Urząd Miasta Krakowa jako pierwszy w Polsce zbadał ślad węglowy generowany przez dojazdy pracowników. Wyniki pokazują, że transport osobisty administracji publicznej może istotnie wpływać na klimat. Wyniki nie tylko zaskakują, ale stają się też wzorem do naśladowania dla innych polskich miast. Badanie pokazuje, jak zrównoważony transport może wpisywać się w miejską politykę klimatyczną – i to w bardzo konkretny sposób.

Urzędnicy w ruchu, czyli 6 ton CO₂ dziennie

Wspólny projekt Urzędu Miasta Krakowa i firmy CRIF pokazał, że pracownicy magistratu generują łącznie ok. 6 ton dwutlenku węgla dziennie, wyłącznie z tytułu dojazdów do i z pracy. Głównym celem badania było określenie emisji w tzw. zakresie 3 (Scope 3), który zwykle pomijany jest w analizach śladu węglowego, a obejmuje m.in. transport pracowniczy.

Z danych zebranych w marcu 2025 roku wynika, że aż 65% urzędników wybiera nisko- lub zeroemisyjne środki transportu – przede wszystkim tramwaj (30,76%) oraz chodzenie pieszo (20,14%). Samochód prywatny wskazało jedynie 14,08% ankietowanych, co stanowi dobry wynik na tle ogólnopolskim.

Raportowanie śladu węglowego – czym jest i dlaczego coraz więcej firm się na nie decyduje? Marta Seweryn o korzyściach z analizy emisji [WYWIAD]

Pionierski projekt – pierwszy taki w Polsce

To pierwsze w Polsce badanie śladu węglowego pracowników urzędu miejskiego. Przeprowadzono je w ramach projektu LIFE-IP EKOMALOPOLSKA oraz inicjatywy NEEST (NetZero Emission and Environmentally Sustainable Territories), której liderem w kraju jest właśnie Kraków. Spośród ponad 3000 pracowników magistratu, ankietę wypełniło 672 osoby (22%), co pozwoliło na uchwycenie realnych trendów w codziennych wyborach transportowych.

Metodologia oparta była na narzędziach CRIF wykorzystywanych przy certyfikacji ESG w sektorze prywatnym. W tym przypadku posłużyły one do stworzenia ustandaryzowanego modelu, który może zostać z łatwością powielony w innych jednostkach administracji publicznej.

Transport a klimat: każdy kilometr ma znaczenie

Szacunki CRIF pokazują, że przeciętny kilometr przejechany samochodem osobowym generuje ok. 150 g CO₂ – według standardów Europejskiej Agencji Środowiska. W skali urzędu, gdzie setki osób przemieszczają się codziennie, daje to zauważalną różnicę. Zastąpienie tych przejazdów tramwajem, rowerem czy spacerem może przełożyć się na redukcję emisji liczonych w tonach rocznie.

Co więcej, jak zauważa Natalia Iwan z CRIF Polska, jedno drzewo pochłania średnio 6–7 kg CO₂ rocznie. Oznacza to, że neutralizacja dziennej emisji pracowników UMK wymagałaby zasadzenia niemal 900 drzew rocznie – tylko w związku z dojazdami. To obrazowo pokazuje skalę wyzwania, przed którym stoi każda instytucja chcąca realnie ograniczyć emisje.

ESG w urzędzie: nie tylko deklaracje

W badaniu znalazły się również pytania dotyczące świadomości i oczekiwań związanych z ESG. Aż 78% respondentów uznało zrównoważony rozwój za temat istotny, wskazując m.in. na potrzebę lepszej komunikacji działań środowiskowych w miejscu pracy oraz wdrażania energooszczędnych rozwiązań.

Widać, że podejście do ESG jest spójne na wielu poziomach organizacji. To nie tylko inicjatywa kadry zarządzającej, ale i oddolna potrzeba wśród pracowników – komentuje Natalia Gajewska, doradczyni ds. klimatu i środowiska w Krakowie. 

Jak dodaje, skuteczna transformacja musi uwzględniać zarówno strukturę organizacyjną, jak i gotowość zespołów do działania.

Model dla innych miast

Wyniki badania oraz jego metodologia trafią teraz do urzędów miejskich w Warszawie, Łodzi, Wrocławiu i Rzeszowie. Celem jest powielenie badania oraz wypracowanie wspólnego standardu raportowania i redukcji śladu węglowego administracji publicznej.

Zgodnie z założeniami projektu NEEST, każda z instytucji będzie mogła przeanalizować emisje związane z transportem swoich pracowników, dostosować strategie mobilnościowe i wdrożyć rozwiązania wspierające cele klimatyczne. To ważny krok w stronę transparentności i budowania wiarygodności środowiskowej instytucji publicznych.

Czas na ogólnopolski standard

Krakowski projekt pokazuje, że analiza śladu węglowego może być nie tylko narzędziem korporacyjnym, ale również skutecznym elementem polityki miejskiej. Przeniesienie tego podejścia do innych miast pozwoli nie tylko na redukcję emisji, ale też na budowanie społecznej świadomości i odpowiedzialności środowiskowej w sektorze publicznym.

Krakowski model może wyznaczyć kierunek dla całej administracji publicznej w Polsce – w stronę realnych działań klimatycznych, a nie tylko deklaracji.

Zobacz też: Zrównoważony rozwój w praktyce. Jak działania lokalne wspierają edukację i ekologię

Źródło: Urząd Miasta Kraków, CRIF Polska

Fot.: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.