można przeczytać tutaj:

Innymi postulatami koalicji są zwiększenie o minimum 30% liczby stacji monitoringu jakości powietrza oraz wprowadzenie alertów o aktualnych przekroczeniach maksymalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń powietrza z wykorzystaniem systemu RCB. 

Nowe stacje monitorowałyby stan powietrza i poziom zanieczyszczeń z sektora komunalno-bytowego oraz transportowego. Zapewniałyby także monitoring automatyczny na poszczególnych punktach lokalizacyjnych, takich jak placówki ochrony zdrowia i szkoły. 

– Smog i zanieczyszczenie powietrza to nie tylko piece i kominy, ale także samochody, szczególnie te z silnikami diesla. Z tego, że spaliny nas trują, większość z nas na szczęście już zdaje sobie sprawę, ale wciąż brakuje nam wiedzy nt. skali zjawiska w konkretnych miejscach, w naszych miastach, na naszych osiedlach, przy przedszkolach i szkołach naszych dzieci, szpitalach, miejscach, gdzie spędzamy czas. W Polsce istnieje tylko 20 stacji mierzących zanieczyszczenia komunikacyjne. Aby tworzyć skuteczne rozwiązania ograniczające emisje z transportu i działać na rzecz poprawy jakości powietrza potrzebujemy znacznie gęstszej sieci monitoringu – mówi Anna Zielińska-Rakowicz z FPPE.

Co z kwestią dotacji?

Wsparcie i poprawa realizacji lokalnych programów antysmogowych oraz wzmocnienie programów finansujących transformację energetyczną polskich domów, to kolejne z konkretnych postulatów siedmiu organizacji.

Uczestnicy spotkania zgodzili się co do tego, że do najpilniejszych kwestii należy kontynuacja i usprawnienie programu Czyste Powietrze z uwzględnieniem kompleksowej termomodernizacji domów. 

Na ten moment wiemy o wprowadzeniu kolejnych programów wspierających Polaków w transformacji energetycznej oraz kontynuacji niektórych z obecnie obowiązujących. Pisaliśmy już między innymi o wsparciu dla rolników w procesie przekształcania gospodarstw rolnych na bardziej efektywne energetycznie. Można o tym przeczytać tutaj:

To właśnie jest moment na zmianę

Inicjatywa zorganizowania Okrągłego Stołu na Rzecz Poprawy Jakości Powietrza nieprzypadkowo pojawiła się właśnie teraz. To moment zmian, który trwa także poza granicami naszego kraju – aktualnie w Unii Europejskiej toczą się kluczowe negocjacje w sprawie kształtu nowych regulacji antysmogowych. Nowo wypracowane standardy zaowocują zmianami prawnymi również w Polsce. 

Zanieczyszczenie powietrza to kwestia naszego zdrowia – co roku z powodu smogu umiera przedwcześnie ok. 40 tysięcy osób – ale niesie też ze sobą odczuwalne skutki finansowe. Zły stan powietrza generuje nawet 130 mld zł zewnętrznych kosztów zdrowotnych rocznie.

Źródła: FPPE, clientearth.pl, polskialarmsmogowy.pl

Fot.: canva.com/@corelens/@gettyimages

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.