8 marca 2022 roku Komisja Europejska (KE) przedstawiła plan na odejście od rosyjskich paliw kopalnych. W świetle rosyjskiej inwazji na Ukrainę proces rozpocznie się od rezygnacji z gazu, a całkowite uniezależnienie od kremlowskich surowców ma zakończyć się na długo przed 2030 rokiem. 

Odejście od rosyjskich paliw kopalnych

W planie REPowerEU przedstawiono także szereg środków mających na celu przygotowanie się na na rosnące ceny energii w Europie oraz uzupełnienie zapasów gazu na kolejną zimę. Europa od kilku miesięcy boryka się ze wzrostem cen energii, a niepewność dostaw tylko pogłębia ten problem. Odejście od rosyjskich paliw kopalnych to konieczność.

Uniezależnienie się UE od paliw kopalnych z Rosji na długo przed 2030 rokiem jest osiągalne – twierdzi Komisja. W tym celu KE proponuje opracowanie planu REPowerEU, który zwiększy odporność ounijnego systemu energetycznego w oparciu o dwa filary: 

1. Dywersyfikację dostaw gazu dzięki zwiększeniu przywozu LNG i importu rurociągami od dostawców spoza Rosji, zwiększeniu produkcji i importu biometanu i wodoru.
2. Szybsze ograniczenie wykorzystania paliw kopalnych w domach, budynkach, przemyśle i systemie energetycznym przez podniesienie efektywności energetycznej, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, elektryfikację i rozwiązanie problemu ograniczeń infrastrukturalnych.

Pełne wdrożenie wniosków Komisji w ramach pakietu „Gotowi na osiągnięcie celu 55 %” ograniczyłoby roczne zużycie gazów kopalnych o 30%, co równa się 100 mld metrów sześciennych, do 2030 roku. Dzięki środkom przewidzianym w planie REPowerEU moglibyśmy stopniowo ograniczyć zużycie gazów kopalnych o co najmniej 155 mld metrów sześciennych, co odpowiada wielkości importu z Rosji w 2021 roku.

Prawie dwie trzecie tego ograniczenia można osiągnąć w ciągu roku, co zakończyłoby nadmierną zależność UE od jednego dostawcy. We współpracy z państwami członkowskimi Komisja planuje wybrać najbardziej odpowiednie projekty służące osiągnięciu tych celów, w oparciu o przeprowadzone już szeroko zakrojone prace nad krajowymi planami odbudowy i zwiększania odporności.

REPowerEU będzie dążyć do dywersyfikacji dostaw gazu, przyspieszenia wprowadzania gazów odnawialnych oraz zastąpienia gazu w ogrzewaniu i wytwarzaniu energii elektrycznej. Może to zmniejszyć zapotrzebowanie UE na rosyjski gaz o dwie trzecie do końca roku.

Co planuje Unia Europejska?

Ostatnie tragiczne wydarzenia w Ukrainie zmusiły całą wspólnotę do gruntownego przemyślenia swojej dotychczasowej strategii i zaproponowania nowych rozwiązań w energetyce. Zmianę w nastawieniu potwierdzają przywódcy UE.

– Musimy uniezależnić się od rosyjskiej ropy naftowej, węgla i gazu. Po prostu nie możemy polegać na dostawcy, który wyraźnie nam grozi. Musimy działać teraz, aby złagodzić skutki rosnących cen energii, zdywersyfikować dostawy gazu na kolejną zimę i przyspieszyć przejście na czystą energię.

Im szybciej przejdziemy na odnawialne źródła energii i wodór w połączeniu z większą efektywnością energetyczną, tym szybciej będziemy naprawdę niezależni i będziemy panować nad systemem energetycznym. Omówię propozycje Komisji z europejskimi przywódcami w Wersalu jeszcze w tym tygodniu, a następnie wraz z moim zespołem będziemy pracować nad ich szybkim wdrożeniem – oznajmiła Przewodnicząca Komisji Europejskiej (KE) Ursula von der Leyen.

Spółka Gazpromu Nord Stream 2 AG jeszcze nie zbankrutowała. Kiedy koniec hańby?

– Najwyższy czas zająć się naszymi słabościami i szybko uzyskać niezależność w dokonywaniu wyboru źródeł energii. Bezzwłocznie powinniśmy przejść na odnawialne źródła energii. Odnawialne źródła energii są tanim, czystym i potencjalnie niekończącym się źródłem energii, a zamiast finansować przemysł paliw kopalnych gdzie indziej, tworzą miejsca pracy tutaj. Wojna Putina na Ukrainie pokazuje, jak pilne jest przyspieszenie przejścia na czystą energię – powiedział Wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu Frans Timmermans.

– Inwazja Rosji na Ukrainę pogorszyła sytuację w zakresie bezpieczeństwa dostaw i spowodowała wzrost cen energii do niespotykanego wcześniej poziomu. Na pozostałe tygodnie tej zimy Europa dysponuje wystarczającymi ilościami gazu, ale musimy pilnie uzupełnić nasze rezerwy na przyszły rok.

