Możliwość korzystania z zasobów wody pitnej jest dla większości z nas czymś oczywistym. Jednak błędnie zakładamy, że są one nieograniczone. Coraz powszechniejsze są głosy o konieczności racjonalizacji zużycia wody pitnej w gospodarstwach domowych. Oszczędzanie wody to niezwykle ważny aspekt nie tylko ze względów ekologicznych, ale również ekonomicznych.  Użytkownicy budynków energooszczędnych coraz częściej decydują się na montaż instalacji wody szarej i deszczowej w celu redukcji wysokości opłat wynikających ze zużycia wody. Instalacje takie stają się bardziej opłacalne, biorąc pod uwagę stale rosnące ceny wody i odbioru ścieków.

Reklama

W gospodarstwach domowych w ciągu miesiąca zużywane są ogromne ilości wody, głównie do gotowania, spłukiwania toalet oraz czynności higienicznych. Nie do wszystkich celów jednak musimy korzystać z wody pitnej. Ogólne przekonanie o nieograniczoności zasobów wody pitnej doprowadziło do degradacji wód zarówno powierzchniowych jak i podziemnych. Nadszarpnięty został zatem zapas wody pitnej dla przyszłych pokoleń. Konieczne stało się więc ekologiczne i oszczędne gospodarowanie pozostałymi zasobami. Racjonalne wydaje się zatem ograniczenie zużycia wody pitnej do celów, które nie wymagają tak wysokiej jakości użytkowanej wody. Jak podają statystyki, średnie zużycie wody na mieszkańca w gospodarstwie domowym wynosi od 100 do nawet 150 litrów w ciągu doby! Co ważniejsze, w całości jest to woda zdatna do picia. Jak się okazuje ponad 30 proc. tego zużycia wykorzystywana jest do celów, do których nie potrzebujemy wody pitnej. Równie dobrze do powyższych celów możemy wykorzystać wodę deszczową, która spływa z dachu. Innym rozwiązaniem jest montaż instalacji wody szarej. Dzięki temu mniej zapłacimy za wodę dostarczaną z wodociągu oraz za odprowadzanie ścieków do kanalizacji, a także znacznie ograniczymy zużycie wody zdatnej do picia.

Zgodnie z szacunkami, przyjmuje się, że dach o powierzchni 120 metrów kwadratowych pozwala zgromadzić w ciągu 20 minut nieulewnego deszczu nawet 360 litrów wody. Konieczny jest szczelny i nieprzezroczysty zbiornik do magazynowania tej wody. Zwykle takie pojemniki zakopywane są pod ziemią lub stawiane w piwnicy budynku. Zaleca się stosowanie zbiorników podziemnych, ponieważ mają większą pojemność oraz są łatwiejsze w użytkowaniu. Zbiorniki naziemne są alternatywą w przypadku, kiedy nie ma możliwości wykonania instalacji podziemnej, jednak w czasie zimy na wypadek mrozów taki zbiornik należy opróżnić. Ze względu na to, że zbiornik magazynujący wodę jest najważniejszym  i  najdroższym  elementem  instalacji, niezwykle istotne jest odpowiednie dobranie jego wielkości oraz rodzaju.

Planując wielkość zbiornika należy uwzględnić maksymalną ilość wody deszczowej, jaką można zgromadzić oraz wielkość i sposób przewidywanego zużycia. Na ilość możliwej do uzyskania wody ma wpływ wysokość opadów oraz wielkość i rodzaj powierzchni dachu. Dla uproszczenia rachunków, na każde 25 metrów kwadratowych dachu przypada 1 metr sześcienny pojemności zbiornika. W zależności od potrzeb możemy zastosować instalację o różnym stopniu skomplikowania i efektywności. Wymagane jest również wstępne oczyszczanie wody deszczowej zanim dotrze do zbiornika. Do usuwania liści i niewielkich gałązek stosowane są kosze wkładane do otworów rur spustowych. W celu usunięcia drobniejszych zanieczyszczeń używa się filtrów żwirowych lub specjalnych sit, które montowane są na wlocie pojemnika magazynującego wodę deszczową. Zbiornik trzeba ponadto podłączyć do systemu rozsączania lub kanalizacji, dzięki czemu możliwe będzie przejęcie nadmiaru wody po zapełnieniu zbiornika.

