W lutym bieżącego roku siedem organizacji pozarządowych wypracowało listę postulatów do rządu. Obejmują one zarówno pilne, jak i długoterminowe propozycje działań. W środę lista została przekazana Ministerstwu Klimatu i Środowiska. Co się na niej znajduje?
Reklama
Spis treści
Inicjatywa Okrągłego Stołu
Członkowie siedmiu organizacji pozarządowych opracowali listę postulatów, które mają w znaczący sposób przyczynić się do poprawy jakości powietrza i tym samym ochrony zdrowia. Przedstawiciele inicjatywy przekazali ją w środę, 28 lutego, wiceministrowi klimatu i środowiska, Krzysztofowi Boleście.
Spotkanie odbyło się w ramach Okrągłego Stołu na Rzecz Poprawy Jakości Powietrza. Wzięli w nim udział m.in. Wiceminister Klimatu i Środowiska Krzysztof Bolesta, Wiceminister Zdrowia Wojciech Konieczny, Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej Konrad Wojnarowski, przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, NIK-u, samorządów i środowisk naukowych, a także sami inicjatorzy Okrągłego Stołu, czyli:
Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi;
Fundacja Frank Bold;
Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych;
HEAL Polska;
Polski Alarm Smogowy;
Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki;
Rodzice dla Klimatu.
– Każdego roku z mapy Polski znika miasto wielkości Sieradza. Tyle osób przedwcześnieumiera z powodu zanieczyszczonego powietrza. Dzięki licznym badaniom naukowymwiemy, w jak szeroki sposób smog szkodzi naszemu zdrowiu – powoduje nie tylko astmę,POChP i nowotwory, ale nawet cukrzycę, demencję i problemy zdrowia psychicznego.Jednocześnie eksperci nie mają wątpliwości, jakie działania pomogą rozwiązać ten kryzys.Trzeba tylko po nie sięgnąć, a do tego kluczowa jest wola polityczna oraz szerokawspółpraca między resortami oraz na różnych poziomach administracji – zaapelowała Weronika Michalak z HEAL Polska.
Propozycje działań dla rządu oscylują wokół czterech, kluczowych obszarów: wpływu jakości powietrza na zdrowie mieszkańców Polski, zmniejszania emisji z domowych instalacji grzewczych i wsparcie dla najuboższych w tym zakresie, transportu i wykluczenia transportowego oraz wdrażania i egzekwowania stanowionych przepisów.
Ponadto, wśród postulatów koalicji organizacji pozarządowych znajdują się działania możliwe do wykonania w przeciągu 3-6 miesięcy oraz takie, które wymagają długofalowego planu. Przyjrzyjmy się najpierw tym pierwszym.
Zmiany, które według organizacji mogą zostać wdrożone w ciągu najbliższych miesięcy to m.in.: poparcie dla pilnego wdrożenia ambitnych norm jakości powietrza, wzmocnienie przestrzegania uchwał antysmogowych, przeznaczenie minimum 25% środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg (RFRD) na infrastrukturę pieszą i rowerową, zapewnienie ciągłości finansowania programu Czyste Powietrze oraz kontrole jakości paliw stałych i urządzeń grzewczych.
– Walka ze smogiem to w Polsce wyzwanie cywilizacyjne. Wiedzą o tym obywatele, którzymówią dość i coraz częściej idą do sądu, aby domagać się czystego i zdrowego powietrza.Potrzebujemy pilnych, antysmogowych działań naprawczych i to właśnie listę takich działańprzekazaliśmy przedstawicielom rządu i instytucji zajmujących się ochroną środowiska –powiedziała Agnieszka Warso-Buchanan, radczyni prawna z Fundacji ClientEarthPrawnicy dla Ziemi.
Potrzebne długoterminowe plany
To nie koniec postulatów koalicji – członkowie organizacji wskazują na potrzebę podjęcia długofalowych działań. Do nich zaliczają między innymi przyspieszenie i ułatwienie wprowadzania stref czystego transportu, które niejednokrotnie opisywaliśmy na łamach portalu swiatoze.pl. Pisaliśmy m.in. o przyjętej propozycji SCT w Warszawie, zawirowaniach przy uchwale rady miasta dotyczącej krakowskiej strefy i o apelu lekarzy w sprawie jak najszybszego jej wprowadzenia.
Więcej informacji na temat Stref Czystego Transportu, tego, czy rzeczywiście są one skuteczne i na czym polegają, można przeczytać tutaj:
Innymi postulatami koalicji są zwiększenie o minimum 30% liczby stacji monitoringu jakości powietrza oraz wprowadzenie alertów o aktualnych przekroczeniach maksymalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń powietrza z wykorzystaniem systemu RCB.
Nowe stacje monitorowałyby stan powietrza i poziom zanieczyszczeń z sektora komunalno-bytowego oraz transportowego. Zapewniałyby także monitoring automatyczny na poszczególnych punktach lokalizacyjnych, takich jak placówki ochrony zdrowia i szkoły.
– Smog i zanieczyszczenie powietrza to nie tylko piece i kominy, ale także samochody,szczególnie te z silnikami diesla. Z tego, że spaliny nas trują, większość z nas na szczęściejuż zdaje sobie sprawę, ale wciąż brakuje nam wiedzy nt. skali zjawiska w konkretnychmiejscach, w naszych miastach, na naszych osiedlach, przy przedszkolach i szkołachnaszych dzieci, szpitalach, miejscach, gdzie spędzamy czas. W Polsce istnieje tylko 20stacji mierzących zanieczyszczenia komunikacyjne. Aby tworzyć skuteczne rozwiązaniaograniczające emisje z transportu i działać na rzecz poprawy jakości powietrzapotrzebujemy znacznie gęstszej sieci monitoringu – mówi Anna Zielińska-Rakowicz zFPPE.
Co z kwestią dotacji?
Wsparcie i poprawa realizacji lokalnych programów antysmogowych oraz wzmocnienie programów finansujących transformację energetyczną polskich domów, to kolejne z konkretnych postulatów siedmiu organizacji.
Uczestnicy spotkania zgodzili się co do tego, że do najpilniejszych kwestii należy kontynuacja i usprawnienie programu Czyste Powietrze z uwzględnieniem kompleksowej termomodernizacji domów.
Na ten moment wiemy o wprowadzeniu kolejnych programów wspierających Polaków w transformacji energetycznej oraz kontynuacji niektórych z obecnie obowiązujących. Pisaliśmy już między innymi o wsparciu dla rolników w procesie przekształcania gospodarstw rolnych na bardziej efektywne energetycznie. Można o tym przeczytać tutaj:
Inicjatywa zorganizowania Okrągłego Stołu na Rzecz Poprawy Jakości Powietrza nieprzypadkowo pojawiła się właśnie teraz. To moment zmian, który trwa także poza granicami naszego kraju – aktualnie w Unii Europejskiej toczą się kluczowe negocjacje w sprawie kształtu nowych regulacji antysmogowych. Nowo wypracowane standardy zaowocują zmianami prawnymi również w Polsce.
Zanieczyszczenie powietrza to kwestia naszego zdrowia – co roku z powodu smogu umiera przedwcześnie ok. 40 tysięcy osób – ale niesie też ze sobą odczuwalne skutki finansowe. Zły stan powietrza generuje nawet 130 mld zł zewnętrznych kosztów zdrowotnych rocznie.
Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r.
o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie
przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe
tylko za zgodą redakcji.