Miasto przyszłości to miasto, w którym wszystkim żyje się dobrze. Obecnie największym problemem jest przegrzewanie się miast. Jak je ochłodzić? Zapytaliśmy Piotra Hołubowicza, współzałożyciela i prezesa Seedia.city – spółki zmieniającej miejską mobilność na lepszą i bardziej zrównoważoną. Rozmowa odbyła się w ramach naszego nowego cyklu Liderzy świata OZE.

Jakie rozwiązania mogą, a nawet powinny być wprowadzane w miastach w obliczu zmian klimatycznych i kryzysu energetycznego?

Kryzys energetyczny i klimatyczny to są dwa powiązane ze sobą tematy. Rozwijamy się i mamy coraz większe potrzeby transportowe, energetyczne, konsumpcyjne, co niestety wpływa na pogłębienie zmian klimatycznych. A te znowu prowadzą do tego, że nasze potrzeby rosną, bo np. musimy się chłodzić, potrzebujemy jeszcze więcej energii, aby używać klimatyzacji. 

Dlatego to, na czym teraz powinniśmy się skupić, szczególnie w miastach, to zmniejszenie ich temperatury. Siatka miejska powoduje zawsze kilka stopni wyższą temperaturę i dużo mniejsze zacienienie. Co zatem zrobić?

Zacznijmy od energii. Powinniśmy pracować nad jak najbardziej zrównoważoną energią w miksie energetycznym. Opcji jest wiele – wodór, panele fotowoltaiczne, wiatraki, elektrownie wodne tam gdzie się da, żeby ten miks energetyczny miasta był jak najlepszy. Warto pomyśleć o magazynowaniu energii z nadwyżek generowanych w sezonach wysokiego nasłonecznienia, które później można wykorzystać w miesiącach, kiedy tej energii potrzebujemy znacznie więcej.

Druga kwestia to zieleń. Musimy uwzględnić zielono-niebieską infrastrukturę w procesach rewitalizacyjnych. Chodzi o to, żebyśmy mieli zarówno drzewa, które będą dawały cień, jak i niską zieleń, która będzie pomagała lepiej zarządzać wodą i zmniejszać tę temperaturę, ale też będzie powodowała, że cała miejska siatka żyje lepiej. Dobre zarządzanie wodą, parą wodną, zbiorniki retencyjne czy nawet miejskie sadzawki i fontanny powodują zmniejszenie tej temperatury.

Nie bez znaczenia jest też, żebyśmy planując przestrzeń uwzględnili jak najwięcej miejsc dla rowerzystów, hulajnóg elektrycznych, infrastruktury wspierającej takiej jak stacje ładowania, parkowania, naprawy rowerów, ścieżki rowerowe. Wsparcie mobilności jest potrzebne, żebyśmy mieli w centrum mniej samochodów. Niestety bardzo dużo ciepła w przestrzeni miejskiej generują drogi i poruszające się po nich samochody.

Bardzo dużą uwagę należy zwrócić na to, na jakie budownictwo pozwalamy. Pamiętajmy, żeby to było budownictwo niskoenergetyczne. Będzie ono miało niższe potrzeby chłodzenia, czy w ogóle zużycia energii, mniej odbitego światła, które będzie docierało do tkanki miejskiej, a co za tym idzie będzie dużo bardziej naturalne, chłodne i lepsze dla klimatu.

Jak ocenia Pan rozwój idei smart city w Polsce. Mamy się czym pochwalić?

Mamy w Polsce miasta, które mają fenomenalne systemy zarządzania transportem czy systemy zarządzania odpadami. Powoli pojawiają się miasta, które mają dobrą cyfryzację obiegu dokumentów, czyli więcej danych wrzuconych w portal otwartych danych.

Jednak moim zdaniem w naszym kraju brakuje takiego holistycznego podejścia w realizacji projektów smart city. Miasta bardzo często robią wybiórcze, pojedyncze projekty, które wynikają często z tego, że akurat na dany temat jest grant. Brakuje głębokiej analizy problemów i potrzeb miasta, z której wynikałoby, jaka oś jest osią strategiczną rozwoju tego miasta, a co za tym idzie jakie technologie smart city powinny być wdrażane na poziomie całego miasta.

