Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wszczął postępowanie wobec czterech spółek z branży OZE, którym zarzuca łamanie praw klientów i stosowanie nieuczciwych praktyk. Niekorzystne umowy, nieuczciwy marketing i zysk kosztem konsumentów: czy Polacy stracą zaufanie do sektora transformacji energetycznej?

Zarzuty wobec spółek OZE

Prezes UOKiK postawił zarzuty czterem firmom z branży odnawialnych źródeł energii. Spółki EPG, Revolt Energy, Polska Energia Grupa Kapitałowa (PEGK) oraz Centrum Dotacji OZE zostały oskarżone o stosowanie nieuczciwych praktyk wobec klientów. Jedna ze spółek – Sunday Polska otrzymała karę w wysokości ponad 1 mln zł za ograniczanie praw konsumentów. Jak podkreślił prezes Tomasz Chróstny, szybki rozwój w branży OZE to nie tylko tańszy prąd i czystsze środowisko, ale również duże ryzyko nadużyć wobec niedoświadczonych klientów.

Nie będziemy akceptować sytuacji, w których przedsiębiorca wykorzystuje brak doświadczenia konsumentów i nadużywa ich zaufania. Dlatego interweniujemy zarówno wtedy, gdy umowy zawierają jednostronne, nieuczciwe postanowienia, jak i w sytuacjach, gdy firmy wywierają presję i dzwonią do konsumentów bez ich zgody – zaznaczył Prezes UOKiK.

Firmy, którym postawiono zarzuty, działają w sektorach, które mają kluczowe znaczenie dla transformacji energetycznej Polski – zarówno w zakresie technologii fotowoltaicznych, pomp ciepła, magazynów energii, jak i dla osiągnięcia celów klimatycznych. Nadużycia wobec konsumentów mogą podważać zaufanie do całej branży OZE i utrudniać dalszy rozwój oraz inwestycje.

Tysiąc miejsc pracy przepadło z wiatrem. Vestas wstrzymuje budowę fabryki łopat turbin w Szczecinie

Niekorzystne umowy 

W umowach zawieranych z konsumentami przez EPG oraz Revolt Energy znalazły się zapisy, które w praktyce faworyzowały firmy kosztem klientów. Konsumenci mogli być obciążeni wysokimi karami – nawet do 30% wartości instalacji – jeśli chcieli odstąpić od umowy po 14 dniach lub nie dostarczyli wymaganych dokumentów na czas. W praktyce oznaczało to, że niewielkie opóźnienie czy brak kontaktu mogły kosztować ich kilka tysięcy złotych. Dodatkowo w przypadku stwierdzenia braku możliwości technicznych montażu, wykonawca mógł odstąpić od umowy bez ponoszenia konsekwencji, podczas gdy odpowiedzialność za prawidłowy audyt przed podpisaniem umowy spoczywa na firmie.

Podobnie w Revolt Energy klienci narażeni byli na zatrzymanie zaliczki, dodatkowe opłaty za magazynowanie sprzętu oraz kary umowne sięgające 15% wartości inwestycji, a także obowiązek zapłaty odstępnego. Dodatkowo spółka zastrzegała sobie możliwość przesuwania terminów montażu z powodu warunków atmosferycznych lub braku dostępności elementów oraz ograniczała swoją odpowiedzialność za efektywność instalacji, co często skutkowało tym, że inwestycja nie przynosiła oczekiwanych oszczędności, a dochodzenie roszczeń było utrudnione.

Nieuczciwy marketing

PEGK oraz Centrum Dotacji OZE zostały oskarżone o stosowanie praktyk marketingowych, które wprowadzają konsumentów w błąd i wywierają presję sprzedażową. PEGK wysłała do mieszkańców ulotki stylizowane na oficjalne zawiadomienia urzędowe, oznaczone jako ogłoszenie lub zawiadomienie dla mieszkańców gminy, sugerujące rzekome decyzje władz lokalnych lub gwałtowne podwyżki cen prądu, podczas gdy celem było umówienie spotkania handlowego. Konsumenci nie byli informowani, że nadawcą jest prywatna firma, co mogło wywołać poczucie pilnej konieczności działania.

Centrum Dotacji OZE prowadziło natomiast masowe telefony do potencjalnych klientów bez ich zgody, korzystając z zakupionych lub losowo generowanych numerów. Telemarketerzy podszywali się pod pracowników działu dotacji unijnych, co mogło sugerować, że oferowane instalacje są finansowane przez rządowe programy wsparcia. Takie praktyki sprawiły, że konsumenci byli wprowadzani w błąd i narażeni na presję sprzedażową, co zdaniem UOKiK stanowiło naruszenie ich praw oraz zasad rzetelnej informacji.

Milionowa kara dla spółki

Spółka Sunday Polska została ukarana przez Prezesa UOKiK karą w wysokości ponad 1 mln zł za stosowanie postanowień umownych, które znacząco ograniczały prawa konsumentów. Firma zastrzegała sobie wyłączenie odpowiedzialności za opóźnienia, tłumacząc je np. warunkami atmosferycznymi, bez podania konkretnego terminu realizacji inwestycji, co w praktyce mogło skutkować wielomiesięcznym oczekiwaniem na montaż instalacji i nakładaniem kar za odstąpienie od umowy.

Dodatkowo firma obciążała swoich klientów dodatkowymi kosztami montażu instalacji, mimo wcześniej przeprowadzonych oględzin u klienta oraz analizy możliwości wykonania prac. Ponadto spółka bez informowania konsumentów zmieniała wykonawcę instalacji oraz narzucała dużą karę umowną w przypadku naruszeń warunków porozumienia przez klientów. Ograniczano również prawa klientów w przypadku wad instalacji i rozważała wyłącznie przypadki, które całkowicie uniemożliwiały korzystanie z urządzenia.

Zła opinia dla sektora OZE

Tego rodzaju zarzuty to nie tylko duży cios dla konsumentów oraz ujawnienie krzywd, których doznali klienci spółek, ale również zła opinia dla całej branży OZE. Procesy wytoczone przez UOKiK mogą doprowadzić do zmniejszenia zaufania potencjalnych beneficjentów i zniechęcenia ich do inwestycji w OZE – a to może spowolnić polską transformację energetyczną.

Firmy realizujące w Polsce projekty OZE powinny uwzględniać przede wszystkim dobro klientów, pełnić rolę przewodnika i źródła wiedzy. Konsumenci mają prawo do rzetelnej edukacji na temat zielonej energii, by mogli podejmować świadome decyzje i zawierać bezpieczne, korzystne umowy.

Zobacz też: Graniczny podatek węglowy coraz bliżej. Co muszą wiedzieć polscy przedsiębiorcy?

Źródła: UOKiK, gov.pl, PAP

Fot: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.