2023 rok był najgorętszym rokiem od kiedy ludzkość prowadzi pomiary, a więc od 1850 roku – taką informację podała europejska usługa monitorowania zmian klimatu Copernicus (C3S). Według ustaleń organizacji, średnia roczna temperatura na świecie wyniosła 14,98°C, a więc o 0,17°C więcej niż w najcieplejszym do tej pory roku 2016 i o 1,48°C więcej niż w przedprzemysłowym okresie 1850-1900.

Rok niechlubnych rekordów

Globalne upały w tym roku zaczęły się w czerwcu i od tego czasu praktycznie każdy miesiąc pobijał rekordy najcieplejszego w zarejestrowanej historii. Amerykańskie Centrum Prognoz Środowiskowych podało, że 4 lipca globalna średnia temperatura wyniosła 17,18°C – jest to najwyższa wartość, jaką do tej pory zarejestrowano. Lipiec i sierpień były najcieplejszymi miesiącami niż jakiekolwiek miesiące w znanej historii, a lato borealne (okres od czerwca do sierpnia) to najcieplejsza pora roku znana do tej pory ludzkości.

Ciepło dało się odczuć również w Polsce w postaci wyjątkowych anomalii. Wrzesień był w naszym państwie cieplejszy niż czerwiec, a w październik weszliśmy z rekordem temperatury w tym miesiącu dla kraju nad Wisłą. Padł on 3 października o godzinie 12:50 w Legnicy (woj. dolnośląskie). Tamtejsza stacja meteorologiczna zarejestrowała 29,2°C, a więc tuż poniżej granicy upału.

Wrzesień cieplejszy niż czerwiec i rekordowy początek października. Temperatura w Polsce nadal rośnie.

Potem przyszedł czas na kolejne rekordy. W listopadzie C3S donosił, że mamy za sobą najcieplejszy globalnie październik w historii pomiarów (15,3°C), a podobnym wynikiem mógł się “pochwalić” listopad (14,22°C), jak również cała jesień borealna (czyli okres od września do listopada – w tym roku średnio 15,3 °C).

Również grudzień był najcieplejszym grudniem w historii – średnia globalna temperatura osiągnęła 13,51°C. Oznacza to, że od czerwca do grudnia 2023 każdy kolejny miesiąc bił rekord temperatury względem odpowiadających mu miesięcy z poprzednich lat.

Cel 1,5°C oddala się. Ziemia nigdy nie była tak gorąca

Warto zaznaczyć, że powyższe wartości są średnimi obliczonymi ze wszystkich pomiarów dokonanych na całym świecie w ciągu doby, a więc również w nocy, gdy temperatura spada. Średnia temperatury nie będzie więc mieć wartości odpowiadających upałowi, co nie znaczy, że nie mamy się czym niepokoić.

Padają kolejne rekordy ciepła. Październik najgorętszy w historii pomiarów, w Brazylii prawie 60°C

Średnia roczna temperatura za 2023 rok była o 1,48°C wyższa od średniej wyliczonej dla okresu przedindustrialnego. Chodzi o lata 1850-1900. Wartości dla tego momentu w historii używa się jako odniesienia dla zmian klimatycznych – im wyżej w skali roku jesteśmy, tym gorzej dla naszej planety. Zgodnie z porozumieniem paryskim z 2015, światowi przywódcy powinni dążyć do utrzymania globalnego ocieplenia poniżej wartości 1,5°C względem epoki przedindustrialnej – to tak zwany cel 1,5°C. Jak widać, jesteśmy niebezpiecznie blisko przekroczenia tej wartości, a według C3S może się to wydarzyć już niedługo:

– Prawdopodobnym jest, że 12-miesięczny okres, który zakończy się w styczniu lub lutym 2024, przekroczy 1,5°C powyżej poziomu przedprzemysłowego – czytamy w komunikacie organizacji.

– Obserwowane przez nas w ostatnich miesiącach ekstrema są dramatycznym świadectwem tego, jak bardzo oddaliliśmy się od klimatu, w którym rozwijała się nasza cywilizacja. Ma to głębokie znaczenie dla założeń porozumienia paryskiego i całej ludzkości. Jeśli chcemy skutecznie zarządzać portfelem ryzyka klimatycznego, musimy zdekarbonizować gospodarkę, jednocześnie korzystając z danych i wiedzy klimatycznej, które posiadamy, aby przygotować się na przyszłość – mówi Caro Buontempo, dyrektor C3S.

Za nami najcieplejsza jesień borealna w znanej historii. 2023 to rok kolejnych rekordów temperatur

Najcieplejsze dni w historii pomiarów. Co jeszcze przyniósł nam 2023?

Powyższe dane nie są jedynymi niepokojącymi liczbami przytoczonymi przez unijną organizację. Oprócz całego roku, wyjątkowo ciepłe były również… konkretne dni.

– 2023 był wyjątkowym rokiem klimatycznych rekordów. Nie tylko jest on najcieplejszym rokiem w historii, ale jest także pierwszym rokiem, w którym wszystkie dni były o ponad 1°C cieplejsze niż okres przedprzemysłowy. Temperatury w 2023 roku prawdopodobnie przekroczyły te z jakiegokolwiek okresu od co najmniej 100 000 lat – mówi Samantha Burgess, zastępca dyrektora C3S.

Połowa dni w ubiegłym roku miała średnią temperaturę wyższą o 1,5°C względem lat 1850-1900, a w listopadzie wystąpiły dwa dni, podczas których po raz pierwszy w historii wartość ta przekroczyła 2°C.

W związku z tak wysokimi temperaturami ucierpiały również lodowce. Lód morski na Antarktydzie osiągnął rekordowo niski poziom zarówno jeśli chodzi o dzienne jak i miesięczne zasięgi. Miało to miejsce w lutym 2023. Na Arktyce nie było lepiej – zasięg tamtejszego lodu morskiego zwykle w marcu osiąga swoje maksimum, jednak w tym roku należał on wtedy do jednego z czterech najniższych dla tego okresu roku w udokumentowanej historii.

– Czytaj także: Czeka nas pierwsza globalna inwentaryzacja. Oto efekt COP28

Fot. Canva (sandsun), Bing

Źródło: komunikat prasowy C3S

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.