Tak dzieje się za granicą. Rozwiązania smart city są budowane wg. strategii, której główną osią jest mobilność, zielona energia, cyrkularność residence city (miasto odporne). Są ze sobą spójne. Często jest to wpisane w narodową oś smart city W wielu krajach na poziomie ministerstwa cyfryzacji czy rozwoju jest tworzona strategia smart, która mówi jakie technologie i rozwiązania będą kluczowe, jak je dobierać i pod tym kątem miasta szukają rozwiązań.

Czego jeszcze nam brakuje do rozwoju smart cites?

Pomimo dużego doświadczenia osób z miast w tematach samorządowych czy komunalnych, wciąż brak jest wysokiej klasy ekspertów, którzy umieliby te technologie od a do ż wdrażać. Musimy pamiętać, że głębokie rozeznanie problemu to jedno, natomiast dobór technologii, która ten problem rozwiąże, np. napisanie specyfikacji przetargowej, dialog techniczny, integracja tych technologii w obrębie miasta, jest trudnym procesem i wymaga skrupulatnego prowadzenia.

Mamy świetne technologie, dostawcy chcą się ze sobą integrować, mamy dużo rozwiązań, które są wdrażane, pilotowane. Czego brakuje? Silnego zielonego światła na poziomie państwowym, ministerialnym w postaci funduszy, agendy, wyraźnego sygnału do wdrażania. Brakuje tego, żeby po stronie miast pojawiły się osoby, które mają dużą decyzyjność, możliwość działania we wdrażaniu smart city na poziomie włodarzy lokalnych, prezydentów, burmistrzów. Jeśli to się wydarzy to naprawdę polskie smart city przyspieszy. 

Miasto przyszłości to miasto…

Miasto przyszłości to przede wszystkim miasto, które służy ludziom. Składa się na to kilka elementów. 

Po pierwsze – godne warunki do życia, dobre ceny mieszkań i płace pozwalające na to, żeby można było wynająć czy kupić mieszkanie i dobrze tam żyć. Drugim jest to, żeby w tym mieście można było szybko i sprawnie załatwiać wszystkie swoje sprawy. Trzecim jest to, żeby był dostęp do wszystkich usług podstawowych, administracyjnych, rozrywki i pracy. Czwartym elementem jest to, żeby była dobra jakość powietrza i infrastruktura do uprawiania sportu na świeżym powietrzu. Piątym, żeby było to miasto bezpieczne, czyli był niski stopień przestępczości i kradzieży. Pod bezpieczeństwem rozumiemy też to, że nie musimy się bać powodzi, trzęsienia ziemi, pożarów. Czyli miasto zaprojektowane w taki sposób, żeby było odporne na czynniki zewnętrzne. 

Miasto przyszłości to też miasto zielone, które ma zieloną energię, zieloną infrastrukturę, sprzyjającą poruszaniu się po nim, w szczególności pieszo, rowerem czy na hulajnodze. Miasto, które zapewnia możliwości rozwoju od najmłodszych lat. 

A gdzie w tym wszystkim technologia?

Miasto przyszłości nie musi być upakowane technologiami, ale oczywiście technologie są elementem wspierającym każdy z tych obszarów. Dzięki zastosowaniu technologii takich jak kamery czy inteligentne oświetlenie, w miastach jest bezpiecznie. Dzięki zastosowaniu technologii wspierających siatki mobilności czy dobrze zaprojektowanemu transportowi zbiorowemu jesteśmy w stanie się sprawnie się poruszać. Dzięki zastosowaniu różnego rodzaju pomiarów jakości powietrza czy temperatury jesteśmy w stanie kontrolować czy zazielenianie miasta ma faktycznie sens.

Technologia jest elementem, który ma duży wpływ na to że miasto rozwija się w dobrym kierunki, ale nie jest to esencja. Esencja to jest to, żeby miasto było dobrze zaprojektowane, żeby były w nim dobre usługi i atrakcje dla mieszkańców, żeby służby działały w sprawny sposób i żeby mieszkańcy czuli się dobrze. 

PIOTR HOŁUBOWICZ: Współzałożyciel i Prezes Seedia.city – spółki zmieniającej miejską mobilność na lepszą i bardziej zrównoważoną. Absolwent kierunku Automatyka i Robotyka na Akademii Górniczo-Hutniczej i kierunku Smart City Management Universidad de Barcelona. Członek Rady Naukowej Polskiego Klubu Ekologicznego. Techno-eko-smartcity entuzjasta z pasją do zmieniania świata na lepszy i budowania topowych rozwiązań.

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.