Grupa Tauron planuje wybudować w małopolskim Rożnowie elektrownię szczytowo-pompową o mocy 700 MW. Koszt inwestycji szacowany jest na ok. 6 mld zł. Czym są elektrownie szczytowo-pompowe i czy Polska ich potrzebuje?

Tauron wybuduje elektrownię szczytowo-pompową?

Inwestycja w Rożnowie nie jest jeszcze przesądzona, bo na jej realizację będzie mieć wpływ szereg czynników m.in. decyzja środowiskowa. Prezes spółki Tauron Paweł Szczeszek podkreśla jednak, że elektrownie szczytowo pompowe są najpopularniejszą formą magazynowania energii w UE, więc tego typu projekty w Polsce to konieczność.

– Transformacja energetyki i neutralność klimatyczna nie uda się bez budowy magazynów energii – i tych wielkoskalowych, i tych mniejszych – mówi agencji Newseria Biznes Paweł Szczeszek, prezes zarządu Tauron Polska Energia. 

– OZE to źródła pogodowo zależne, a sterować pogodą jeszcze nie potrafimy. Mimo że możemy wyprodukować z nich taką samą ilość energii w terawatogodzinach, to jednak nie w tych momentach, kiedy byśmy chcieli. Dlatego właśnie potrzebne są magazyny energii i elektrownie szczytowo-pompowe, które są najbardziej popularną formą magazynowania energii w UE i na świecie – dodaje.

Tauron nie podał na razie szczegółów w sprawie elektrowni w Rożnowie. Planowana inwestycja została, jednak ujęta w ubiegłorocznym dokumencie spółki „Rola elektrowni szczytowo-pompowych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym: uwarunkowania i kierunki rozwoju”, opracowanym przez zespół ekspertów powołanych przez premiera. Przyjęty w nim harmonogram zakłada, że studium wykonalności ESP w Rożnowie ma powstać jeszcze przed końcem tego roku, natomiast pozwolenie na budowę i podpisanie umowy z generalnym wykonawcą nastąpi odpowiednio w ostatnim kwartale 2025 roku i pierwszym kwartale 2026 roku.

• Czytaj więcej: W Polsce powstanie nowa elektrownia szczytowo-pompowa

Jak działa jest elektrownia szczytowo-pompowa?

Elektrownia szczytowo-pompowa zamienia energię elektryczną na energię potencjalną grawitacji poprzez wpompowanie wody ze zbiornika dolnego do górnego. Dzieje się tak w okresie nadwyżki produkcji nad zapotrzebowaniem na energię elektryczną np. w nocy. Odwrócenie tego procesu następuje natomiast w godzinach szczytu.

Elektrownia szczytowo-pompowa i jej konstrukcja. Źródło: wikimedia

Elektrownia szczytowo-pompowa jest magazynem energii o ogromnej pojemności i sprawności energetycznej rzędu nawet 70–80%. Czy te instalacje są popularne?

Ponad 99% magazynów energii na świecie to elektrownie szczytowo-pompowe. Całkowita ich moc przekracza 100 GW. Dla porównania całkowita moc wszystkich pozostałych magazynów energii nie przekracza 1 GW.

• Elektrownia szczytowo-pompowa o największej mocy zainstalowanej na świecie już działa w Chinach

Czy elektrownie szczytowo-pompowe są potrzebne?

Już od kilkudziesięciu lat elektrownie szczytowo-pompowe są najczęściej używanymi dużymi magazynami energii elektrycznej. Dużą zaletą tej technologii jest możliwość szybkiego uruchomienia w nagłym przypadku. Pełną moc osiąga ona w ciągu kilku minut. Przykładowo polska elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar do rozruchu swoich turbin potrzebuje jedynie 180 sekund.

Magazyny energii wspierają sektor elektroenergetyczny, w którym przybywa coraz więcej zależnych od pogody odnawialnych źródeł, w bilansowaniu popytu i podaży energii oraz utrzymaniu parametrów pracy sieci na stabilnym poziomie. Są one niezbędne dla sukcesu zielonej transformacji, której celem jest neutralność klimatyczna do 2050 roku. Dostrzegła to również Komisja Europejska – rozwój magazynów energii to jedno z najważniejszych założeń unijnej reformy rynku energetycznego (Electricity Market Design), którą KE przedstawiła w połowie marca br.

Elektrownie szczytowo-pompowe w Polsce

Obecnie w naszym kraju działa sześć głównych ESP. Największą z nich jest uruchomiona 40 lat temu elektrownia szczytowo-pompowa w pomorskim Żarnowcu (716 MW). Podobna instalacja ma powstać w małopolskim Rożnowie.

– Planujemy rozpocząć nad Jeziorem Rożnowskim inwestycję polegającą na budowie elektrowni szczytowo-pompowej o mocy 700 MW i pojemności 3,5 tys. MWh. Łatwo policzyć, że elektrownia o takich parametrach będzie mogła pracować z pełną mocą 700 MW przez pięć godzin – mówi Paweł Szczeszek.

W Polsce największym źródłem pełniącym funkcję magazynów energii są w tej chwili elektrownie wodne zbiornikowe i elektrownie szczytowo-pompowe (ESP). Według raportu EY „Polska ścieżka transformacji energetycznej” ich moc w 2021 roku sięgała 1,5 GW.

Eksperci zauważają też, że Polska po latach zastoju wraca do koncepcji budowy elektrowni szczytowo-pompowych, czego wyrazem jest również podpisana w końcówce maja br. ustawa w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących. Celem nowo przyjętej regulacji jest przede wszystkim uproszczenie i skrócenie procedur administracyjnych dla takich projektów, które zostały scharakteryzowane jako inwestycje celu publicznego.

Tauron we wrześniu ub.r. uruchomił też w opolskich Cieszanowicach swój pierwszy, przemysłowy magazyn energii  o mocy 3 MW i pojemności użytecznej 774 kWh. Energia jest w nim magazynowana w bateryjnych ogniwach litowo-tytanowych (LTO) i jest to największy tego typu magazyn energii w Polsce. Jego sprawność sięga 86%.

Elektrownie szczytowo-pompowe o łącznej mocy 44 GW pełnią również niezwykle ważna rolę w całej UE. Odpowiadają bowiem za prawie całą zdolność magazynowania energii w krajach wspólnoty.

• Ponad 100-letnia Elektrownia Wodna Gubin zostanie zmodernizowana

Źródło: wikipedia, newseria

Fot: Canva, wikimedia

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.