Entuzjaści wędkarstwa i miłośnicy przyrody od wielu lat toczą boje o dostosowanie istniejących zbiorników zaporowych i elektrowni wodnych do stanu umożliwiającego swobodną migrację wielu gatunkom ryb wędrownych. Budowa zbiorników zaporowych i stopni wodnych, bardzo silnie zaburza naturalny reżim hydrologiczny rzek. Zbiorniki wydłużają okresy niskich poziomów wody oraz skrajnie ograniczają okresowe zalewanie dolin. Wiąże się to ze zmianą stosunków wodnych w dolinie rzeki, wpływa na przerwanie szlaków i wędrówek ryb oraz możliwości przemieszczania w górę rzeki zwierząt bezkręgowych.

Reklama

Niestety w Polsce takich przeszkód znajduje się jeszcze sporo. Przepławki dla ryb są nadal rzadkością, a istniejące nie spełniają właściwie swojej funkcji, głównie na skutek błędów konstrukcyjnych. W efekcie mamy do czynienia z przygnębiającymi skutkami w postaci redukcji liczebności ryb karpiowatych takich jak: brzany, świnki, klenie, a nawet jazia i jelca. Ich miejsce zajmują leszcze, płocie i okonie. Innym skutkiem budowania przegród rzecznych jest częste zjawisko tworzenia deficytów tlenowych, śnięcia ryb i innych organizmów wodnych.

Zmienia się jednak podejście i mentalność osób planujących inwestycje w tym obszarze gospodarki. Przykładem takiej dalekowzroczności jest planowane powstanie przepławki dla ryb na Stopniu Wodnym Gryżyce — Elektrowni Wodnej Grajówka.

Rozstrzygnięto przetarg na budowę przepławki dla ryb, która umożliwi swobodną migrację ryb i wpłynie na ochronę zasobów naturalnych w rejonie elektrowni. Ważna z punktu widzenia ekologii inwestycja zostanie zakończona pod koniec przyszłego roku. Realizowana według zasady zaprojektuj i wybuduj, inwestycja będzie wymagała od wykonawcy wielu skomplikowanych działań. Musi on podjąć decyzję, w którym miejscu zaprojektować i wybudować przepławkę i według jakiej technologii. Wyzwaniem stanie się stworzenie urządzenia imitującego naturalne środowisko, które nie będzie powodować erozji koryta rzeki, a także spełni inne funkcje hydrotechniczne. Dodatkowo wykonawca musi tak zaprojektować przepławkę, by szybkość prądu wypływającej z niej wody była większa o około 0,20-0,30 m/s niż w korycie rzeki, gdyż tylko wówczas będzie ona oddziaływała wabiąco na wędrujące ryby.

Wybudowana w 1922 r. na lewym brzegu rzeki Bóbr w pobliżu miejscowości Gryżyce Elektrownia Wodna Grajówka jest trzecią co do wielkości przepływową elektrownią eksploatowaną przez PGE Energia Odnawialna.

W okolicy Elektrowni Wodnej Grajówka żyje 37 gatunków minogów i ryb w tym gatunki chronione, jak: głowacz białopłetwy, koza, minóg rzeczny, piekielnica, różanka i śliz.

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.