Dodatkowym rozwiązaniem, które pomoże w ograniczaniu zużycia wody pitnej jest instalacja wody szarej (zużytej uprzednio podczas kąpieli lub innych czynności higienicznych). Pozwala ona na dwukrotne wykorzystanie tej samej wody zanim trafi do kanalizacji. Jest to ekonomicznie uzasadnione ze względu na rosnące ceny wody, doskonale nadaje się również do ponownego wykorzystania wody deszczowej. Zgodnie z definicją podaną w Europejskiej Normie 12056-1, woda szara jest to zabrudzona woda wolna od fekaliów. Jest to zatem woda ściekowa wytwarzana w domowych procesach takich jak mycie rąk, kąpiel czy pranie, nadająca się po uprzednim podczyszczeniu do powtórnego wykorzystania. Nie zalicza się do niej wody kuchennej, powstałej podczas zmywania naczyń, zawierającej zanieczyszczenia w postaci tłuszczu, zawiesin i resztek żywności. Jak podają statystyki, w gospodarstwie domowym ok. 60 proc. wody ściekowej może być wykorzystana jako woda szara. Szacuje się, że dziennie można uzyskać około 55 litrów dziennie wody szarej na jedną osobę. Takie dwukrotne wykorzystywanie wody zmniejsza domowe zapotrzebowanie na wodę pitną oraz powstawanie ścieków o blisko 30 proc.

Zachęcająca jest perspektywa zaoszczędzenia blisko jednej trzeciej wody, a oszczędzimy podwójnie, gdyż tyle samo mniej zapłacimy za oddanie ścieków. Póki co jest to jednak droga inwestycja, gdyż medium jakim jest woda wodociągowa, jest stosunkowo tania, a na system oczyszczania, magazynowania i pompowania należy wyłożyć spory kapitał. Instalacja wody szarej wymaga montażu podwójnego systemu kanalizacji. Natomiast w kwestii oczyszczania, mamy do wyboru dwa sprawdzone rozwiązania. Pierwszy z nich to oczyszczanie w trzech fazach – wstępne filtrowanie, napowietrzanie i mieszanie w celu polepszenia warunków do oczyszczania mikrobiologicznego bakteriami oraz dezynfekcja lampami UV w celu wyeliminowania pozostałości bakterii. Drugi system przewiduje dotlenienie w celu pobudzenia rozwoju flory bakteryjnej i filtrowanie przez bardzo drobny filtr zatrzymujący wszelkie zanieczyszczenia. Specjalny system zbiera wodą z całego domu, a następnie przepuszcza przez system filtrów naturalnych. Dzięki temu jest zanieczyszczona jedynie w niewielkim stopniu, pozbawiona substancji tłuszczowych, stałych i tylko nieznacznie obciążona bakteriami. Gromadzi się ją w specjalnych zbiornikach (nie powinna być w nich jednak przechowywana przez dłuższy czas). Może być wykorzystywana do sprzątania, spłukiwania wody w toalecie, a także mycia samochodu czy podlewania trawnika.

Aby zgromadzoną wodę (deszczową oraz szarą) dostarczyć do odpowiednich punktów odbioru, które zlokalizowane są na różnych kondygnacjach budynku, należy zamontować pompy o odpowiedniej wydajności. Jeśli dany odbiornik (np. spłuczka) zasilany jest z wody zgromadzonej w zbiorniku, powinien również być niezależnie połączony z instalacja wody wodociągowej. Kiedy zabraknie wody dualnej, bez problemu można korzystać z sieci wodociągowej. Niezwykle ważne jest, aby oba te systemy nie były bezpośrednio połączone, z uwagi na ryzyko skażenia.