Energia z wiatru to jeden z filarów transformacji energetycznej. Ale wokół niej narosło wiele mitów – o hałasie, zagrożeniach dla zdrowia, opłacalności i wpływie na środowisko. Warto je rozwiać na podstawie rzetelnych danych.

Mit o braku ekologiczności

Przy uwzględnieniu dzisiejszych łańcuchów dostaw większość wytwarzanych przez nas produktów wiąże się z emisją CO2 i jakimiś szkodami dla środowiska. Podobnie jest z wytwarzaniem komponentów do stworzenia wiatraków, jednak koszty środowiskowe są niewspółmiernie małe do osiąganych korzyści. Nowoczesna turbina wiatrowa już po kilku miesiącach pracy wytwarza równowartość energii użytej do jej produkcji, eksploatacji i późniejszego demontażu. Dzięki temu ich budowa szybko się zwraca.  Dodatkowe korzyści ekologiczne to: brak emisji gazów i toksycznych pyłów, a także brak degradacji gleby wokół siebie oraz brak zaburzeń dla środowiska podpowierzchniowych wód gruntowych.

Mit o hałasie

Przeciwnicy ,,ustawy wiatrakowej” protestowali przeciwko zmniejszaniu odległości od najbliższych zabudowań do 500 metrów. Ma to odblokować potencjał tej technologii, ale rodziło obawy o hałas i infradźwięki. Na szczęście jest to kolejny zarzut bez podstawy w wiedzy naukowej i testach, które wskazują, że już 200 metrów od turbiny jej dźwięk osiąga poziom porównywalny z szumem wiatru i jest ledwo zauważalny. Jeśli chodzi o infradźwięki, czyli zakres drgań niesłyszalnych dla człowieka, to są one generowane przez wiatraki, ale o ich szkodliwości można mówić dopiero przy wysokich poziomach ciśnienia, gdzie mogą powodować odczucia podobne do wibrowania, a szkodliwe są dopiero przy w bardzo dużych poziomach ciśnienia. Poza tym innymi źródłami infradźwięków, na które jestesmy wystawieni bardzo często są silniki samochodów, telewizory, czy deszcz.

Morska energetyka wiatrowa pod presją. Co dalej z offshore w Europie?

Mit o migotaniu

Bardzo często pojawiającym się stwierdzeniem na temat wiatraków jest tak zwany ,,efekt cienia”, który powstaje od obracających się łopat turbiny wiatrowej. Ma on powstawać na otaczającym terenie powodując efekt migotania, który może być niekomfortowy, szczególnie dla osób wrażliwych na bodźce wzrokowe. Jednak by wystąpił taki efekt na zacienionych wiatrakiem przestrzeniach, częstotliwość obrotów wiatraka musiałby być powyżej 2,5 Hz, czyli przynajmniej 50 obrotów na minutę. Nie może być o tym mowy w przypadku nowoczesnych turbin wiatrowych, ponieważ obracają się one maksymalnie 20 razy na minutę, co generuje mniej niż 1 Hz. Dla porównania w smartfonach częstotliwość odświeżania ekranu to od 90 do 240 Hz. 

Mit o nierentowności 

Zarzuty kierowane w stronę wiatraków obejmują również kwestie ekonomiczne. Dla wielu osób ten rodzaj zielonej energii wydaje się to być nieopłacalny. Jednak elektrownia wiatrowa o mocy 2 MW, której całkowity koszt budowy można szacunkowo określić na około 14 milionów złotych, może być źródłem energii dla ponad 2 tysięcy gospodarstw domowych. Gdyby każde z tych gospodarstw spłacało tę inwestycję co miesiąc kwotą 100 złotych, to ,,darmową” energię otrzymalibyśmy już po 4 latach, a średni czas pracy jednego wiatraka to dziś 20 lat. To oczywiście szacunkowa kwota, która nie uwzględnia wszystkich stałych i zmiennych inwestycji, ale pokazuje opłacalność inwestycji.

Mit o szczególnym zagrożeniu dla ptaków

Popularną obawą związana z inwestownaniem w elektrownie wiatrowe jest ich wpływ na dobrostan ptaków i częściowo są to uzasadnione obawy. Planując nowe elektrownie należy monitorować trasy migracji ptaków, tak aby zminimalizować negatywne skutki. Dziś prawo wymaga odpowiedniego oznakowania łopat wirnika by odstraszać nadlatujące ptaki. Problem w tym, że wysokie słupy turbin są jednocześnie bardzo atrakcyjnym miejscem spoczynku dla drapieżnych ptaków i stanowią punkt obserwacyjny, ale obracające się łopaty bywają dla nich śmiertelnym zagrożeniem. Dlatego mimo, że zdarzają się niechciane wypadki należy podkreślić, że farmy wiatrowe odpowiadają tylko za 0,1% śmierci ptaków. Większymi zagrożeniami są: budynki i szyby niezauważone przez ptaki (59%), linie energetyczne (14%), czy koty (10%) – wynika z raportu opublikowanego przez Departament Rolnictwa USA. Z kolei naukowcy z MIT w Climate Portal opublikowali wyliczenie, że projekty wiatrowe są ,,winne śmierci 0,269 ptaków na gigawatogodzinę produkowanej energii elektrycznej”. Prawdopodobnie każdy wolałby widzieć zero na takim współczynniku, ale jest to krok do lepszej ich ochrony, bo ten sam współczynnik dla energii elektrycznej z projektów paliw kopalnych wynosi już 5,18 ofiar na gigawatogodzinę. 

Przyszłość OZE

Energia wiatrowa to kluczowy element przyszłości OZE w walce ze zmianami klimatu. Obawy i powstające wokół tematu mity zniekształcają obraz rzeczywistości opóźniając transformację energetyczną, bo każda zmiana potrzebuje edukacyjnej podstawy. Nowoczesne technologie wiatrowe są coraz cichsze i coraz bardziej ekonomicznie opłacalne. Energia z wiatru nigdy nie zastąpi całkowicie innych źródeł, ale może stanowić istotny element miksu energetycznego, pozwalając wykorzystywać przestrzeń i wietrzną pogodę do życia w lepszym środowisku.

Zobacz także: Termomodernizacja – fakty i mity. Co warto o niej wiedzieć?

Źródła: Gov, PSEW, USDA, Climate Portal,

Fot. Canva 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.