Ministerstwo Energii i Polskie Sieci Elektroenergetyczne przygotowują pakiet regulacji, który ma nie tylko chronić sieć energetyczną przed awariami i cyberatakami, ale też wzmocnić krajową gospodarkę. Dzięki zapisom o tzw. local content większy udział w przetargach będą mogły mieć polskie firmy, zwłaszcza przy realizacji projektów uznanych za infrastrukturę krytyczną. Jakie zmiany czekają prosumentów?

Pakiet antyblackoutowy

Pakiet antyblackoutowy to koncepcja zmian w prawie, które mają pozwolić na lepszą ochronę systemu elektroenergetyczny przed awariami i cyberatakami, podobnymi do tych, które miały miejsce w Portugalii i Hiszpanii w tym roku. Zadaniem nowych przepisów byłoby zwiększenie odporności krajowego systemu elektroenergetycznego. Ważnym aspektem, na który nacisk kładą politycy, jest gwarancja bezpieczeństwa i suwerenności energetycznej, którą można osiągnąć, dzięki zabezpieczeniu z pomocą prawa udziału krajowych firm (local content) w zamówieniach publicznych. Będzie to wymagało zmian w prawie zamówień publicznych.

Powinniśmy rozwijać źródła odnawialne i ich integrację z systemem, dbać o moce dyspozycyjne, inwestować w energetykę przyszłości po to, by być silnym tym, co produkujemy. Kolejną zmianą w zakresie pakietu antyblackoutowego będzie zmiana ustawy Prawo zamówień publicznych tak, aby przede wszystkim polskie firmy mogły nie tylko się wzbogacać, ale realizować te inwestycje na naszym rynku – powiedział minister Miłosz Motyka.

Nad tzw. pakietem antyblackoutowym prace prowadzą resort energii i Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), które intensyfikują swoje działania, aby możliwe było procedowanie i wejście w życie pakietu do końca 2025 roku. Zmiany w przepisach, które znajdą się w pakiecie z całą pewnością obejmą także prosumentów.

Pakiet antyblackoutowy. Jak Ministerstwo Energii i PSE chcą wzmocnić bezpieczeństwo energetyczne Polski

Zmiany w zamówieniach publicznych

Minister Energii odniósł się do krążących nieprawdziwych informacji dotyczących wkładu polskich firm w budowę nowych projektów energetyki wiatrowej. Wbrew pojawiającym się doniesieniom, udział polskich firm to 60% w przypadku już rozpoczętych inwestycji i około 75-80% w zależności od projektu w przypadku kolejnych. Oznacza to, że wzrasta udział polskich firm w projektach OZE. 

Komponenty do budowy infrastruktury OZE są mimo to w dużej części importowane z Chin. Z tego powodu PSE zaproponowało wdrażanie zmian do prawa zamówień publicznych tak, by umożliwić ogłaszającemu przetarg wskazanie, jaka część zamówienia ma być zrealizowana na terytorium Unii Europejskiej lub w Polsce w przypadku szczególnie ważnych projektów dotyczących infrastruktury krytycznej.

Oprócz zwiększenia bezpieczeństwa, chodzi także o to, że rozwiązania z zakresu local content prowadzą do większych korzyści ekonomicznych dla lokalnego rynku poprzez angażowanie lokalnych i krajowych przedsiębiorców. Realizacja dużych projektów infrastrukturalnych i zamówień publicznych mogłoby znacząco przyczynić się do rozwoju lokalnych łańcuchów dostaw, tworzenia miejsc pracy i ogólnego pobudzenia gospodarki. 

Cyberataki na energetykę

Zgodnie ze słowami wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego, szefa Ministerstwa Cyfryzacji, w 2024 roku doszło do ponad 4 tysięcy prób ataku lub incydentów dotyczących cyberbezpieczeństwa instytucji związanych z energetyką. Jak twierdzi, bieżący rok jest pod tym względem jeszcze bardziej intensywny, także pod względem szerzącej się propagandy. W pierwszym półroczu 2025 roku zarejestrowano, że w polskojęzycznym internecie dezinformacja dotycząca energetyki dotarła do 5 mln odbiorców. 

Między innymi z tego powodu w PSE powstała koncepcja by nie tylko duże elektrownie, ale także rozproszone instalacje energetyczne powinny dysponować usługami lub zespołami zdolnymi wykrywać i reagować na pojawiające się zagrożenie cybernetyczne. Ponieważ w przypadku mniejszych jednostek utrzymywanie własnych zespołów informatycznych byłoby niemożliwe, to obecnie rozwija się wariant, w którym to operatorzy systemu mieliby wziąć na siebie odpowiedzialność za zapewnienie zdolności obsługi incydentów hakerskich na urządzeniach podłączonych do sieci PSE lub OSD. Oprócz tego mogą zostać wprowadzone wymogi certyfikacyjne dla urządzeń przyłączonych do krajowego systemu elektroenergetycznego. Miałoby to pomóc ograniczyć podatność sieci na ataki. 

Wicepremier Krzysztofa Gawkowskiego podkreślił, że energetyka, to jeden z tych obszarów, oprócz wody, kanalizacji i gazu, transportu i logistyki, którego paraliż może znacząco wpływać na nastroje społeczne. Pomimo, że dotychczas udaje się neutralizować 99% ataków, to biorąc pod uwagę, że prób ataków było w 2024 roku około 100 tysięcy – około tysiąc z nich może zakończyć się czasowym sukcesem.

Zobacz też: Czy chińskie falowniki nas szpiegują? Polska technologia ma rozwiązanie problemu

Źródła: PAP, Agencja Rynku Energii, Cire.pl, CirePowerUP, PSE, ME, Gov, 

Fot. Canva (Martijn Stoof)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.