Globalne ocieplenie i działalność człowieka powodują, że różne ekosystemy naszej planety cierpią, a niektóre nawet całkowicie znikają. Dobrym przykładem są jeziora, które ze względu na fakt, że nie łączą się bezpośrednio z morzami czy oceanami mogą przy wyjątkowo złych warunkach wyschnąć. Poniżej prezentujemy cztery jeziora, które spotkał ten los. Te akweny albo zniknęły pod wodą w znacznej części, albo całkowicie.

Morze Aralskie

Chyba najsłynniejszy przykład wyschniętego akwenu. Nazywane jest ono morzem, chociaż formalnie, z naukowego punktu, jest jeziorem. Jeszcze w latach 60. XX wieku było to trzecie pod względem powierzchni jezioro na Ziemi. Problemy Morza Aralskiego zaczęły się jednak znacznie wcześniej. Już bowiem w latach 30. XX wieku rozpoczęto budowę kanałów odchodzących od zasilających jezioro rzek Syr-darii i Amu-darii. W latach 60. władze sowieckie znacząco przyspieszyły ten proces. Celem było nawodnienie okolicznych terenów w celu uprawy na nich bawełny.

Niestety kanały wykonano bez poszanowania dla zasad hydrologii, na skutek czego woda z Amu-darii i Syr-darii wsiąkała w ziemię, zamiast trafiać do Morza Aralskiego. Pomiędzy 1960 a 1998 powierzchnia tego jeziora zmniejszyła się o 60%, a objętość wody w nim zawartej – o 80%. Po jakimś czasie Morze Aralskie podzieliło się na kilka mniejszych zbiorników, które do tego dnia, na skutek susz i braku dopływu wody, sukcesywnie tracą powierzchnię.

Jezioro Poopó

Niegdyś drugie największe jezioro Boliwii i jedno z największych jezior słonowodnych na świecie. W porze mokrej miało powierzchnię ok. 3000 km². Było to jezioro bezodpływowe, więc jego powierzchnia zmieniała się w zależności od opadów o danej porze roku – wodę traciło przez parowanie, a zyskiwało dzięki deszczom oraz wpływającej do niego rzece Desaguadero. W jeziorze i jego pobliżu żyło ok. 200 gatunków zwierząt, nie tylko ryb, ale też gadów, ssaków czy spora populacja flamingów. Lokalna rdzenna społeczność opierała swoje życie na Jeziorze Poopó, czerpiąc zyski z rybołówstwa w jego wodach.

Fala upałów nawiedza Bałkany. Wyschło największe słone jezioro w Serbii

W 2015 roku Poopó zniknęło jednak całkowicie. Dlaczego? Przyczyn jest kilka. Kanały na rzece Desaguadero zmniejszały ilość wody, którą dostarczała ona do jeziora. W okolicznym mieście Oruro akwenu używano do zaspokojenia potrzeb rosnącej metropolii. Naukowcy zauważyli też, że wraz ze zmianami klimatu pory deszczowe nad jeziorem były krótsze, a parowanie w porze suchej – intensywniejsze.

Jezioro Lob-Nor

Jak wskazują badania metodą datowania węglowego, jezioro Lob-Nor istniało na terenie dzisiejszych zachodnich Chin przez ok. 20 000 lat, aż do 1970 roku. Jeszcze dwadzieścia lat wcześniej ten słonowodny bezodpływowy akwen mierzył ponad 2000 km². Podobnie jak dwa wspomniane wyżej jeziora, również Lob-Nor padło ofiarą nieodpowiedzialnego procesu irygacyjnego prowadzonego na rzece Tarim, która jako jedyna zasilała jezioro. Na początku lat 70. zbiornik ten całkowicie przestał istnieć.

Po Lob-Nor pozostały tereny pokryte solną skorupą po wyparowanej wodzie. Zniknięcie akwenu wzmocniło erozję spowodowaną wiatrem, a sól rozniosła się na obszarze ok. 21 000 km².

Jezioro Czad

Niegdyś jedno z największych jezior w Afryce, znajduje się na styku granic Czadu, Kamerunu, Nigeru i Nigerii, chociaż aktualnie jego wody oblewają jedynie tereny dwóch pierwszych z wymienionych wyżej krajów. Reszta terenu to wilgotne bagno, ledwo zasilane przez rzekę Chari. Podobnie jak w przypadku powyższych pozostałych wymienionych jezior, w przypadku Czadu również winna jest nieodpowiedzialna irygacja, a także stale zwiększające się zapotrzebowanie na wodę w tym regionie.

Jezioro Czad leży w rejonie Sahelu – obszaru, który narażony jest na szczególnie dotkliwe susze. Z jednej strony wpływa on oczywiście na intensywniejsze parowanie jeziora. Z drugiej sprawia, że okoliczni mieszkańcy potrzebują coraz więcej wody, którą czerpią właśnie z akwenu. Chociaż już w latach 80. ubiegłego wieku władze Czadu, Kamerunu, Nigeru i Nigerii utworzyły specjalną komisję, która ma za zadanie ratowanie ekosystemu wysychającego jeziora, niewiele w tym czasie udało się zrobić. Winna jest m.in. trudna sytuacja ekonomiczna tych państw, a także rozrywające region wewnętrzne konflikty.

– Czytaj także: Topniejące lodowce wydłużają dzień. Wpływ człowieka na Ziemię jest ogromny

Źródła: theconversation.com, britannica.com, esa.int, unep.org, nicra.com.ng

Fot. Canva (bortnikau)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.