Dotacje OZE „Czyste Powietrze” na zakręcie. Branża alarmuje: to może być zapaść transformacji energetycznej 09 lipca 2025 Dotacje OZE „Czyste Powietrze” na zakręcie. Branża alarmuje: to może być zapaść transformacji energetycznej 09 lipca 2025 Przeczytaj także Dotacje OZE Państwo w państwie. Co naprawdę spowalnia termomodernizację domów w programie „Czyste Powietrze”? Nowa odsłona programu „Czyste Powietrze” w założeniu miała uporządkować zasady i przyspieszyć proces termomodernizacji domów. Tymczasem dane dotyczące wypłat oraz sygnały płynące z rynku wskazują, że bariery administracyjne nie zostały w pełni usunięte. Wojewódzkie fundusze nadal stosują odmienne procedury, a nawet samosądy, co prowadzi do opóźnień oraz narastającej niepewności po stronie beneficjentów i wykonawców. W efekcie ograniczona zostaje skuteczność jednego z kluczowych narzędzi realizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK). Dotacje OZE Zaufanie do Czystego Powietrza wyparowało. Minister Bolesta nie miał odwagi stanąć przed poszkodowanymi „W trakcie gry nie zmienia się warunków” – można było usłyszeć podczas kolejnego posiedzenia komisji sejmowej w całości poświęconemu problemom związanym z programem Czyste Powietrze. Protestujący beneficjenci i wykonawcy rządowego systemu dopłat znajdują coraz większy rozgłos i poparcie społeczeństwa w walce o swoje pieniądze. Zainteresowanie budzi nie tylko rażąca niesprawiedliwość wobec przedsiębiorców i unikanie odpowiedzialności przez rząd, ale także społeczne konsekwencje miliardowych opóźnień, które ostatecznie poniosą wszyscy obywatele. Program „Czyste Powietrze”, jeden z filarów walki o lepszą jakość powietrza w Polsce, przeżywa poważny kryzys. Choć w teorii ma wspierać termomodernizację domów jednorodzinnych i wymianę kopciuchów, w praktyce z każdym miesiącem coraz bardziej pogłębia frustrację beneficjentów i firm wykonawczych. W pierwszym półroczu 2025 roku liczba składanych wniosków spadła dziesięciokrotnie – z kilkudziesięciu tysięcy miesięcznie do raptem 5,5 tys. w kwietniu i maju, a od lipca wypłaty środków zostały wstrzymane, co grozi odpływem inwestorów i likwidacją tysięcy miejsc pracy. Reklama Spis treści ToggleTysiące rodzin i firm czeka – a oddechu nie maReforma, która miała pomóc, pogłębiła chaosRaporty nie pozostawiają złudzeń: mamy do czynienia z zapaściąKto za to zapłaci?Czy „Czyste Powietrze” można jeszcze uratować? Tysiące rodzin i firm czeka – a oddechu nie ma Związek Pracodawców Czystego Powietrza nie ma wątpliwości: jeśli nic się nie zmieni, setki małych i średnich firm w sektorze OZE znajdą się na krawędzi bankructwa. Z niepokojem obserwujemy, jak program strategiczny dla transformacji energetycznej Polski staje się pułapką dla uczciwych wykonawców. Opóźnienia w wypłatach dotacji sięgają ośmiu miesięcy. Firmy nie mają jak finansować kolejnych inwestycji – ostrzega Mariusz Dąbek, prezes Związku PCP. Według danych organizacji: tysiące rodzin wciąż czeka na rozliczenie inwestycji sprzed kilku miesięcy, nowe wnioski czekają na rozpatrzenie miesiącami, setki firm ograniczają zatrudnienie lub zamrażają nowe projekty. Zamiast przyspieszenia modernizacji budynków, program spowalnia inwestycje. To groźne nie tylko dla samych wykonawców – ale też dla planu redukcji smogu i emisji CO₂ w Polsce. PCP ostrzega: bez standaryzacji i operatorów bankowych program Czyste Powietrze może się załamać Reforma, która miała pomóc, pogłębiła chaos 31 marca 2025 r. wprowadzono nowelizację programu – miała ograniczyć nadużycia i uprościć zasady. W praktyce jednak okazała się pułapką biurokratyczną. Największe kontrowersje wzbudzają nowe limity kosztów kwalifikowanych, które – według branży – są o 30-40% niższe od rzeczywistych stawek rynkowych. Sztywne limity nie uwzględniają realnych kosztów urządzeń i materiałów, ani różnic między regionami kraju. To zmusza beneficjentów do wyboru najtańszych rozwiązań, często gorszej jakości – podkreśla Związek PCP w apelu do rządu. Dodatkowo w wielu miejscach to gminy przejęły rolę operatorów programu. Samorządy, które często nie mają wystarczającej kadry ani doświadczenia, nie radzą sobie z nadzorem nad tysiącami wniosków i rozliczeń. W efekcie pojawiają się nieprawidłowości – preferowanie lokalnych wykonawców, blokowanie konkurencji, a nawet uznaniowe odrzucanie dokumentacji. Raporty nie pozostawiają złudzeń: mamy do czynienia z zapaścią Według raportu SmogLab, w ciągu zaledwie dwóch miesięcy liczba złożonych wniosków spadła niemal dziesięciokrotnie. Polski Alarm Smogowy mówi wprost o kryzysie, który może mieć skutki gospodarcze i społeczne. Od restartu Programu w kwartale złożono tyle wniosków, ile wcześniej składano w dwa tygodnie. To zapaść – mówi Piotr Siergiej z PAS. Branża OZE bije na alarm: zaufanie do programu, który miał napędzać rynek pomp ciepła, termomodernizacji i OZE w domach jednorodzinnych, gwałtownie maleje. Wielu inwestorów, widząc problemy z wypłatami, wstrzymuje się z realizacją projektów. To oznacza, że Polska może nie wypełnić celów klimatycznych ani zobowiązań wobec UE. Kto za to zapłaci? Problem uderza nie tylko w beneficjentów. Jeśli setki wykonawców zamkną działalność, odbudowa rynku instalacji OZE potrwa lata. Nie żądamy taryfy ulgowej, ale systemu, który nie penalizuje uczciwych firm – apeluje prezes Dąbek. Związek PCP wskazuje trzy rozwiązania, które mogą uratować program:1️. Natychmiastowe przyspieszenie wypłat zaległych dotacji – rozładowanie wielomiesięcznych zatorów.2️. Korekta limitów kosztów kwalifikowanych do stawek rynkowych.3️. Uruchomienie bankowych operatorów programu – gminy, które nie mają kadr, nie udźwigną tego zadania. Czy „Czyste Powietrze” można jeszcze uratować? Dla wielu rodzin, które zainwestowały w nowe kotły, pompy ciepła czy docieplenie domów, „Czyste Powietrze” to jedyna realna szansa na niższe rachunki i zdrowsze powietrze. Bez odbudowy zaufania program może nie tylko nie osiągnąć swoich celów, ale wręcz pogłębić problemy – smog, ubóstwo energetyczne, odpływ inwestorów – podsumowuje Związek. Branża liczy, że rząd i samorządy nie pozwolą na to, by flagowy program walki ze smogiem stał się symbolem zmarnowanego potencjału. Bo czyste powietrze to nie slogan – to konkretne działania i system, który naprawdę działa. Zobacz też: Sukces Związku PCP: NFOŚiGW wprowadza jasne zasady dla wnioskodawców Źródło: Raport SmogLab, PCP, SEC Newgate Fot.: Canva Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.