To już wiadome – aktualna polityka klimatyczna nie pozwoli zatrzymać wzrostu globalnej temperatury na poziomie 1,5°C. Do szczytu klimatycznego w Szarm el-Szejk krajowe rządy miały poprawić cele w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Niestety strategie klimatyczne utknęły w martwym punkcie, a świat przyjechał na COP27 nieprzygotowany. 

Świat nieprzygotowany do COP27

Szczyt klimatyczny COP26 w 2021 roku zakończył się jasną deklaracją – krajowe rządy muszą zwiększyć ambicję w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych do konferencji w Sharm el-Szejk. W innym wypadku założenia porozumienia paryskiego z 2015 roku, czyli ograniczenie wzrostu gazów cieplarnianych na poziomie 1,5°C, skończą się globalną porażką. 

Czy rządy wywiązały się z zadania? 

Podsumowania rocznych prac na rzecz zaostrzenia celów klimatycznych nie pozostawiają złudzeń – świat przyjechał na COP27 zupełnie nieprzygotowany. Jak wynika z analizy Climate Action Tracker, krajowe wysiłki w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych nie wystarczą, aby zatrzymać globalne ocieplenie w punkcie krytycznym. Przekroczenie 1,5°C jest niemalże pewne. Co więcej, bez zmiany państwowych polityk klimatycznych do 2030 roku temperatura globu wzrośnie do 2,4°C, czyli niemal o 1°C więcej niż zakłada porozumienie paryskie. 

Większość krajowych celów klimatycznych jest nieadekwatna 

Wydaje się, że świat nie potraktował problemu poważnie. Aż 176 z 200 rządów nie wywiązało się z zadania postawionego podczas szczytu klimatycznego w Glasgow i nie wprowadziło żadnych zmian w swoich celach klimatycznych. Należą do nich najwięksi światowi emitenci – USA, Chiny i państwa UE. Gdyby ich cele zostały zwiększone, mogłoby to zmniejszyć lukę globalnych emisji pomiędzy celem porozumienia paryskiego a prawdopodobną sytuacją wzrostu temperatury do 2030 roku o 20%. 

Na ten moment tylko 19 krajów uwzględniło strategię “net zero” w aktach prawnych, a 53 w państwowych dokumentach. Niestety, aż 74% z nich jest nieadekwatne do aktualnej sytuacji klimatycznej.

Najważniejsze jest to, że od czasu COP26 nastąpił naprawdę niewielki postęp. Polityka i geopolityka są zdominowane przez rosyjską inwazję na Ukrainę, która następnie spowodowała zamieszanie na rynkach energetycznych, ale nadal uważamy, że kraje powinny iść naprzód – powiedział Bill Hare, dyrektor generalny Climate Analytics, podczas Climate Week NYC. 

Jak poprawić globalną politykę klimatyczną? 

Według Climate Action Tracker, aby utrzymać wzrost temperatury na poziomie 1,5°C, konieczne jest przyspieszenie zmian w kluczowych sektorach, m.in:

• wycofywanie węgla z produkcji energii musi przyspieszyć 6 razy, co oznacza zamknięcie około 925 średnich elektrowni węglowych; 

• ograniczanie wylesienia musi nastąpić 2,5 razy szybciej – oznacza to zapobieganie deforestacji na obszarach równych Szwajcarii każdego roku; 

• zmniejszenie spożycia mięsa na świecie musi przyspieszyć 5 razy, tak, aby przeciętny mieszkaniec Europy i obu Ameryk spożywał średnio 2 hamburgery w tygodniu. 

Co oznacza ocieplenie klimatu powyżej 1,5°C?

Porozumienie paryskie przyjęte w 2015 roku podczas 21. edycji szczytu klimatycznego ONZ założyło globalny cel – ograniczyć wzrost średniej temperatury globu poniżej 2°C, najlepiej na poziomie 1,5°C względem okresu preindustrialnego. Dlaczego akurat 1,5°C wyznaczono jako próg krytyczny?

Jeżeli zatrzymamy ocieplenie klimatu na poziomie wyznaczonym przez porozumienie paryskie katastrofy, fale upałów będą miały miejsce średnio co 3,6 roku, a zasoby wody słodkiej w jeziorach i rzekach spadną od 7% do 10% w zależności od regionu. Oznacza to również częstsze występowanie susz i powodzi, które już teraz prowadzą do szkód liczonych w setkach miliardów dolarów. Ta sytuacja będzie miała poważne skutki dla rolnictwa i produkcji żywności. W dodatku przekroczenie 1,5°C będzie wymagało znacznie bardziej radykalnych działań na rzecz ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz wychwytywania CO2 na ogromną skalę, aby nie doprowadzić do kolejnego progu. 

Jeśli ocieplenie klimatu przekroczy 2°C, katastrofalne fale upałów, które w stabilnym klimacie pojawiałyby się średnio raz na 740 lat, będą występować co 2-5 lat. Dostęp do wody, żywności i energii będzie poważnie ograniczony dla blisko 1/3 ludzkość, a w tym 90% dla mieszkańców Azji i Afryki. To doprowadzi do masowych migracji, ponieważ mieszkanie w niektórych częściach świata będzie niemożliwe. 

Źródło: climateactiontracker.org, naukaoklimacie.pl, climatechangenews.com

Fot. główna: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.