Od dopiero 200 lat ludzie systematycznie katalogują i kategoryzują naturę. Dotychczasowo udało się rozpoznać około dwóch milionów roślin, zwierząt i grzybów. Szacuje się, że to jedynie wierzchołek góry lodowej – do odkrycia pozostało kolejne dwa miliony gatunków, a co niektórzy badacze wspominają nawet o 100 milionach.

Reklama

Postępujące wycinanie lasów i zmiany klimatyczne są ogromnym zagrożeniem dla przyszłości wielu gatunków – przewiduje się, że miliony z nich wyginą, zanim ludzie w ogóle je odkryją. Dotyczy to głównie owadów. Konsekwencje tego są bardzo poważne.

Od kilku dekad naukowcy ostrzegają, że w niedalekiej przyszłości będziemy obserwować szóste masowe wymieranie. Od zarania dziejów nastąpiło już pięć takich epizodów. Aby sprawdzić, czy skala zjawiska jest podobna, konieczne jest monitorowanie ilości znikających z powierzchni ziemi gatunków.

Uważa się, że to ludzie ponoszą winę za obecną sytuację. Szacuje się, że kolejne gatunki znikają z powierzchni Ziemi nawet sto razy szybciej niż dzieje się to naturalnie.

Jak zwraca jednak uwagę Terry Erwin, tropikalny entomolog, dane historyczne dotyczące tempa wymierania mogą być niepewne, ponieważ nie obejmują wielu nieznanych gatunków. Jest to szczególnie istotne w kontekście owadów, jako że stanową one około 70% gatunków na świecie. Obecnie – jeden na 200 poznanych odmian to ssak. Dlatego w ocenie realnego tempa wymierania niezbędne jest uwzględnienie ilości gatunków.

Królestwo owadów nadal jest eksplorowane przez naukowców. Już w 1982 roku badacze szacowali ile może być gatunków na kilometr kwadratowy lasu. Erwin zbadał jedno drzewo w Panamie – owinął je szczelnie tkaniną, a następnie zastosował trutkę na owady. Po kilkunastu godzinach mógł zebrać te zatrute i martwe – i okazało się, że na drzewie bytowało 1200 gatunków owadów. Około 100 z nich występowało jedynie na tej roślinie. Na tej podstawie oszacowano, że na jednym hektarze lasu deszczowego może być 41 tysięcy unikatowych gatunków owadów. Przekłada się to na 30 milionów na całym świecie. Szacunki te traktuje się obecnie jako bardzo zachowawcze. Entomolodzy oceniają, że na świecie jest od 80 do 200 milionów gatunków owadów, z czego dziesiątki tysięcy znikają rocznie, zupełnie bez naszej wiedzy.

Głównym powodem takiej sytuacji są zmiany klimatyczne. Na kolejnym miejscu jest coraz intensywniejsze wykorzystywanie insektycydów, ale wymieranie owadów zaobserwowano nawet w rejonach, gdzie nie stosuje się tych środków, jak i nie wycina w ogóle lasów tropikalnych, np. w Ekwadorze.

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.