Zwiększające się globalne temperatury prowadzą do większej ilości przedwczesnych śmierci, najczęściej z powodu udaru cieplnego. Wzrost temperatur to z kolei bezpośredni wynik emisji gazów cieplarnianych, głównie przez spółki z sektora paliw kopalnych. Według organizacji Global Witness do 2050 roku z powodu działań największych firm paliwowych zginie aż 11,5 mln osób.

Przedwczesne zgony z przegrzania a zmiany klimatu

Global Witness to międzynarodowa organizacja pozarządowa, która zajmuje się promowaniem zrównoważonego rozwoju. W swoim najnowszym raporcie postanowiła sprawdzić, jaki wpływ na umieralność w najbliższych dekadach może mieć emisja gazów cieplarnianych przez największe firmy paliwowe w USA. Warto podkreślić, że ekstremalne ciepło jest zabójcze, a na śmierć spowodowaną przegrzaniem organizmu najbardziej narażone są osoby starsze i dzieci. Jak jednak wskazać winnego?

Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, bowiem do śmierci z przegrzania prowadzi szereg różnych czynników. Nie ulega jednak wątpliwości, że fale upałów znacząco zwiększają ilość śmierci z powodu udaru cieplnego. Latem 2022 roku w Europie zginęło w ten sposób 61 tysięcy osób. Oczywiście upały zawsze były, są i będą – to normalna część pogody w większości miejsc na Ziemi. Warto jednak zauważyć, że ze względu na emisję gazów cieplarnianych, średnia temperatura na naszej planecie zwiększa się, a więc również fale upałów są częste i intensywniejsze.

Według badań z 2021 roku w latach 1991-2018 doszło do blisko 30 milionów śmierci z przegrzania. Więcej niż ⅓ z nich może wynikać ze zmian klimatu i stałego ocieplania się średnich globalnych temperatur. A do tego dochodzi – rok 2023 był oficjalnie najcieplejszym w historii prowadzenie pomiarów. Początek kwietnia to w Polsce południowej temperatury na poziomie 25°C i wyższym, a w ostatnich dniach marca padł rekord temperatury w naszym kraju dla tego miesiąca. Więcej o tym przeczytacie w artykule poniżej.

Marcowe rekordy temperatur w Polsce. Wyjątkowo ciepłe święta w Krakowie, Tarnowie i Warszawie

Kogo obarczyć winą?

Za większą ilość śmierci z przegrzania jest więc odpowiedzialne globalne ocieplenie. Za globalne ocieplenie odpowiada zwiększona emisja gazów cieplarnianych. Ta z kolei pochodzi głównie z działalności największych spółek paliwowych. Według ostatnich badań zaledwie 57 największych firm powiązanych z naftą, gazem, węglem lub produkcją cementu jest odpowiedzialnych za 80% emisji gazów cieplarnianych w ostatnich latach. Te, mimo że miały maleć, nadal rosną i sytuacja ta niestety się nie poprawia

Global Witness postanowiło przyjrzeć się pięciu największym spółkom paliwowym w USA. Chodzi o TotalEnergies, Chevron, Shell, BP i ExxonMobil. W swojej analizie wzięli pod uwagę wnioski naukowców z Uniwersytetu Columbia, którzy obliczyli, że 1 milion ton CO2 wypuszczonego do atmosfery w 2020 roku spowoduje 226 przedwczesnych śmierci z powodu przegrzania do 2100 roku. Następnie organizacja spojrzała na dane przewidujące, ile dwutlenku węgla wspomniane wyżej firmy wyemitują do 2050 roku. Ilość ta to według obliczeń Rystad Energy ze stycznia tego roku 51 miliardów ton (dokładnie 51 079 759 000 ton)

Według przytoczonych już obliczeń badaczy z Uniwersytetu Columbia, jedna tona wyemitowanego CO2 zabija z powodu przegrzania 0,000226 osoby w przeciągu najbliższych kilku dekad. Obydwie wartości wystarczyło więc pomnożyć i w ten sposób Global Witness otrzymało ostateczny wynik. Do 2050 roku pięć największych amerykańskich spółek paliwowych wyprodukuje ilość CO2, która do 2100 roku spowoduje przedwczesną śmierć z przegrzana 11 544 025 osób.

Czekoladowe jajka coraz droższe. To efekt zmian klimatu

Za liczbami stoją ludzie

– Za tymi liczbami stoją ludzie – podkreśla Global Witness w swoim raporcie. – W maju 2022 roku 72-letnia Gwendolyn E. Osborne umarła w swoim mieszkaniu w Chicago. Latem 2023 roku 13 letnia dziewczynka zmarła na skutek udaru cieplnego w Japonii, podczas powrotu do domu ze szkoły. To tylko wybrane historie wyjęte z olbrzymiej i rosnącej liczby śmierci przez przegrzania na całym świecie. Jeżeli wielkie koncerny nie zmienią szybko swojego kursu, straty w ludziach będą porównywalne do tych poniesionych w najbrutalniejszych wojnach w historii świata – podkreśla organizacja.

Przygotowany przez Global Witness dokument podkreśla, że najbardziej w tej sytuacji cierpią najbiedniejsi oraz ludność rdzenna, a więc grupy, które emitują najmniej. Ciężko nie wyobrazić sobie, że osobie w kryzysie bezdomności znacznie trudniej jest znaleźć klimatyzowane pomieszczenie do schronienia się w ciepły dzień niż komuś, kto dom posiada. Biednych osób niekoniecznie musi być również stać na montaż klimatyzacji w swoim miejscu zamieszkania. Wielkie koncerny paliwowe emitują na potęgę, ale osoby stojące w tych firmach na wysokich stanowiskach mogą zapewnić sobie środki na ochronę przed śmiercią z przegrzania. O ludziach skrajnie ubogich nie można powiedzieć tego samego.

– Czytaj także: Rekordowy spadek emisji CO2. Unia Europejska na dobrej drodze

Źródła: globalwitness.org, teraz-srodowisko.pl

Fot. Canva (Marc Bruxelle, KentSorensen)

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.