Według najnowszych badań, aż 218 z 375 znanych chorób zakaźnych stanowią większe zagrożenie dla ludzkiego zdrowia przez zmiany klimatu. Jak ekstremalne warunki pogodowe wpływają na przenoszenie wirusów?

Zmiany klimatu zwiększają ryzyko chorób zakaźnych

Badania opublikowane na łamach Nature Climate Change dowodzą, że ekstremalne warunki pogodowe związane ze zmianami klimatu mają wpływ na zaostrzenie większości chorób zakaźnych. Aż 58% (218 z 375) infekcji staje się większym zagrożeniem dla ludzkiego życia przez takie zjawiska jak upały, powodzie czy susze. 

Wyniki tego badania są przerażające i dobrze ilustrują ogromne konsekwencje zmian klimatu dla ludzkich patogenów – powiedział dla AP News dr Carlos del Rio, specjalista chorób zakaźnych z Emory University. 

To pierwsze badania, które w tak kompleksowy sposób analizują podatność człowieka na infekcje w dobie kryzysu klimatycznego. Autorzy przyjrzeli się ponad 3000 różnych przypadkom powiązań między stanem klimatu a chorobami zakaźnymi. Badanie objęło aż dziesięć powiązanych ze sobą czynników: ocieplenie atmosfery, suszę, fale upałów, pożary, opady, powodzie, sztormy, wzrost poziomu morza, ocieplenie oceanów oraz zmiany w naturalnym pokryciu terenu. 

Tu nie ma żadnych spekulacji. Te rzeczy już się wydarzyły – podkreślił główny autor badania Camilo Mora. 

Jak zmiany klimatu wpływają na przenoszenie chorób?

Przeprowadzona analiza wytypowała 1006 różnych możliwości przenoszenia chorób zakaźnych, na które wpływ mają zmiany klimatu. Najpoważniejszym z nich były rosnące temperatury, a następne w kolejności znalazły się opady, powodzie oraz susze. 

Kluczową rolę odgrywają tutaj zwierzęta. Jednym z przykładów, które opisuje główny autor badań są zimnolubne norniki. Niestety zmniejszająca się pokrywa lodowa zmusza je do poszukiwania innych schronień, nierzadko pośród ludzi. Badania udokumentowały, że te małe gryzonie przenosiły ze sobą hantawirusa. Innym problemem są owady, takie jak komary, kleszcze i pchły, których zasięg siedlisk zwiększa się przez rosnące temperatury. Badanie skupiło się również na wodzie. Okazuje się, że wiele patogenów może dostać się do wody pitnej w wyniku powodzi czy huraganów. 

Autorzy badań podkreślają, że jest to liczba, która przekracza możliwości innej profilaktyki niż ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. 

Naukowcy zwrócili również uwagę na choroby niezakaźne, jak astma, alergie czy ukąszenia zwierząt. Okazuje się, że aż 223 z 286 dolegliwości z tej grupy jest większym zagrożeniem przez zmiany klimatu. Chociażby dlatego, że cieplejszy klimat wydłuża okres pylenia roślin. 

• Jesteś alergikiem? Przez zmiany klimatu i zanieczyszczenia powietrza prawdopodobnie kichasz częściej. Dowiedz się więcej. 

Czy istnieje związek między zmianami klimatu a epidemiami?

Główny autor badań zwrócił również uwagę na związek pomiędzy zagrożeniami klimatycznymi a epidemią COVID-19. Udało mu się znaleźć przypadki, w których ekstremalna pogoda doprowadziła do zwiększenia lub zmniejszenia liczby zachorowań. Chociażby w przypadku ekstremalnych upałów, które dotykały biedniejsze regiony – ludzie gromadzili się w jednym miejscu, szukając ochłody. Z drugiej strony intensywne opady zmniejszyły ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa, ponieważ większość osób pozostawała w domach. 

Niemniej zmiany klimatu to nie jedyna przyczyna większego ryzyka kolejnych epidemii. Według innych badań, ryzyko przenoszenia wirusów zwiększyło się, ponieważ człowiek znacznie intensywniej ingeruje w przyrodę. Autorzy analizy sugerują, że epidemie chorób są bardziej prawdopodobne przez wycinkę lasu i budowę dróg, które zbliżają ludzi do kolejnych gatunków zwierząt. 

Klimat napędza zmiany siedlisk i zakłócenia na całym świecie. To również prowadzi ludzi do kontaktu z gatunkami zwierząt w sposób, w jaki nie mieliśmy z nimi kontaktu historycznie lub nie byliśmy w niedawnej przeszłości – powiedziała dla NBC Jessica Leibler, epidemiolożka środowiskowa z Boston University School of Public Health. 

Nasza ostatnia pandemia jest przykładem do tego stopnia, że wiodącą hipotezą jest to, że nietoperze mogły odegrać pewną rolę. 

Zdaniem ekologów, wirusy i inne patogeny mogą przenosić się ze zwierząt na ludzi na nieformalnych rynkach, które powstały, by zapewnić świeże mięso szybko rozwijającym się populacjom na całym świecie. 

• Pandemie zaczynają się tam, gdzie istnieje masowa hodowla. 

Topniejące lodowce odkrywają nowe wirusy

Badania przeprowadzone w 2020 roku na fragmentach lodu, który był nienaruszony przez 15 tys. lat odkryły, że lodowce mogą ukrywać w sobie wirusy zupełnie nieznane współczesnej nauce. Z pozyskanej próbki wytypowano 33 wirusy, a 28 z nich były zupełnie nowymi patogenami. 

Niepokojące wyniki badań opublikowano też po analizie składu wiecznej zmarzliny.  Wykryto w niej między innymi śmiercionośnego wąglika, wirusy grypy hiszpanki i dżumy, które w dawnych latach zdziesiątkowały ludzkość. Topnienie lodowców jest zatem zagrożeniem nie tylko dla klimatu, ale i naszego zdrowia. Przypadek pandemii koronawirusa pokazuje, że społeczeństwa nie są dostatecznie przygotowane na walkę z tak groźnymi patogenami. 

• Arktyka ociepla się najszybciej ze wszystkich regionów na planecie.

Źródła: nature.com, nbcnews.com, apnews.com

Fot. główna: Canva 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.