Brazylia zmaga się z podobnymi problemami do Polski w obszarze energetyki – infrastruktura jest przestarzała, a już przyłącza się nowe moce energii wiatrowej i słonecznej. Gdy farmy zaczynają produkować nadmiar zielonej energii, rodzą się pytania, w jaki sposób można uniknąć jej zmarnowania?

Brazylijscy górnicy na ratunek nadwyżce energii

W Brazylii od lat inwestowano w odnawialne źródła energii, dzięki rządowym dopłatom do farm wiatrowych i słonecznych. Doprowadziło to do boomu, którego efekt widać dziś w postaci nadwyżek czystej energii w okresach zwiększonej produkcji oraz małej konsumpcji w szczycie dnia. Brazylia to kolejny kraj, gdzie rozwój infrastruktury przesyłowej nie nadążą za tempem z jakim przyłącza się do sieci nowe moce. W efekcie w niektórych lokalizacjach brazylijskie farmy wiatrowe i słoneczne wykazują niepokojące statystyki o marnowaniu nawet 70% swojej produkcji.

Rozwiązanie problemu zaproponowała branża kryptowalut, dotychczas mało znaczący odbiorca energii w Brazylii. Górnicy walut takich jak Bitcoin rozpoczęli negocjacje z brazylijskimi dostawcami energii po to by osiągnąć korzystne dla obu stron porozumienie – nadmiar prądu zamiast się marnować miałby zasilić centra danych i koparki kryptowalut, których praca jest bardzo energochłonna. Argumentem za takim rozwiązaniem jest możliwość szybkiego skalowania poboru, czyli włączania koparek w okresach dużych nadwyżek i wyłącznie, gdy energii zaczyna brakować w godzinach szczytu.  

Rozwiązanie stało się tak popularne, że jedna z większych firm zajmujących się wydobywaniem kryptowalut zapowiedziało już znaczące inwestycje w tym kierunku, a w ślad za liderem mogą pójść mniejsze firmy, które dostrzegą potencjał. Energii do zagospodarowania jest bardzo dużo – szacunki branżowe mówią o stratach w wysokości około miliarda dolarów przez ostatnie dwa lata z powodu nieodebranej energii. Kopalnie kryptowalut mogłyby zatem stać się elastycznym klientem, który te straty ograniczy.

Nowe podatki węglowe: AI, kryptowaluty i prywatne loty pod lupą klimatyczną

Polska: inna odpowiedź na problem nadwyżek

Sytuacja w Brazylii brzmi znajomo z polskiej perspektywy. Także tutaj powstaje coraz więcej instalacji OZE, szczególnie fotowoltaicznych, ale sieć elektroenergetyczna często nie jest w stanie przyjąć całości produkowanej energii. Prowadzi to do konieczności jej ograniczania albo eksportu przy ujemnych cenach czego w ostatnim czasie doświadczyli odbiorcy na taryfie dynamicznej. Na razie jednak w Polsce nie mówi się o wykorzystaniu nadwyżek energii do kopania kryptowalut, co może być spowodowane skojarzeniami z ogromnym zużyciem prądu i negatywnym wpływem na środowisko. 

W Polsce rośnie zainteresowanie rozwiązaniami infrastrukturalnymi: modernizacją sieci, którą PSE otrzymało rekordową sumę dotacji oraz niskooprocentowanych pożyczek, rozwojem prosumenckich magazynów energii, na które właśnie zakończyła się możliwość otrzymania dotacji z powodu zakończenia programu Mój Prąd 6.0 oraz aplikowania systemów zarządzania popytem. Mimo że Polska stoi więc przed podobnym wyzwaniem co Brazylia, to wybiera bardziej klasyczne, długofalowe kierunki inwestycji, które obliczone są na trwałe zwiększenie elastyczności systemu energetycznego. Zamiast w kryptowalutowe koparki, które skonsumują nadmiar czystej energii, wybrano możliwość magazynowania i konsumowania czystej energii także po okresie jej największej produkcji.

Magazyny energii kontra koparki kryptowalut

Według ekspertów to magazyny energii uchodzą za najbardziej przyszłościowe rozwiązanie problemu nadwyżek energii. Pozwalają zgromadzić prąd wtedy, gdy jest go za dużo, i oddać do sieci, gdy popyt rośnie. Jednak budowa dużych magazynów wymaga ogromnych nakładów inwestycyjnych i wciąż w Polsce istnieje bardzo mało projektów wielkoskalowych magazynów energii. Jedyne duże magazyny to elektrownie szczytowo-pompowe, które gromadzą potencjał kinetyczny wody. Obywatele dostrzegają jednak potencjał w małych magazynach do domu, które można zintegrować z prosumenckimi rozwiązaniami OZE w celu poprawy ich efektywnosci. Jednak skala obecnych instalacji wciąż jest znikoma wobec potrzeb, co powoduje pojawianie się ujemnych cen energii elektrycznej.

Koparki kryptowalut mogą działać jako elastyczny odbiorca, który dostosowuje zużycie do dostępności energii, ale jednocześnie rodzi to wiele pytań i obaw, czy nie jest to rozwiązanie o ograniczonej wartości. Opłacalność ich pracy zależy także od niestabilnych kursów kryptowalut. Największa obawą jest jednak nie to czy będzie to opłacalne, tylko czy jak państwo takie jak Brazylia pozwoli zużywać nadmiary energii do obsługi cyfrowych transakcji, to czy będzie możliwość odwrotu od tej strategii. Chociaż chwilowo górnictwo kryptowalut może pomóc w zagospodarowaniu nadmiaru energii, to prawdziwą przyszłość stanowią magazyny i inteligentne zarządzanie siecią – dzięki którym czysta energia wraca do sieci. Rodzi się obawa, że z uwagi na rozbudowę sektora kryptowalut w Brazylii nie będzie już politycznej woli do budowy bardziej ekologicznych rozwiązań – magazynów energii. 

Zobacz też: Statystyki Mój Prąd 6.0: mapa wniosków PV, magazynów energii i pomp ciepła

Źródła: Reuters 

Fot. Canva (ofelia diaconus images)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.