Według nowych danych Eurostatu Unia Europejska odnotowała wzrost emisji gazów cieplarnianych w pierwszym kwartale 2025 roku o 3,4%, w porównaniu do analogicznego okresu. Najwięcej emisji pochodziło z sektora dostawców energii oraz gospodarstw domowych. W czołówce państw członkowskich UE o największej emisji CO₂ znajduje się między innymi Polska.

Cele klimatyczne Unii Europejskiej

Unia Europejska podejmuje ambitne działania na rzecz walki ze zmianami klimatu. Głównym celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku, czyli wdrożenie gospodarki o zerowej emisji netto. UE dąży również do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomem z 1990 roku. Komisja Europejska zainicjowała Europejski Zielony Ład – kompleksową strategię mającą na celu przekształcenie UE w zrównoważoną i neutralną dla klimatu gospodarkę.

Unia aktywnie wspiera również rozwój odnawialnych źródeł energii w celu dekarbonizacji gospodarki i zwiększenia udziału zielonej energii w miksie energetycznym. W tym celu UE wdraża dyrektywy, rozporządzenia oraz mechanizmy finansowania, a także zachęca państwa członkowskie do budowania źródeł energii z OZE.

Badanie Harvardu: energia słoneczna i wiatr mogą odciążyć polską energetykę

Wzrost emisji w UE

Według danych Eurostatu w pierwszym kwartale 2025 roku emisja gazów cieplarnianych w gospodarce UE wyniosła 900 mln ton ekwiwalentu CO₂, co stanowi wzrost o 3,4% w porównaniu z analogicznym kwartałem 2024 roku (871 mln ton ekwiwalentu). Jednocześnie PKB Unii Europejskiej wzrosło o 1,2% w pierwszej połowie roku.

Sektorami gospodarki, które były odpowiedzialne za największy wzrost emisji rok do roku odnotowano w sektorach wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną oraz powietrze do układów klimatyzacyjnych z wynikiem 13,6% oraz gospodarstwa domowe – 5,6%. Natomiast spadki emisji odnotowały sektory takie jak: przetwórstwo przemysłowe (0,2%, transport i magazynowanie (2,9%) oraz rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo (1,4%).

Emisja i PKB w państwach unijnych

Wzrost emisji gazów cieplarnianych w pierwszym kwartale 2025 roku odnotowano w 20 krajach UE, podczas gdy w pozostałych 7 krajach zaobserwowano spadek. Kraje takie jak Bułgaria, Czechy, Cypr, Węgry, Grecja i Polska zwiększyły swoje emisje o ponad 5%. Tymczasem największą redukcję emisji osiągnęła Malta – aż o 6,2%. Następna uplasowała się Finlandia (4,4%) oraz Dania (4,3%). Spośród państw, które ograniczyły emisję gazów cieplarnianych 3 z nich odnotowały również spadek PKB: Estonia, Łotwa i Luksemburg. Pozostałe 4 kraje odnotowały jednoczesny spadek emisji oraz wzrost PKB: Dania, Finlandia, Malta i Szwecja.

Dlaczego Polska odnotowała wzrost emisji?

W Polsce w pierwszym kwartale 2024 roku emisja CO₂ wynosiła około 97,1 mln ton ekwiwalentu, a w analogicznym okresie 2025 roku osiągnęła 103 mln ton, co odpowiada wzrostowi o 6,1%. W przypadku PKB Polska odnotowała wzrost o 2,1%, co przebija średnie wyniki unijne.

Nasz kraj znajduje się w czołówce państw unijnych, których emisje niepokojąco wzrosły w pierwszym kwartale 2025 roku, szczególnie w sektorze energetyki. Przyczyną może być zwiększenie znaczenia elektrowni węglowych w polskim miksie energetycznym. Spalanie węgla kamiennego zwiększyło produkcję prądu o 3,66%, a węgla brunatnego o 8,23%. Ponadto produkcja energii ze źródeł gazowych w Polsce wzrosła aż o 14,34% więcej w pierwszym kwartale 2025 roku.

W przypadku odnawialnych źródeł energii odnotowano spadek. Energetyka wiatrowa zmniejszyła swoje wyniki o 16,86%, a produkcja w elektrowniach wodnych obniżyła się od stycznia do kwietnia 2025 roku o 42,13%. Pozostałe odnawialne źródła, w tym fotowoltaika, zaliczyły natomiast wzrost o 35,96%, z czego w czerwcu energia z OZE po raz pierwszy wyprzedziła węgiel – 44,1% mocy pochodziło z zielonych źródeł.

Polska dąży do dekarbonizacji

Polska systematycznie odchodzi od węgla, dążąc do transformacji energetycznej. Umowa społeczna z górnikami przewiduje wygaszenie ostatnich elektrowni węglowych do 2049 roku. Jednocześnie pojawiają się propozycje, aby ten proces przyspieszyć i zakończyć do 2035 lub nawet 2030 roku. Polska posiada 18 elektrowni węglowych, z czego 7 wykorzystuje węgiel brunatny, a pozostałe węgiel kamienny. Największą z nich jest Elektrownia Bełchatów – największy emitent CO₂ w Europie. 

Część elektrowni już została zamknięta, a kolejne mają być stopniowo wyłączane z użytko po wygaśnięciu kontraktów w rynku mocy. Dzięki temu możliwa będzie dekarbonizacja polskiej energetyki i obniżenie emisji gazów cieplarnianych, a także zwiększenie inwestycji w odnawialne źródła.

Zobacz też: Dekada czekania na 14 MW wiatru. Polska procedurami cofa się w energetyce

Źródła: Eurostat, Komisja Europejska, Business Insider, Obserwator Gospodarczy, CIRE

Fot: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.