W związku z tym Komisja zaproponuje, aby do 1 października magazyny gazu w UE były wypełnione co najmniej w 90 %. Wyszliśmy też z propozycją regulacji cen, pomocy państwa i środków podatkowych, aby chronić europejskie gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa przed skutkami wyjątkowo wysokich cen – oświadczyła Komisarz do spraw energii Kadri Simson.  

Nadzwyczajne czasy wymagają nadzwyczajnych działań. Unia Europejska musi skupić się teraz na ustabilizowaniu cen energii i zapewnieniu zapasów gazu.

Ceny energii

Opracowany przez Komisję w październiku zeszłego roku zestaw działań i środków łagodzących skutki wzrostu cen energii pomaga państwom członkowskim chronić konsumentów w trudnej sytuacji przed skutkami wysokich cen i pozostaje ważnym punktem odniesienia dla środków krajowych – twierdzi Komisja.

8 marca 2022 roku KE przedstawiła państwom członkowskim dodatkowe wytyczne, potwierdzając możliwość regulowania cen w wyjątkowych okolicznościach oraz określając, w jaki sposób państwa członkowskie mogą redystrybuować wśród konsumentów dochody z wysokich zysków sektora energetycznego i handlu uprawnieniami do emisji.

Czy rosnące ceny energii przyspieszą odejście od importu paliw kopalnych z Rosji? Prognozy rynku

Także unijne zasady pomocy dają państwom członkowskim możliwość udzielenia krótkoterminowej pomocy przedsiębiorstwom dotkniętym wysokimi cenami energii i pomagają zmniejszyć ich narażenie na zmienność cen energii w perspektywie średnio- i długoterminowej.  Przedsiębiorstwa dotknięte kryzysem, przede wszystkim tym, które ponoszą wysokie koszty energii, mają otrzymać odpowiednią pomoc.

Kolejnym filarem transformacji energetycznej w Europie mają być zdolności magazynowania gazu.

Magazynowanie gazu

Do kwietnia Komisja zamierza przedstawić wniosek ustawodawczy ustanawiający wymóg, aby podziemne magazyny gazu w UE były wypełnione co najmniej w 90% pojemności do 1 października każdego roku. Wniosek obejmowałby monitorowanie i egzekwowanie poziomów wypełnienia oraz opierałby się na uzgodnieniach solidarnościowych między państwami członkowskimi. Komisja kontynuuje też swoje dochodzenie w sprawie rynku gazu w odpowiedzi na obawy dotyczące potencjalnych zakłóceń konkurencji przez operatorów, między innymi przez Gazprom.

Aby rozwiązać problem rosnących cen energii, Komisja przeanalizuje wszystkie możliwe warianty środków nadzwyczajnych w celu ograniczenia efektu domina cen gazu na ceny energii elektrycznej, takie jak tymczasowe limity cen. Komisja oceni również możliwości poprawy struktury rynku energii elektrycznej, biorąc pod uwagę sprawozdanie końcowe Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) oraz inne dane na temat korzyści i wad alternatywnych mechanizmów ustalania cen w celu utrzymania przystępnych cen energii elektrycznej, bez zakłócania dostaw i dalszych inwestycji w transformację ekologiczną.

Wszystko te działania, chociaż słuszne, są oczywiście spóźnione. Dopiero wojna w Ukrainie doprowadziła do resetu w europejskim myśleniu o energetyce.

Wojna w Ukrainie

Inwazja na Ukrainę udowodniła, że potrzeba szybkiej transformacji w kierunku czystej energii nigdy nie była pilniejsza. UE importuje 90% zużywanego przez siebie gazu, a Rosja dostarcza około 45% tego importu, przy czym poziom importu z Rosji jest różny w różnych państwach członkowskich. Ponadto z Rosji pochodzi 25% przywożonej ropy naftowej i 45% przywożonego węgla.

– Opracowany przez Komisję w październiku 2021 roku zestaw działań i środków łagodzących skutki wzrostu cen energii pomaga obywatelom i przedsiębiorstwom poradzić sobie z wysokimi cenami energii, jakich doświadczamy w ostatnich miesiącach. 25 państw członkowskich przyjęło zgodne z tym zestawem środki, które już obniżają rachunki za energię dla ponad 70 mln gospodarstw domowych, a także kilku milionów mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw.

Komisja stale współpracuje z sąsiadami i partnerami z Bałkanów Zachodnich oraz ze Wspólnoty Energetycznej, którzy podobnie jak UE są uzależnieni od paliw kopalnych i narażeni na wahania cen, a jednocześnie zobowiązali się do realizacji tych samych długoterminowych celów klimatycznych. Jeżeli chodzi o Ukrainę, Mołdawię i Gruzję, UE jest gotowa pomóc tym państwom w zapewnianiu niezawodnej i zrównoważonej energii. Bieżące działania na rzecz zapewnienia nadzwyczajnej synchronizacji ukraińskich i mołdawskich sieci elektroenergetycznych z europejską siecią kontynentalną są wyraźnym symbolem tego zobowiązania – podaje w komunikacje Komisja Europejska.

Chcesz wiedzieć więcej o przyłączeniu Ukrainy do europejskiej sieci energetycznej? Zobacz artykuł:

Europa połączy Ukrainę ze swoją siecią energetyczną? Co twierdzą Polska i Unia?

źródło: ec.europa.eu

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.